#ALIH [[Tata bahasa Finlandia]]
Artikel ini mejelaskan [[tata bahasa]] dari [[bahasa Suomi]] [[bahasa tulisan|tertulis]], tata [[bahasa Suomi lisan]] ditulis dalam artikelnya sendiri.
==Kata-kata ganti==
Pada bahasa Suomi kata ganti difleksikan sama seperti kata benda.
===Kata ganti orang===
kata ganti orang digunakan untuk merujuk kepada manusia. Berikut adalah kata-kata ganti dalam bahasa Suomi pada kasus nominatif:
{| class="wikitable" border="1" cellspacing="0" cellpadding="2"
|- style="background:#dfdfdf;" |
! rowspan ="2" | Indonesia
! colspan="2" | Suomi
|-
| tunggal || jamak
|-
| orang pertama || minä || me
|-
| orang kedua || sinä || te
|-
| orang ketiga || hän || he
|-
|}
Karena kata kerja dalam bahasa Suomi difleksikan menurut subjek kalimat, kata ganti orang biasanya tidak digunakan dalam posisi subjek kecuali untuk penekanan. Dalam bahasa lisan namun semua kata ganti biasanya digunakan. Untuk orang ketiga, kata ganti diperlukan baik dalam bahasa lisan maupun tulisan:
* hän menee = dia pergi
* he menevät = mereka pergi
Dalam bahasa sehari-hari kata ganti ''se'' dan ''ne'' seringkali digunakan sebagai kata ganti orang pertama dan ketiga dan pengunaan ''hän'' dan ''he'' biasanya terbatas pada tulisan dan pidato resmi. Dalam bahasa sehari-hari untuk ''minä'' dan ''sinä'' digunakan ''mä'' dan ''sä'' yang lebih singkat. Beberapa kata kerja yang paling umum seperti olen (adalah) dan tulla (satang) juga mempunyai bentuk colloquial:
{| class="wikitable" border="1" cellspacing="0" cellpadding="2"
|- style="background:#dfdfdf;" |
! colspan="2" | Tunggal
! colspan="2" | Jamak
|-
| Tulisan || Lisan || Tulisan || Lisan
|-
|minä olen, tulen|| mä oon, tuun || me olemme, tulemme|| me ollaan, tullaan
|-
|sinä olet, tulet|| sä oot, tuut || te olette, tulette|| te ootte, tuutte
|-
|hän on, tulee|| se on, tulee || he ovat, tulevat|| ne on, tulee
|-
|}
Mirip dengan banyak bahasa lainnya, kata ganti orang kedua jamak dapat digunakan untuk [[Pembedaan T-V|bentuk sopan]] untuk merujuk kepada satu orang saja. Pengunaan ini namun tidak sering digunakan lagi dalam masyarakat finlandia.
