Rumpun bahasa Indo-Eropa: Perbedaan antara revisi
Konten dihapus Konten ditambahkan
k Artikel Baru |
RaFaDa20631 (bicara | kontrib) k Moving from Category:Bahasa Indo-Eropa to Category:Rumpun bahasa Indo-Eropa using Cat-a-lot |
||
(193 revisi perantara oleh 91 pengguna tidak ditampilkan) | |||
Baris 1:
{{Infobox Language family
|name = Indo-Eropa
|region = Sebelum [[abad ke-15]]: [[Eropa]], [[Asia Selatan]], [[Asia Tengah]], dan [[Asia Barat Daya]]. Sekarang di seluruh dunia.
|familycolor = Indo-European
|family = Salah satu rumpun bahasa utama dunia.
|proto-name = [[bahasa proto-Indo-Eropa]]
|child1 = [[bahasa Albania|Albania]]
|child2 = [[Rumpun bahasa Anatolia|Anatolia]] (punah)
|child3 = [[bahasa Armenia|Armenia]]
|child4 = [[bahasa Balto-Slavik|Balto-Slavik]] ([[bahasa Baltik|Baltik]] dan [[Rumpun bahasa Slavia|Slavik]]
|child5 = [[bahasa Keltik|Keltik]]
|child6 = [[bahasa Jermanik|Jermanik]]
|child7 = [[Rumpun bahasa Helenik|Helenik]] <small>(termasuk [[bahasa Yunani]])
|child8 = [[bahasa Indo-Iran|Indo-Iran]]
|child9 = [[bahasa Italik|Italik]] (termasuk [[bahasa Roman]])
|child10 = [[bahasa Tokharia|Tokharia]] (punah)
|iso2=ine
|map = [[Berkas:Indo-European_branches_map.svg|pus|300px]]
|mapcaption = Persebran di kawasan [[Eurasia]]:
{{legend|#00cdff|[[Bahasa Albania|Albania]]}}
{{legend|#800080|[[Bahasa Armenia|Armenia]]}}
{{legend|#00d400|[[Rumpun bahasa Balto-Slavik|Balto-Slavik]] ([[Rumpun bahasa Baltik|Baltik]])}}
{{legend|#008000|[[Rumpun bahasa Balto-Slavik|Balto-Slavik]] ([[Rumpun bahasa Slavik|Slavik]])}}
{{legend|#ffa600|[[Rumpun bahasa Keltik|Keltik]]}}
{{legend|#d40000|[[Rumpun bahasa Jermanik|Jermanik]]}}
{{legend|#FFDD55|[[Rumpun bahasa Helenik|Helenik]] ([[Bahasa Yunani|Yunani]])}}
{{legend|#000080|[[Rumpun bahasa Indo-Iran|Indo-Iran]] ([[Rumpun bahasa Indo-Arya|Indo-Arya]], [[Rumpun bahasa Iran|Iran]], and [[Rumpun bahasa Nuristani|Nuristani]])}}
{{legend|#977f12|[[Bahasa Italik|Italik]]}}
{{legend|#c0c0c0|Non-Indo-Europa}}
}}
'''Rumpun bahasa Indo-Eropa''' atau '''India-Eropa''' adalah kelompok bahasa-[[bahasa]] berkerabat dengan jumlah penutur terbesar di seluruh [[bumi|dunia]]. Ada ratusan bahasa yang masih dituturkan yang termasuk dalam rumpun bahasa ini. Banyak bahasa anggota rumpun ini yang memiliki sejarah tertulis sangat panjang (kedua tertua setelah [[rumpun bahasa Afroasiatik]]) sehingga kajiannya relatif eksak dan perbandingan bahasa dapat dilakukan lebih cermat. Kurang lebih separuh dari 6 miliar jiwa penduduk bumi ber[[bahasa ibu]] dari salah satu [[rumpun bahasa]] ini.
Bahasa-bahasa Indo-Eropa mencakup delapan subrumpun yang mudah ditilik perbedaan maupun kemiripannya. Mereka adalah subrumpun Indo-Iran, [[bahasa Armenia|Armenia]], Helenik, [[bahasa Albania|Albania]], Italik, [[bahasa-bahasa Keltik|Keltik]], [[bahasa-bahasa Germanik|Germanik]], dan Balto-Slavik. Selain itu terdapat sub rumpun bahasa Anatolia, Tokharia, dan [[bahasa Proto-Indo-Eropa]] (hipotetik) yang telah punah.
