Rumpun bahasa Indo-Eropa: Perbedaan antara revisi

Konten dihapus Konten ditambahkan
Xqbot (bicara | kontrib)
RaFaDa20631 (bicara | kontrib)
 
(95 revisi perantara oleh 51 pengguna tidak ditampilkan)
Baris 6:
|proto-name = [[bahasa proto-Indo-Eropa]]
|child1 = [[bahasa Albania|Albania]]
|child2 = [[Rumpun bahasa Anatolia|Anatolia]] (punah)
|child3 = [[bahasa Armenia|Armenia]]
|child4 = [[bahasa Balto-Slavik|Balto-Slavik]] ([[bahasa Baltik|Baltik]] dan [[Rumpun bahasa Slavia|Slavik]]
|child5 = [[bahasa Keltik|Keltik]]
|child6 = [[bahasa Jermanik|Jermanik]]
|child7 = [[Rumpun bahasa YunaniHelenik|Helenik]] <small>(termasuk [[bahasa Yunani]])
|child8 = [[bahasa Indo-Iran|Indo-Iran]]
|child9 = [[bahasa Italik|Italik]] (termasuk [[bahasa Roman]])
|child10 = [[bahasa Tokharia|Tokharia]] (punah)
|iso2=ine
|map = [[Berkas:Indo-European_branches_map.svg|pus|300px]]
|map = [[Berkas:IE_countries.png|center|300px]]{{br}}<center><small>Oranye: negara dengan mayoritas penutur bahasa IE{{br}}Kuning: negara dengan sebuah bahasa IE sebagai bahasa resmi meski minoritas</small></center>
|mapcaption = Persebran di kawasan [[Eurasia]]:
{{legend|#00cdff|[[Bahasa Albania|Albania]]}}
{{legend|#800080|[[Bahasa Armenia|Armenia]]}}
{{legend|#00d400|[[Rumpun bahasa Balto-Slavik|Balto-Slavik]] ([[Rumpun bahasa Baltik|Baltik]])}}
{{legend|#008000|[[Rumpun bahasa Balto-Slavik|Balto-Slavik]] ([[Rumpun bahasa Slavik|Slavik]])}}
{{legend|#ffa600|[[Rumpun bahasa Keltik|Keltik]]}}
{{legend|#d40000|[[Rumpun bahasa Jermanik|Jermanik]]}}
{{legend|#FFDD55|[[Rumpun bahasa Helenik|Helenik]] ([[Bahasa Yunani|Yunani]])}}
{{legend|#000080|[[Rumpun bahasa Indo-Iran|Indo-Iran]] ([[Rumpun bahasa Indo-Arya|Indo-Arya]], [[Rumpun bahasa Iran|Iran]], and [[Rumpun bahasa Nuristani|Nuristani]])}}
{{legend|#977f12|[[Bahasa Italik|Italik]]}}
{{legend|#c0c0c0|Non-Indo-Europa}}
}}
'''Rumpun bahasa Indo-Eropa''' atau '''India-Eropa''' adalah kelompok bahasa-[[bahasa]] berkerabat dengan banyakjumlah penutur terbesar di seluruh [[bumi|dunia]]. Ada ratusan bahasa yang masih dituturkan yang termasuk dalam rumpun bahasa ini. Banyak bahasa anggota rumpun ini yang memiliki sejarah tertulis sangat panjang (kedua tertua setelah [[rumpun bahasa Afroasiatik]]) sehingga kajiannya relatif eksak dan perbandingan bahasa dapat dilakukan lebih cermat. Kurang lebih separuh dari 6 milyarmiliar jiwa penduduk bumi ber[[bahasa ibu]] dari salah satu [[rumpun bahasa]] ini. Nama [[Indo-Eropa]] digunakan karena penutur aslinya menghuni wilayah yang membentang dari [[India]] sampai [[Eropa]], diberikan oleh peneliti pertamanya, Sir [[William Jones (ahli bahasa)|William Jones]]. Setelah era imperialisme di abad ke-19 penutur rumpun bahasa ini bahkan menyebar hingga ke Pasifik dan benua Amerika.
 