===Akhiran Possesif===
Kepemilikan oleh sebuah kata ganti dalam bahasa Suomi dapat di tandai dengan akhiran possesif mirip seperti akhiran -ku, -mu, dan -nya dalam bahasa Indonesia. Akhiran-akhiran itu adalah sebagai berikut:
sebagai
{| class="wikitable" border="1" cellspacing="0" cellpadding="2"
|-
|- style="background:#dfdfdf;" |
! Kata ganti !! Jamak !! Tunggal
|-
| pertama ||-ni || -mme
|-
| kedua || -si || -nne
|-
| ketiga || -nsa || -nsa
|-
|}
===Kata ganti demonstratif===
Kata ganti [[demonstratif]] digunakan untuk merujuk ke sebuah kesatuan bukan manusia atau benda mati (walaupun ''se'' dan ''ne'' sering kali juga digunakan untuk merujuk kepada manusia dalam bahasa Suomi lisan)
{| class="wikitable" border="1" cellspacing="0" cellpadding="2"
|- style="background:#dfdfdf;" |
! rowspan="2" | Indonesia
! colspan="2" | Suomi
|-
| Tunggal || Jamak
|-
| ini || tämä || nämä
|-
| itu || tuo ||nuo
|-
| dia<br>(benda mati) || se || ne
|-
|}
===Kata ganti interogatif===
{| class="wikitable" border="1" cellspacing="0" cellpadding="2"
|- style="background:#dfdfdf;" |
! Indonesia !! Suomi
|-
| siapa, yang mana || kuka
|-
| apa, yang mana || mikä
|-
| siapa, yang mana (arkais) || ken
|-
| yang mana (dari dua) || kumpi
|-
| yang mana (dari dua) (arkais) || kumpainen
|-
|}
''Ken'' adalah kata yang arkaik tapi bentuk terfleksinya, ''ketä'' digunakan alih-alih bentuk terfleksi dari ''kuka'' (''kuta''). Sebagai contoh, ''Ket
===Kata ganti penghubung===
{| class="wikitable" border="1" cellspacing="0" cellpadding="2"
|- style="background:#dfdfdf;" |
! Kata ganti !! Contoh !! Indonesia
|-
| jonka<br>(merujuk ke kata sebelumnya)
| "hän on ainoa, ''jonka'' muistan"
| "Dia adalah satu-satunya ''yang'' (aku) ingat"
|-
| minkä<br>(merujuk ke klauusa atau kalimat sebelumnya)<br>(atau merujuk ke kata ganti atau superlatif yang merujuk ke suatu benda)
| "se on ainoa asia, ''minkä'' muistan"
| "Itu adalah satu-satunya hal ''yang'' (aku) ingat"
|}
===Kata ganti resiprok===
Untuk menyatakan aksi yang saling dilakukan oleh subjek dan objek digunakan kata ganti resiprok ''toinen''.
{| class="wikitable" border="1" cellspacing="0" cellpadding="2"
|- style="background:#dfdfdf;" |
! Pronoun !! Example !! English
|-
| rowspan="2" | toinen
| "he rakastavat ''toisiaan''"
| "mereka mencintai ''satu dengan yang lainnya''" (jamak)
|-
| "he rakastavat ''toinen toistaan''"
| "mereka (berdua) mencintai ''satu dengan yang lainnya''" (ganda)
|}
===Kata ganti refleksif===
Kata ganti refleksif adalah ''itse'' ditambah dengan akhiran possesif yang bersangkutan.
===Kata ganti Indefinit===
Kata ganti ini adalah kata-kata ganti yang tidak termasuk kategoti diatas, dapat dilihat bahwa untuk menegasikan kata ganti digunakan kata kerja negasi ''ei''.
{| class="wikitable" border="1" cellspacing="0" cellpadding="2"
|- style="background:#dfdfdf;" |
! Indonesia !! Suomi
|-
| setiap || joka
|-
| setiap orang || jokainen
|-
| beberapa (orang) || joku
|-
| beberapa (benda) || jokin
|-
| salah satu diantaranya || jompikumpi
|-
| masing-masing || kukin
|-
| kedua-duanya || kumpikin
|-
| kedua-duanya (arkais) || kumpainenkin
|-
| setiap benda (dialektis) || mikin
|-
| siapa saja yang || kukaan (nominatif)<br>kene+..+kään (oblik)
|-
| tidak ada yang (orang) || ei kukaan
|-
| siapa saja yang (arkais) || kenkään
|-
| salah satu diantaranya || kumpikaan
|-
| tidak keduanya || ei kumpikaan
|-
| apa saja yang || mikään
|-
| tidak ada yang (benda) || ei mikään
|-
| yang keberapa || mones (nominatif)<br>monente- (oblik)
|}
Setiap kata ganti diatas di deklinasi menurut kasusnya namun akhiran ''-kaan''/''-kään'' dan ''-kin'' adalah [[klitka]] dan akhiran kasus ditaruh sebelum mereka, sebagai contoh, ''mikään'' (apa saja yang) di deklinasi menjadi ''miltäkään'' (dari apa saja yang) alih-alih *''mikäältä''. Lebih lanjut ''kukaan'' adalah nominatif iregular, akar regularnya adalah ''kene-'', sebagai contoh ''kukaan'' (tidak ada yang) di deklinasi menjadi ''keneltäkaan'' ( tidak dari siapa-siapa) alih alih *''kultakaan''
Beberapa kata sifat indefinit juga kadang dipandang sebagai kata ganti, kata-kata sifat itu diantara lain:
{| class="wikitable" border="1" cellspacing="0" cellpadding="2"
|- style="background:#dfdfdf;" |
! Indonesia !! Suomi
|-
| hanya || ainoa
|-
| beberapa || eräs
|-
| sedikit || harva
|-
| diri-sendiri || itse
|-
| semua || kaikki
|-
| kedua(-duanya) || molemmat
|-
| banyak || moni
|-
| lain || muu
|-
| beberapa, sedikit || muutama
|-
| sama || sama
|-
| yang lain || toinen
|}
==Kata benda==
Kata benda dalam bahasa Suomi tidak mempunyai [[gender gramatis]] namun dideklinasikan ke lima belas kasus.
