Kerupuk: Perbedaan antara revisi
Konten dihapus Konten ditambahkan
Tidak ada ringkasan suntingan Tag: Suntingan perangkat seluler Suntingan peramban seluler Suntingan seluler lanjutan |
|||
| (21 revisi perantara oleh 9 pengguna tidak ditampilkan) | |||
Baris 1:
{{Infobox food/wikidata
| name =
| image = Kerupuk dalam kaleng.jpg
| image_size = 250px
|caption = Kerupuk di dalam kaleng [[blek]].
| country = [[Indonesia]]<ref>{{cite book|author=Adrian Vickers|author-link=Adrian Vickers|title=A History of Modern Indonesia|url=https://archive.org/details/historyofmoderni00adri|url-access=registration|date=3 November 2005|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-1-139-44761-4|pages=[https://archive.org/details/historyofmoderni00adri/page/190 190]–}}</ref><ref name="Historia-Kerupuk">{{Cite web|title=Kriuk Sejarah Kerupuk|url=https://historia.id/kultur/articles/kriuk-sejarah-kerupuk-DEZwd|first=Randy |last=Wirayudha | date =31 August 2017|access-date=2020-10-11|website=Historia - Majalah Sejarah Populer Pertama di Indonesia|language=id}}</ref>
| region =
| national_cuisine = [[Masakan indonesia|Indonesia]]
| creator =
Baris 17 ⟶ 16:
}}
{{Sidebar masakan Indonesia}}
'''Kerupuk''' atau '''krupuk''' adalah
Kerupuk pertama kali muncul di tanah [[Pulau Jawa|Jawa]] dengan nama [[Kerupuk rambak]] dan tercatat dalam naskah [[Jawa Kuno]] sejak sebelum abad ke-10 masehi.<ref>Sejarah Kerupuk di Indonesia, Makanan Pokok pada Masa Penjajahan[https://www.kompas.com/food/read/2020/08/09/190700775/sejarah-kerupuk-di-indonesia-makanan-pokok-pada-masa-penjajahan]</ref><ref>{{Cite web|date=2022-02-19|title=Prasasti Taji, Bukti Kuliner Asli Indonesia Berusia 1000 Tahun|url=https://indonesiancultures.com/tradisi/prasasti-taji-kuliner-makanan-asli-indonesia-1000-tahun|website=IndonesianCultures.Com|language=id|access-date=2023-02-24}}</ref>
Kerupuk udang dan kerupuk ikan adalah jenis kerupuk yang paling umum dijumpai di Indonesia
Kerupuk kulit (yang terbuat dari kulit sapi atau kerbau) dan kerupuk ikan yang sulit mengembang perlu digoreng sebanyak dua kali.
▲Kerupuk udang dan kerupuk ikan adalah jenis kerupuk yang paling umum dijumpai di Indonesia. Kerupuk berharga murah seperti kerupuk aci atau kerupuk mlarat hanya dibuat dari adonan sagu dicampur [[garam dapur|garam]], bahan [[pewarna makanan]], dan [[vetsin]].
Kerupuk sangat populer di kalangan masyarakat Indonesia sebagai hidangan pelengkap seperti [[gado-gado]], [[nasi goreng]], dan lain sebagainya, serta digunakan untuk lomba makan (kerupuk) pada peringatan Hari Kemerdekaan Indonesia.
▲Kerupuk kulit atau kerupuk ikan yang sulit mengembang perlu digoreng sebanyak dua kali. Kerupuk perlu digoreng lebih dulu dengan minyak goreng bersuhu rendah sebelum dipindahkan ke dalam wajan berisi minyak goreng panas. Kerupuk kulit (kerupuk jangek) adalah kerupuk yang tidak dibuat adonan tepung tapioka, melainkan dari kulit [[sapi]] atau [[kerbau]] yang dikeringkan.