Bahasa-bahasa Indo-Eropa mencakup delapan subrumpun yang mudah ditilik perbedaan maupun kemiripannya. Mereka adalah subrumpun [[bahasa-bahasa Indo-Iran|Indo-Iran]], [[bahasa Armenia|Armenia]], [[bahasa-bahasa Helenik|Helenik]], [[bahasa Albania|Albania]], [[bahasa-bahasa Italik|Italik]], [[bahasa-bahasa Keltik|Keltik]], [[bahasa-bahasa Germanik|Germanik]], dan [[bahasa-bahasa Balto-Slavik|Balto-Slavik]]. Selain itu terdapat sub rumpun [[bahasa-bahasa Anatolia|bahasa Anatolia]], [[bahasa-bahasa Tokharia|Tokharia]], dan [[bahasa Proto-Indo-Eropa]] (hipotetik) yang telah punah.
 
Dari 20 bahasa masa kini yang terbesar menurut jumlah penuturnya menurut SIL [[Ethnologue|Ethnologue SIL]], dua belas di antaranya adalah Indo-Eropa: [[bahasa Spanyol]], [[bahasa Inggris]], [[bahasa Hindi]], [[bahasa Portugis]], [[bahasa Bengali]], [[bahasa Rusia]], [[bahasa Jerman]], [[bahasa Marathi]], [[bahasa Prancis]], [[bahasa Italia]], [[bahasa Punjabi]], dan [[bahasa Urdu]]. Penutur asli kedua belas bahasa ini mencakup lebih dari 1,67 milyarmiliar jiwa.<ref>{{cite web|url=http://www.ethnologue.com/ethno_docs/distribution.asp?by=size |title=Ethnologue list of languages by number of speakers |publisher=Ethnologue.com |date= |accessdate=2010-08-07}}</ref> Sejumlah bahasa Indo-Eropa telah menyumbang banyak [[kosa katakosakata]] ke dalam [[bahasa Indonesia]], seperti [[bahasa Sanskerta]], [[bahasa Persia]], [[bahasa Portugis]], [[bahasa Belanda]], dan bahasa Inggris.
 
== Etimologi ==
[[Thomas Young (ilmuwan)|Thomas Young]] menciptakan istilah "Indo-Europa" pada 1813, dari [[India|Indo]]- + [[Eropa]], karena perbedaan yang besar secara geografis antar kerabat bahasa: dari [[Eropa Barat]] hingga [[India Timur Laut]].<ref>
{{cite book|author=Robinson, Andrew
|title=The Last Man Who Knew Everything: Thomas Young, the Anonymous Genius who Proved Newton Wrong and Deciphered the Rosetta Stone, among Other Surprising Feats|url=https://archive.org/details/lastmanwhoknewev00robi
|publisher=Penguin|year=2007|isbn=0-13-134304-1}}
</ref>
 