Dari 20 bahasa masa kini yang terbesar menurut jumlah penuturnya menurut [[Ethnologue|Ethnologue SIL]], dua belas di antaranya adalah Indo-Eropa: [[bahasa Spanyol]], [[bahasa Inggris]], [[bahasa Hindi]], [[bahasa Portugis]], [[bahasa Bengali]], [[bahasa Rusia]], [[bahasa Jerman]], [[bahasa Marathi]], [[bahasa Prancis]], [[bahasa Italia]], [[bahasa Punjabi]], dan [[bahasa Urdu]]. Penutur asli kedua belas bahasa ini mencakup lebih dari 1,7 miliar jiwa.<ref>{{cite web|url=http://www.ethnologue.com/ethno_docs/distribution.asp?by=size |title=Ethnologue list of languages by number of speakers |publisher=Ethnologue.com |date= |accessdate=2010-08-07}}</ref> Sejumlah bahasa Indo-Eropa telah menyumbang banyak [[kosakata]] ke dalam [[bahasa Indonesia]], seperti [[bahasa Sanskerta]], [[bahasa Persia]], [[bahasa Portugis]], [[bahasa Belanda]], dan bahasa Inggris.
== Etimologi ==
[[Thomas Young (ilmuwan)|Thomas Young]] menciptakan istilah "Indo-Europa" pada 1813, dari [[India|Indo]]- + [[Eropa]], karena perbedaan yang besar secara geografis antar kerabat bahasa: dari [[Eropa Barat]] hingga [[India Timur Laut]].<ref>
{{cite book|author=Robinson, Andrew
|title=The Last Man Who Knew Everything: Thomas Young, the Anonymous Genius who Proved Newton Wrong and Deciphered the Rosetta Stone, among Other Surprising Feats|url=https://archive.org/details/lastmanwhoknewev00robi
|publisher=Penguin|year=2007|isbn=0-13-134304-1}}
</ref>
== Klasifikasi bahasa Indo-Eropa ==
{{Topik Indo-Eropa}}
[[Berkas:IndoEuropeanTree.svg|jmpl|300px|Bahasa Indo-Eropa]]
Proto Indo-Eropa
{{br}}
* [[Bahasa
* [[Bahasa
*
*
*
*
* [[Pisidia|Bahasa
*
{{br}}
{{br}}
[[Bahasa Balto-Slavik]]
* [[Bahasa
** Baltik Barat †
*** [[Bahasa
*** [[Bahasa
*** [[Bahasa
*** [[Bahasa
** Baltik Timur
*** [[Bahasa
*** [[bahasa Lituavi]]
***
***
*** [[Bahasa
* [[Bahasa
** [[Bahasa
*** [[Rusia (bahasa)|Bahasa Rusia]]
*** [[Bahasa
*** [[Bahasa
*** [[Bahasa
** [[Bahasa Slavia barat]]
*** [[Bahasa Ceska]]
*** [[Bahasa Slowakia]]
*** [[Bahasa Leci]]
**** [[Bahasa Polski]]
**** [[Bahasa Kasubia]]
**** [[Bahasa Slunsko]]
**** [[Bahasa Polabia]] †
** [[Bahasa Slavia selatan]]
*** Subkelompok barat
**** [[Bahasa Slovenia]]
**** [[Bahasa Kroasia]]
**** [[Bahasa Bosnia]]
**** [[Bahasa Serbia]]
*** Subkelompok timur
**** [[Bahasa Bulgaria]]
**** [[Makedonia (bahasa)|Bahasa Makedonia]]
{{br}}
[[Bahasa Indo-Iran]]
* [[Bahasa Iran]]