===Kasus-kasus===
{{main|Kasus kata benda dalam Bahasa Suomi}}
Bahasa Suomi mempunyai lima belas kasus: empat kasus gramatis, enam kasus lokatif, dua kasus essive, dan tiga kasus marjinal:
{| class="wikitable" border="1" cellspacing="0" cellpadding="2"
|- style="background:#dfdfdf;" |
! Kasus !! Akhiran !! Arti !! Contoh !! Terjemahan
|-
! colspan="5" style="background:#efefef" | Gramatis
|-
| nominatiivi, [[kasus nominatif]] || || - || talo || rumah
|-
| genetiivi, [[kasus genitif]] || -n || milik || talon || milik sang rumah
|-
| akkusatiivi, [[kasus akusatif]] || - atau -n || - || talo or talon || rumah (sebagai objek)
|-
| partitiivi, [[kasus partitif]] || -(t)a || - || taloa || rumah (sebagai objek partitif)
|-
! colspan="5" style="background:#efefef" | Lokatif internal
|-
| inessiivi, [[kasus inessif]] || -ssa || di dalam || talossa || dalam rumah
|-
| elatiivi, [[kasus elatif]] || -sta || dari dalam || talosta || dari dalam rumah
|-
| illatiivi, [[kasus ilatif]] || -an, -en, dll || ke dalam || taloon || di dalam rumah
|-
! colspan="5" style="background:#efefef" | Lokatif eksternal
|-
| adessiivi, [[kasus adesif]] || -lla || di || talolla || di (luar/atas) rumah
|-
| ablatiivi, [[kasus ablatif]] || -lta || dari || talolta || dari rumah
|-
| allatiivi, [[kasus alatif]] || -lle || ke || talolle || ke rumah
|-
! colspan="5" style="background:#efefef" | Esif
|-
| essiivi [[kasus esif]] || -na || sebagai || talona || sebagai rumah
|-
| eksessiivi, (dialektis) [[kasus eksesif]] || -nta || dari menjadi || talonta || dari menjadi rumah
|-
| translatiivi, [[kasus translatif]] || -ksi || menjadi || taloksi || menjadi rumah
|-
! colspan="5" style="background:#efefef" | Marjinal
|-
| instruktiivi, [[kasus instruktif]] || -n || menggunakan || taloin || menggunakan rumah
|-
| abessiivi, [[kasus abesif]] || -tta || tanpa || talotta || tanpa rumah
|-
| komitatiivi [[kasus komitatif]] || -ne- || bersama || taloineni || bersama rumah saya
|}
===Bentuk jamak===
Ada tiga bentuk jamak dalam bahasa Suomi.