== Klasifikasi bahasa Indo-Eropa ==
{{Topik Indo-Eropa}}
[[Berkas:IndoEuropeanTree.svg|thumbjmpl|300px|Bahasa Indo-Eropa]]
Proto Indo-Eropa
[[Bahasa Albania]]{{br}}
Baris 34 ⟶ 52:
* [[Bahasa Luwili]] †
* [[Bahasa Palaic]] †
* [[Likia|Bahasa LisiaLikia]] †
* [[Lidia|Bahasa Lidia]] †
* [[Karia|Bahasa Karia]] †
* [[Pisidia|Bahasa Pisidia]] †
* [[Bahasa Milia]] †
{{br}}
Baris 46 ⟶ 64:
** Baltik Barat †
*** [[Bahasa Galindia]] †
*** [[Bahasa Prussia kuno]] †
*** [[Bahasa Sudovi]] †
*** [[Bahasa Skalvi]] †
Baris 54 ⟶ 72:
*** [[Bahasa Kuronia]]
*** [[Bahasa Selonia]] †
*** [[Bahasa Semigallia]]
* [[Bahasa Slavia]]
** [[Bahasa Slavia timur]]
*** [[Rusia (bahasa)|Bahasa RuskiRusia]]
*** [[Bahasa Ukraina]]
*** [[Bahasa Belarus]]
*** [[Bahasa Rusyn]]
** [[Bahasa Slavia barat]]
*** [[Bahasa CeskiCeska]]
*** [[Bahasa SolvakSlowakia]]
*** [[Bahasa Leci]]
**** [[Bahasa Polski]]
**** [[Bahasa KasubskiKasubia]]
**** [[Bahasa Slunsko]]
**** [[Bahasa Polabia]] †
** [[Bahasa Slavia selatan]]
*** Subkelompok barat
**** [[Bahasa SerbskiSlovenia]]
**** [[Bahasa SlovenskiKroasia]]
**** [[Bahasa HroaskiBosnia]]
**** [[Bahasa Serbia]]
*** Subkelompok timur
**** [[Bahasa BulgarskiBulgaria]]
**** [[Makedonia (bahasa)|Bahasa MacedonskiMakedonia]]
{{br}}
[[Bahasa Indo-Iran]]
Baris 84 ⟶ 103:
**** [[Bahasa Avesta]] †
**** [[Bahasa Skitia]] †
**** [[Bahasa Ossetia]]
**** [[Bahasa Sogdia]] †
**** [[Bahasa Yaghnobi]]
Baris 103 ⟶ 122:
*** Barat daya
**** [[Bahasa Farsi kuno]] †
**** [[Bahasa Farsi pertengahan]] †
**** [[Bahasa Persia]]
**** [[Bahasa Luri]]
**** [[Bahasa Tat]]
* [[Bahasa Indo-Arya]]
** [[Bahasa SansekertaSanskerta]]
** [[Bahasa Pali]]
** Zona tengah
Baris 125 ⟶ 144:
** Zona Barat laut
*** [[Bahasa Punjabi]]
*** [[Bahasa Sindhi]]
*** [[Bahasa Khojki]]
*** [[Bahasa Kutchi]]
Baris 178 ⟶ 197:
**** [[Bahasa Plautdietsch]]
** [[Bahasa Anglo-Frisian]]
*** [[Bahasa FrisianFrisia]]
*** [[Bahasa Anglik]]
**** [[Bahasa Inggris]]
* [[Bahasa Bahasa Jermanik Utara]]
** ScandinaviaSkandinavia Barat
*** [[Bahasa NorwegianNorwegia]]
**** [[Bahasa Bokmål|Bahasa Norwegia Bokmål]]
**** [[Bahasa Høgnorsk]]
**** [[Bahasa Landsmål]]
**** [[Bahasa Nynorsk|Bahasa Norwegia Nynorsk]]
**** [[Bahasa Riksmål]]
**** [[Bahasa Vestlandsk]]
Baris 198 ⟶ 217:
*** [[Bahasa Faroe]]
*** [[Bahasa Norn]] †
** Skandinavia Timur
** East Scandinavian
*** [[Bahasa Denmark]]
*** [[Bahasa Swedia]]
Baris 205 ⟶ 224:
* [[Bahasa Jermanik timur]]
** [[Bahasa Gotik]]
** [[Bahasa Gothik Krim|Bahasa Gotik Krim]]
** [[Bahasa BurgondiaBurgundia]]
** [[Bahasa Vandal]]
{{br}}
Baris 245 ⟶ 264:
***** [[Bahasa Itali]]
***** [[Bahasa Spanyol]]
***** [[Bahasa PerancisPrancis]]
***** [[Bahasa Romania]]
***** [[Bahasa Portugis]]
***** [[Bahasa Dalmatia]] †
{{br}}
[[Bahasa Tokharia]]{{br}}
Baris 261 ⟶ 281:
(†- Bahasa mati)
 