** [[Bahasa iran timur]]
*** Timur laut
**** [[Bahasa Avesta]] †
**** [[Bahasa Skitia]] †
**** [[Bahasa Ossetia]]
**** [[Bahasa Sogdia]] †
**** [[Bahasa Yaghnobi]]
**** [[Bahasa Baktria]] †
*** Tenggara
**** [[Bahasa Pashtun]]
**** [[Bahasa Pamiri]]
** [[Bahasa Iran barat]]
*** Barat laut
**** [[Bahasa Dari]]
**** [[Bahasa Baluchi]]
**** [[Bahasa Gilaki]]
**** [[Bahasa Kurdi]]
**** [[Bahasa Mazanadarani]]
**** [[Bahasa Partia]]
**** [[Bahasa Talysh]]
**** [[Bahasa Zazaki]]
*** Barat daya
**** [[Bahasa Farsi kuno]] †
**** [[Bahasa Farsi pertengahan]] †
**** [[Bahasa Persia]]
**** [[Bahasa Luri]]
**** [[Bahasa Tat]]
* [[Bahasa Indo-Arya]]
** [[Bahasa Sanskerta]]
** [[Bahasa Pali]]
** Zona tengah
*** [[Bahasa Hindi]] / [[Bahasa Urdu]]
*** [[bahasa Romani]]
** Zona timur
*** [[Bahasa Angika]]
*** [[Bahasa Assam]]
*** [[Bahasa Bangla]]
*** [[Bahasa Bhojpuri]]
*** [[Bahasa Magadhi]]
*** [[bahasa Maithili]]
*** [[bahasa Oriya]]
** Zona Utara
*** [[Bahasa Nepal]]
** Zona Barat laut
*** [[Bahasa Punjabi]]
*** [[Bahasa Sindhi]]
*** [[Bahasa Khojki]]
*** [[Bahasa Kutchi]]
*** [[Bahasa Rajsthani]]
** Zona Selatan
*** [[Bahasa Divehi]]
*** [[Bahasa Singhala]]
** Zona barat
*** [[Bahasa Gujarati]]
*** [[Bahasa Konkani]]
*** [[Bahasa Marathi]]
* [[Bahasa Nuri]]
** [[Bahasa Ashkunu (Ashkun)]]
** [[Bahasa Kamkata-viri (Bashgali)]]
** [[Bahasa Vasi-vari (Prasuni)]]
** [[Bahasa Tregami]]
** [[Bahasa Kalasha-ala (Waigali)]]
* [[Bahasa Dard]]
** [[Bahasa Dameli]]
** [[Bahasa Domaaki]]
** [[Bahasa Gawar-Bati]]
** [[Bahasa Kalsha-mun]]
** [[Bahasa Kashmiri]]
** [[Bahasa Khowar]]
** [[Bahasa Kohistani]]
** [[Bahasa Ningalami]]
** [[Bahasa Pashayi]]
** [[Bahasa Palula]]
** [[Bahasa Shina]]
** [[Bahasa Shumashti]]
{{br}}
[[Bahasa Jermanik]]
{{br}}
* [[Bahasa Jermanik barat]]
** [[Bahasa Jerman tinggi]]
*** [[Bahasa Jerman]]
*** [[Bahasa Jerman Tengah]]
**** [[Bahasa Jerman]]
**** [[Bahasa Jerman Tengah barat]]
*** [[Bahasa Jerman atas]]
**** [[Bahasa Elsass]]
**** [[Bahasa Jerman alemania]]
**** [[Bahasa Jerman austria]]
**** [[Bahasa Yiddish]]
*** [[Bahasa Wymysorys]]
** [[Bahasa Franconia rendah]]
*** [[Bahasa Belanda]]
*** [[Bahasa Afrikaans]]
** [[Bahasa Low Jerman]]
*** [[Bahasa Jerman Rendah Barat]]
*** [[Bahasa Jerman Rendah Timur]]
**** [[Bahasa Plautdietsch]]
** [[Bahasa Anglo-Frisian]]
*** [[Bahasa Frisia]]
*** [[Bahasa Anglik]]
**** [[Bahasa Inggris]]
* [[Bahasa Bahasa Jermanik Utara]]