====Bentuk jamak nominatif====
Bentuk jamak nominatif adalah bentuk jamak yang definit, dapat dibagi dan mempunyai [[telisitas]], akhiran jamak ini adalah -t, sebagai contoh:
{| class="wikitable" border="1" cellspacing="0" cellpadding="2"
|-
! Contoh !! Terjemahan
|-
| "''koirat'' olivat huoneessa" || "''anjing-anjing'' ada di ruanfan"
|-
| "''huoneet'' olivat suuria" || "''ruangan-ruangan'' (itu) besar"
|}
====Bentuk jamak numeralia====
{{main|Numeralia gramatis dalam bahasa Suomi}}
Setelah kata bilangan lebih besar dari satu, akhiran bentuk jamak menggunakan akhiran kasus partitif:
{| class="wikitable" border="1" cellspacing="0" cellpadding="2"
|- style="background:#dfdfdf;" |
! Contoh !! Terjemahan
|-
| "huoneessa oli ''kaksi koiraa''" || "di ruangan ada ''dua anjing''"
|-
| "talossa oli ''kolme huonetta''" || "di rumah ada ''tiga ruangan''"
|-
| "ostin tietokoneen ''tuhannella eurolla''" || "(aku) membeli komputer (seharga) ''seribu euro''"
|}
====Bentuk jamak terfleksi====
Bentuk ini jamak ini adalah sisipan -i- ditaruh sebelum kasus:
{| class="wikitable" border="1" cellspacing="0" cellpadding="2"
|- style="background:#dfdfdf;" |
! Contoh !! Terjemahan
|-
| huonessa || di ruangan
|-
| huoneissa || di ruangan-ruangan
|-
| lintu on puussa || burung-burung ada di atas pohon
|-
| linnut ovat puissa || burung-burung ada di atas pepohonan
|}
====Pemfleksian kata ganti====
Kata ganti pribadi difleksikan seperti halnya kata benda, sebagai contoh:
{| class="wikitable" border="1" cellspacing="0" cellpadding="2"
|-
! colspan="4" style="background:#cfcfcf;" | Inflection of pronouns
|- style="background:#dfdfdf;" |
! Suomi !! Kasus !! Contoh !! Terjemahan
|-
| "minä" || nominatif || || "I"
|-
| rowspan="3" | "minun" || rowspan="3" | genitif || || (-ku, milikku)
|-
| "tämä talo on ''minun''" || "rumah ini ''milikku''"
|-
| "tämä on ''minun'' talo''ni''" || "ini adalah rumah''ku''"
|-
| "minut" || akusatif || "hän tuntee ''minut''" || "dia mengenali ''aku''"
|-
| "minua" || partitif || "hän rakastaa ''minua''" || "dia mencintai ''aku''"
|-
| "minussa" || inesif || "tämä herättää ''minussa'' vihaa" || "hal ini membangunkan amarah ''di dalam diriku''"
|-
| "minusta" || elatif || "hän puhui ''minusta''" || "dia membicarakan ''tentang aku''".
|-
| "minuun" || illatif || "hän uskoi minuun" || "dia percaya ''akan aku''"
|-
| "minulla" || adessif || "''minulla on'' rahaa" || "''aku punya'' uang"
|-
| "minulta" || ablatif || "hän otti ''minulta'' rahaa" || "dia mengambil uang ''dariku''".
|-
| "minulle" || allatif || "anna minulle rahaa" || "''beri aku'' uang"
|-
| "sinuna" || essif || || "''sebagai kamu''" (andaikan aku adalah dirimu)
|-
| "minuksi" || translatif || "häntä luullaan usein ''minuksi''" || "dia kadang dikira ''sebagai diriku''"
|}
==Lihat Juga==
* [[wikibooks:Finnish|Finnish]]
* [[Fonologi bahasa Suomi]]
[[Kategori:Bahasa Suomi]]
[[Kategori:Tata Bahasa]]
[[fi:Suomen kieli]]
[[nov: Finni gramatike]]
[[sv:Finskans grammatik]]
[[tr:Fince dil bilgisi]]
|