Bahasa-bahasa Indo-Eropa sudah ribuan [[tahun]] dituliskan. Bahasa Indo-Eropa tertua yang tersurat adalah bahasa Hitit dari tahun 1800 s.MSM. Sedangkan [[fragmen]] bahasa daripada [[kitab]] [[Rgveda]] dalam [[Sansekertabahasa Sanskerta]] yang tertua diperkirakan berasal dari tahun 1500 s.M.SM. Tetapi padaPada kasus terakhir ini, nyanyian ini baru dituliskan pada kira-kira tahun 500. Sehingga ada tradisi [[Sastra Oral]] sepanjang paling tidak 1.000 tahun. Fragmen bahasa Yunani yang tertua adalah dalam bahasa Misenia, dan ditulis menggunakan huruf [[Linear B]] dan berasal dari kira-kira tahun 1.200 s.M.SM.
 
== Hipotesis lain ==
* [[Bahasa Yunani-Armenia]]
* [[Bahasa Yunani-Arya]]
 
Baris 270 ⟶ 289:
* [[Penemuan rumpun bahasa Indo-Eropa]]
 
== Referensi ==
[[Kategori:Bahasa Indo-Eropa]]
{{reflist}}
[[Kategori:Rumpun bahasa|Indo-Eropa]]
 