** Skandinavia Barat
*** [[Bahasa Norwegia]]
**** [[Bahasa Bokmål|Bahasa Norwegia Bokmål]]
**** [[Bahasa Høgnorsk]]
**** [[Bahasa Landsmål]]
**** [[Bahasa Nynorsk|Bahasa Norwegia Nynorsk]]
**** [[Bahasa Riksmål]]
**** [[Bahasa Vestlandsk]]
**** [[Bahasa Nord-Norsk]]
**** Norwegia timur
**** Norwegia dataran tengah
**** [[Bahasa Trøndersk]]
*** [[Bahasa Islandia]]
*** [[Bahasa Gøtudanskt]]
*** [[Bahasa Faroe]]
*** [[Bahasa Norn]] †
** Skandinavia Timur
*** [[Bahasa Denmark]]
*** [[Bahasa Swedia]]
** [[Bahasa Gutnish]]
**** [[Bahasa Yola]]
* [[Bahasa Jermanik timur]]
** [[Bahasa Gotik]]
** [[Bahasa Gothik Krim|Bahasa Gotik Krim]]
** [[Bahasa Burgundia]]
** [[Bahasa Vandal]]
{{br}}
[[Bahasa Italo-Keltik]]
* [[Bahasa Keltik]]
** [[Bahasa Keltik daratan]]
*** [[Bahasa Galia]]
**** [[Bahasa Lepont]]
**** [[Bahasa Nor]]
**** [[Bahasa Galatia]]
*** [[Bahasa Celtiberia]]
** [[Bahasa Keltik kepulauan]]
*** [[Bahasa Goidel]]
**** [[Bahasa Irlandia kuno]]
**** [[Bahasa Irlandia tengah]]
***** [[Bahasa Gael Irlandia]]
***** [[Bahasa Gael Skotlandia]]
***** [[Bahasa Manx]]
*** [[Bahasa Bretonic]]
**** [[Bahasa Pictish]]
**** [[Bahasa British]]
***** [[Bahasa Cumbria]]
***** [[Bahasa Welsh Kuno]]
***** [[Bahasa Breton Barat daya]]
* [[Bahasa Italik]]
** [[Bahasa Osco-Umbria]]
*** [[Bahasa Osca]]
*** [[Bahasa Umbria]]
**** [[Bahasa Umbria]]
**** [[Bahasa Volscia]]
**** [[Bahasa Aequia]]
**** [[Bahasa Marsia]]
*** [[Bahasa Picene Selatan]]
** [[Bahasa Latino-Falisca]]
*** [[Bahasa Falisca]]
*** [[Bahasa Latin]]
**** [[Bahasa Roman]]
***** [[Bahasa Itali]]
***** [[Bahasa Spanyol]]
***** [[Bahasa Prancis]]
***** [[Bahasa Romania]]
***** [[Bahasa Portugis]]
***** [[Bahasa Dalmatia]] †
{{br}}
[[Bahasa Tokharia]]{{br}}
{{br}}
[[Bahasa Yunani]]{{br}}
{{br}}
[[Bahasa Trasia]]{{br}}
{{br}}
[[Bahasa Illiria]]{{br}}
{{br}}
[[Bahasa Frigia]]{{br}}
(†- Bahasa mati)
Bahasa-bahasa Indo-Eropa sudah ribuan [[tahun]] dituliskan. Bahasa Indo-Eropa tertua yang tersurat adalah bahasa Hitit dari tahun 1800 SM. Sedangkan [[fragmen]] bahasa [[kitab]] [[Rgveda]] dalam [[bahasa Sanskerta]] yang tertua diperkirakan berasal dari tahun 1500 SM. Pada kasus terakhir ini, nyanyian ini baru dituliskan pada kira-kira tahun 500. Sehingga ada tradisi [[Sastra Oral]] sepanjang paling tidak 1.000 tahun. Fragmen bahasa Yunani yang tertua adalah dalam bahasa Misenia, dan ditulis menggunakan huruf [[Linear B]] dan berasal dari kira-kira tahun 1.200 SM.
== Hipotesis lain ==
* [[Bahasa Yunani-Arya]]
== Lihat pula ==
* [[Penemuan rumpun bahasa Indo-Eropa]]
== Referensi ==
{{reflist}}
{{Rumpun bahasa Indo-Eropa}}
{{DEFAULTSORT:Indo-Eropa, rumpun bahasa}}
[[Kategori:Rumpun bahasa Indo-Eropa| ]]
[[Kategori:Rumpun bahasa|Indo-Eropa]]
|