== Sejarah ==
Kata Kerupuk (dari {{lang-jv|ꦏꦿꦸꦥꦸꦏ꧀|Krupuk}}<ref>(1) krupuk : N.K. la partie interne et charnue de la peau du buffle, que l'on fait sécher pour être ensuite mangée avec le riz. Sumber: [https://www.sastra.org/bahasa-dan-budaya/kamus-dan-leksikon/3236-dictionnaire-javanais-francais-labbe-p-favre-1870-917-bagian-3-ka-ta| Dictionnaire Javanais-Français, L'Abbé P. Favre, 1870, #917.] (2) krupuk : KN. een toespijs bij de rijst van het binnenste vleeschachtige gedeelte van buffelhuid (of ook wel van visch J.) broos in olie gebraden; vgl. krècèk, rambak. Sumber: [https://www.sastra.org/bahasa-dan-budaya/kamus-dan-leksikon/3095-javaansch-nederlandsch-handwoordenboek-gericke-en-roorda-1901-918-bagian-10-ka-kara| Javaansch-Nederlandsch Handwoordenboek, Gericke en Roorda, 1901, #918.] (3) krupuk (krupU?) : kn. ar. lawuh gorèngan (kang digawe glêpung dicampur blêng, urang lsp). Sumber: [https://www.sastra.org/bahasa-dan-budaya/kamus-dan-leksikon/793-bausastra-jawa-poerwadarminta-1939-75-bagian-13-k| Bausastra Jawa, Poerwadarminta, 1939, #75.] (4) krupuk : crisp fried chips. [x] lêgêndar crisp ground-rice chips. [x] têrung rice-flour chips. [x] urang shrimp chips. ng-[x] to fry chips as one's livelihood or as a source of income. Sumber: [https://www.sastra.org/bahasa-dan-budaya/kamus-dan-leksikon/2211-javanese-english-dictionary-horne-1974-1968-hlm-295-320-k| Javanese-English Dictionary, Horne, 1974, #1968.]</ref>, dari [[bahasa Jawa Kuno| Jawa Kuno]]: ''Kurupuk'' (Zoetmulder, 1995 : 544).<ref>(1) kurupuk : krupuk. Sumber: [https://www.sastra.org/bahasa-dan-budaya/kamus-dan-leksikon/2695-kawi-indonesia-wojowasito-1977-1019-d-k| Kawi - Indonesia, Wojowasito, 1977, #1019.] (2) kurupuk : a delicacy, fried chips. Sumber: [https://www.sastra.org/bahasa-dan-budaya/kamus-dan-leksikon/2693-kawi-lexicon-wojowasito-1980-575-k-g-gh-ng-c-j-jh-n| Kawi Lexicon, Wojowasito, 1980, #575.]</ref>)
Menurut sejarawan kuliner Fadly Rahman, krupuk sudah ada di Jawa sejak abad ke-9 atau ke-10. Dalam prasasti Batu Pura tertulis krupuk rambak, yang mengacu pada kerupuk yang terbuat dari kulit sapi atau kerbau, yang masih ada hingga saat ini sebagai krupuk kulit, dan biasanya digunakan dalam masakan Jawa yang disebut krechek. Dalam perkembangannya, krupuk menyebar ke seluruh nusantara, dan rasanya bervariasi sesuai dengan bahannya. Dari Jawa, krupuk menyebar ke berbagai wilayah pesisir Kalimantan, Sumatera, hingga Semenanjung Malaya.{{fact}}<ref>{{Cite web|title=Menelusuri Sejarah Kerupuk di Indonesia, Rambak Jadi Pelopornya|url=https://kumparan.com/kumparanfood/menelusuri-sejarah-kerupuk-di-indonesia-rambak-jadi-pelopornya-1vPA2NT96BC|website=kumparan|language=id-ID|access-date=2022-05-19}}</ref>▼
Istilah kerupuk juga terdapat pada [[Kakawin Ramayana]] (pupuh 26.25 (31)), [[Kakawin Bhomantaka]] atau Bhomakawya (pupuh 81.36), [[Kakawin Sumanasantaka]] (pupuh 113.10) yang ditulis oleh [[Empu Monaguna]] pada era [[kerajaan Kediri]] (abad ke-12 masehi).
▲
== Varian kerupuk ==
Baris 42 ⟶ 43:
* [[Kerupuk kulit]]
* [[Kerupuk mlarat]]
* [[
* [[Kerupuk sanjai]]
* [[Rengginang]]
Baris 49 ⟶ 50:
* [[Kerupuk ceker ayam]]
* [[Kerupuk karak]]
* [[Kerupuk Palembang]]
== Lihat pula ==
Baris 67 ⟶ 56:
* [[Karak]]
* [[Keripik]]
* [[Gendar]]
== Referensi ==
Baris 73 ⟶ 63:
== Pranala luar ==
* [http://hobimasak.info/resep-kerupuk-ikan/ Resep Kerupuk Ikan]
* [http://www.dunia-ibu.org/html/menggoreng_kerupuk.html Cara menggoreng kerupuk Palembang] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061009055319/http://www.dunia-ibu.org/html/menggoreng_kerupuk.html |date=2006-10-09 }}
* [http://www.republika.co.id/suplemen/cetak_detail.asp?mid=5&id=224184&kat_id=105&kat_id1=147&kat_id2=218 Kerupuk kulit]
* [http://www.pustaka-deptan.go.id/agritech/dkij0101.pdf Cara membuat kerupuk ikan]{{Pranala mati|date=Mei 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
* [http://ala-cirebon.blogspot.com/2009/11/kerupuk-melarat-kerupuk-mares.html Kerupuk Melarat Khas Cirebon]
* [http://inforesep.com/resep-kerupuk-udang.html Resep kerupuk udang] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110204160218/http://inforesep.com/resep-kerupuk-udang.html |date=2011-02-04 }}
* [http://food.detik.com/read/2011/02/07/180720/1561949/482/wow-kerupuk-raksasa Kerupuk raksasa]
Baris 83 ⟶ 73:
[[Kategori:Kerupuk| ]]
[[Kategori:Makanan ringan]]
[[Kategori:Makanan]]
| |||