{{Rumpun bahasa Indo-Eropa}}
{{Link FA|ast}}
 
{{DEFAULTSORT:Indo-Eropa, rumpun bahasa}}
[[af:Indo-Europese tale]]
[[Kategori:Rumpun bahasa Indo-Eropa| ]]
[[als:Indogermanische Sprachfamilie]]
[[Kategori:Rumpun bahasa|Indo-Eropa]]
[[an:Luengas indo-europeyas]]
[[ang:Indo-Europisc sprǣchīred]]
[[ar:لغات هندية أوروبية]]
[[ast:Llingües indoeuropees]]
[[az:Hind-avropa dil ailəsi]]
[[bar:Indogermanische Sprochn]]
[[bat-smg:Indėeuruopėitiu kalbas]]
[[be:Індаеўрапейскія мовы]]
[[be-x-old:Індаэўрапейскія мовы]]
[[bg:Индоевропейски езици]]
[[bn:ইন্দো-ইউরোপীয় ভাষা-পরিবার]]
[[br:Yezhoù indezeuropek]]
[[bs:Indoevropski jezici]]
[[ca:Llengües indoeuropees]]
[[chr:Indo-European languages]]
[[ckb:زمانە ھیندوئورووپایییەکان]]
[[co:Lingui indoauropeani]]
[[cs:Indoevropské jazyky]]
[[cv:Инди-европа чĕлхисем]]
[[cy:Ieithoedd Indo-Ewropeaidd]]
[[da:Indoeuropæiske sprog]]
[[de:Indogermanische Sprachen]]
[[diq:Zıwanê Hindo-Ewropa]]
[[el:Ινδοευρωπαϊκές γλώσσες]]
[[en:Indo-European languages]]
[[eo:Hindeŭropa lingvaro]]
[[es:Lenguas indoeuropeas]]
[[et:Indoeuroopa keeled]]
[[eu:Indoeuropar hizkuntzak]]
[[fa:زبان‌های هندواروپایی]]
[[fi:Indoeurooppalaiset kielet]]
[[fo:Indo-evropeisk mál]]
[[fr:Langues indo-européennes]]
[[fur:Lenghe indoeuropean]]
[[fy:Yndo-Jeropeeske talen]]
[[ga:Teangacha Ind-Eorpacha]]
[[gan:印歐語系]]
[[gd:Cànanan Ind-Eòrpach]]
[[gl:Linguas indoeuropeas]]
[[gv:Çhengaghyn Ind-Oarpagh]]
[[he:שפות הודו-אירופיות]]
[[hi:हिन्द-यूरोपीय भाषा-परिवार]]
[[hr:Indoeuropska jezična porodica]]
[[hsb:Indoeuropske rěče]]
[[hu:Indoeurópai nyelvcsalád]]
[[ia:Linguas indoeuropee]]
[[io:Indo-Europana linguaro]]
[[is:Indóevrópsk tungumál]]
[[it:Lingue indoeuropee]]
[[ja:インド・ヨーロッパ語族]]
[[jbo:xindo ropno bangu]]
[[jv:Basa Indo-Eropah]]
[[ka:ინდოევროპული ენები]]
[[kn:ಇಂಡೋ-ಯುರೋಪಿಯನ್ ಭಾಷೆಗಳು]]
[[ko:인도유럽어족]]
[[ksh:Indojerrmaanische Shprooch]]
[[ku:Malbata zimanên hind û ewropî]]
[[kw:Yethow Eyndo-Europek]]
[[ky:Индо-Европалык тилдер]]
[[la:Linguae Indoeuropaeae]]
[[li:Indogermaanse taole]]
[[lij:Lengue indoeuropee]]
[[lt:Indoeuropiečių kalbos]]
[[lv:Indoeiropiešu valodas]]
[[mg:Fiteny Indô-Eorôpeanina]]
[[mk:Индоевропски јазици]]
[[ml:ഇന്തോ-യുറോപ്യന്‍ ഭാഷകള്‍]]
[[mr:इंडो-युरोपीय भाषा]]
[[ms:Bahasa-bahasa Indo-Eropah]]
[[nap:Lengue innoeuropee]]
[[nds:Indoeuropääsche Spraken]]
[[nds-nl:Indo-Uropese taolen]]
[[nl:Indo-Europese talen]]
[[nn:Liste over indoeuropeiske språk]]
[[no:Indoeuropeiske språk]]
[[oc:Indoeuropèu]]
[[os:Индоевропæйаг æвзæгтæ]]
[[pl:Języki indoeuropejskie]]
[[pms:Lenghe indoeuropenghe]]
[[pnb:ہند یورپی بولیاں]]
[[pt:Línguas indo-europeias]]
[[qu:Indu iwrupiyu rimaykuna]]
[[rmy:Indo-Europikane chhiba]]
[[ro:Limbile indo-europene]]
[[ru:Индоевропейские языки]]
[[sco:Indo-European leids]]
[[se:Indoeurohpálaš gielat]]
[[sh:Indoevropski jezici]]
[[si:ඉන්දු-යුරෝපීය භාෂා පවුල]]
[[simple:Indo-European languages]]
[[sk:Indoeurópske jazyky]]
[[sl:Indoevropski jeziki]]
[[sq:Gjuhët indo-evropiane]]
[[sr:Индоевропски језици]]
[[stq:Indogermaniske Sproaken]]
[[sv:Indoeuropeiska språk]]
[[sw:Lugha za Kihindi-Kiulaya]]
[[ta:இந்திய-ஐரோப்பிய மொழிகள்]]
[[tg:Забонҳои Ҳинду-Аврупоӣ]]
[[th:ตระกูลภาษาอินโด-ยูโรเปียน]]
[[tpi:Indo-Yuropien famili bilong tokples]]
[[tr:Hint-Avrupa dil ailesi]]
[[uk:Індоєвропейські мови]]
[[ur:ہند۔یورپی زبانیں]]
[[vec:Lengue indoeuropee]]
[[vi:Hệ ngôn ngữ Ấn-Âu]]
[[vls:Indo-Europees]]
[[yo:Àwọn èdè Indo-Europe]]
[[zea:Indo-Europese taelen]]
[[zh:印欧语系]]
[[zh-yue:印歐語系]]