[[Berkas:Vesuvius1822scrope.jpg|rightka|thumbjmpl|250px|1822Seniman artistmenggambarkan renditionLetusan of Eruption of[[Gunung Vesuvius,]] depictingdi what the ADtahun 79 eruptionM may have looked like.(1822)]]
'''Letusan PlinianPlinius''' atau '''Letusan Vesuvius''' adalah [[letusan vulkanik]] yang bercirikan mirip dengan letusan dari [[Gunung Vesuvius]] pada 79 SMM yang dijelaskan oleh surat dari [[Plinius Muda]].<ref>{{cite web|title=Pliny Letter 6.16|url=http://www.yorku.ca/pswarney/2100/pliny-6-16-20.htm|access-date=22 Nov 2022}}</ref>
Letusan PlinianPlinius ditandai dengan semburan [[gas vulkanikvulkanis]] dan [[abu vulkanik]] yang menyembur tinggi hingga [[stratosfer]], suatu lapisan [[atmosfer]] yang sangat tinggi. Karakteristik utamanya adalah pemancaran [[batu apung]] dalam jumlah besar dan letusan letusan gas yang sangat kuat dan berlangsung lama.<ref>{{Cite web|title=Plinian Eruptions (U.S. National Park Service)|url=https://www.nps.gov/articles/000/plinian-eruptions.htm|website=www.nps.gov|language=en|access-date=2022-11-28}}</ref>
Letusan pendek dapat berakhir kurang dari sehari, tetapi letusan panjang dapat mencapai beberapa bulan. Letusan panjang bermula dari pembentukan [[Awan panas|awan]] [[abu vulkanik]], kadang-kadang disertai [[aliran piroklastik|awan panas]]. Jumlah magma yang dikeluarkan sangat banyak sehingga puncak gunung mungkinkemungkinan dapat runtuh, menghasilkandan sebuahmenjadi suatu [[kaldera]].<ref>{{Cite book|last=Scarth|first=Alwyn|date=2004-01-14|url=https://books.google.com/books?id=n3xBr2PwFeQC&newbks=0&printsec=frontcover&pg=PA57&dq=Plinian+eruption+stratosphere&hl=en|title=Volcanoes: An Introduction|publisher=CRC Press|isbn=978-0-203-21446-6|language=en}}</ref> Abu halus dapat menyebar hingga area yang sangat luas. Letusan PlinianPlinius sering disertai oleh suara letusan yang nyaring, seperti yang dihasilkan oleh letusan [[Gunung Krakatau]] pada tahun [[1883]].<ref>{{Cite book|last=ITB|first=Himpunan Mahasiswa Teknik Geologi "GEA"|date=2020-12-27|url=https://books.google.com/books?id=RgYREAAAQBAJ&newbks=0&printsec=frontcover&pg=PA36&dq=Plinian+1883&hl=en|title=SuaraGEA Edisi 2020: Adapt and Overcome|publisher=Himpunan Mahasiswa Teknik Geologi "GEA" ITB|language=id}}</ref>
Beberapa contoh letusan PlinianPlinius yang menghasilkan kaldera antara lain adalah:
* Letusan [[Gunung Pinatubo]] tahun [[Letusan Pinatubo 1991|1991]] di [[Luzon]], [[Filipina]];
* Letusan [[Gunung St. Helens]] tahun [[Letusan St. Helens 1980|1980]];
* Letusan [[Gunung Krakatau]] tahun [[Letusan Krakatau 1883|1883]] di [[Selat Sunda]], [[Indonesia]];
* Letusan [[Gunung Tambora]] tahun [[Letusan Tambora 1815|1815]] di [[Sumbawa]], [[Indonesia]];
* Letusan [[Gunung Tarumae]]<ref> Enlightenment activities for improvement on disasters from Tarumae Volcano, Japan, Cities on Volcanoes 4, 23-27 January 2006</ref> tahun [[Letusan Tarumae 1667|1667]] dan [[Letusan Tarumae 1739|1739]] di [[Jepang]];
* Letusan [[Gunung Vesuvius]] 79 SM, yang menjadi referensi untuk letusan PlinianPlinius.
Lava yang dihasilkan biasanya [[Rhyolite|rhyoliticriolit]] dan kaya [[silikat]]. Lava [[BasalticBasal|Basaltik]] jarang terdapat pada letusan PlinianPlinius, misalnyacontohnya padaseperti letusan [[Gunung Tarawera]].<ref>{{Cite book|last=Rose|first=William Ingersoll|date=2006-01-01|url=https://books.google.com/books?id=hMrlf60Pt-QC&newbks=0&printsec=frontcover&pg=PA221&dq=Plinian+Tarawera&hl=en|title=Volcanic Hazards in Central America|publisher=Geological Society of America|isbn=978-0-8137-2412-6|language=en}}</ref>
== Lihat pula ==
* [[Gunung berapi]]
* [[GunungLetusan meletusgunung]]
== ReferencesRujukan ==
{{reflist}}
* [http://volcanoes.usgs.gov/images/pglossary/PlinianEruption.php USGS Photo Glossary Entry for Plinian Eruptions]
[[Kategori:Jenis letusan vulkanikvulkanis|P]]
[[ca:Erupció pliniana]]
[[de:Plinianische Eruption]]
[[en:Plinian eruption]]
[[es:Erupción pliniana]]
[[fa:فوران پلینیایی]]
[[fr:Éruption plinienne]]
[[it:Eruzione pliniana]]
[[nl:Plinische eruptie]]
[[pt:Erupção pliniana]]
[[ru:Плинианское извержение]]
[[simple:Plinian eruption]]
[[sk:Plínijská erupcia]]
[[uk:Плініанське виверження]]
[[zh:普林尼式火山噴發]]
|