Abdul Halim dari Kedah: Perbedaan antara revisi
Konten dihapus Konten ditambahkan
Rex Aurorum (bicara | kontrib) k Ilham151096 memindahkan halaman Abdul Halim Muadzam Shah dari Kedah ke Abdul Halim dari Kedah menimpa pengalihan lama |
|||
| (35 revisi perantara oleh 22 pengguna tidak ditampilkan) | |||
Baris 1:
{{Noref-bio-tokohmuslim}}
{{Infobox royalty
| name = Abdul Halim Mu'adzam Shah
| title = Yang di-Pertuan Agong Malaysia <br /> الموءتاسيمو بيللهي موهيببوددين سلطان عبدالحاليم مو'اذم شاه ابن المرحوم سلطان بدليشاه
|
| succession = [[Yang di-Pertuan Agong]]
| reign = 13 Desember 2011 – 12 Desember 2016
| cor-type = Malaysia
| coronation = 11 April 2012
| predecessor = [[Mizan Zainal Abidin dari Terengganu|Al Wathiqu Billah Sultan Mizan Zainal Abidin Ibni Al-Marhum Sultan Mahmud Al Muktafi Billah Shah]]
| successor = [[Muhammad V dari Kelantan|Sultan Muhammad V]]
| regent = [[Najib Razak|Dato' Seri Najib Bin Tun Haji Abdul Razak]]
| reg-type = {{nowrap|[[Perdana Menteri Malaysia|Perdana Menteri]]}}
| reign2 = 21 September 1970 – 20 September 1975
| cor-type2 = Malaysia
| coronation2 = 20 Februari 1971
| predecessor2 = [[Ismail Nasiruddin Shah dari Terengganu|Sultan Ismail Nasiruddin Shah Ibni Almarhum Sultan Zainal Abidin III Mu'adzam Shah]]
| successor2 = [[Yahya Petra dari Kelantan|Sultan Yahya Petra Ibni Almarhum Sultan Ibrahim]]
| reg-type2 = [[Perdana Menteri Malaysia|Perdana Menteri]]
| regent2 = {{List collapsed |title=''Lihat daftar'' |1=[[Tunku Abdul Rahman]]<br>[[Abdul Razak]]}}
| succession3 = [[Kesultanan Kedah|Sultan Kedah]]
| reign3 = 14 Juli 1958 – 11 September 2017 (59 tahun)
| coronation3 = 20 Februari 1959
| predecessor3 = [[Badlishah dari Kedah|Sultan Badlishah Ibni Almarhum Sultan Abdul Hamid Halim Shah]]
| successor3 = [[Sallehuddin dari Kedah|Al Aminul Karim Sultan Sallehuddin Ibni Almarhum Sutan Badlishah]]
| reg-type4 = [[Daftar Menteri Besar Kedah|Menteri Besar]]
| regent4 = {{List collapsed |title=''Lihat daftar'' |1=Ismail Yahaya<br>Omar Abdullah Shahabuddin<br>[[Syed Ahmad Syed Mahmud Shahabuddin|Ahmad Mahmud Shahabuddin]]<br>Nahar Sheh Shahabuddin<br>Osman Aroff<br>Sanusi Junid<br>Syed Razak Syed Zain<br>[[Mahdzir Khalid]]<br>[[Azizan Abdul Razak]]<br>[[Mukhriz Mahathir]]<br>[[Ahmad Bashah Md Hanipah]]}}
| birth_date = {{birth date|df=y|1927|11|28}}
| birth_place = Istana Anak Bukit, [[Alor Setar]], [[Kedah]], [[Negeri-Negeri Melayu Tidak Bersekutu]], [[Malaya Britania]] {{small|(sekarang [[Malaysia]])}}
| death_date = {{nowrap|{{death date and age|df=y|2017|9|11|1927|11|28}}}}
| death_place = Istana Anak Bukit, [[Alor Setar]], [[Kedah]], [[Malaysia]]
| burial_date = 12 September 2017
| burial_place = Makam Diraja Langgar, Langgar, [[Alor Setar]], [[Kedah]], [[Malaysia]]
| spouse = [[Tuanku Bahiyah|Sultanah Hajjah Bahiyah binti Al-Marhum Tuanku Abdul Rahman]] {{small|(1956–2003)}}<br>[[Tuanku Haminah Hamidun|Sultanah Hajjah Haminah binti Haji Hamidun]] {{small|(1975–2017)}}
| issue = Putri Intan Safinaz<br>Soraya<br>Sarina
|
| father = [[Badlishah dari Kedah|Sultan Badlishah Ibni Al-Marhum Sultan Abdul Hamid Halim Shah]]
| mother = Sofiah binti Mahmud
| regnal name = Kebawah Duli Yang Maha Mulia Al-Sultan Almu'tasimu Billahi Muhibbuddin Tuanku Alhaj Abdul Halim Mu'adzam Shah Ibni Al-Marhum Sultan Badlishah
| posthumous name = Al-Marhum Kebawah Duli Yang Maha Mulia Al-Sultan Almu'tasimu Billahi Muhibbuddin Tuanku Alhaj Abdul Halim Mu'adzam Shah Ibni Al-Marhum Sultan Badlishah
}}
'''Al-Sultan Almu'tasimu Billahi Muhibbuddin Tuanku Alhaj Abdul Halim Mu'adzam Shah Ibni Al-Marhum Sultan Badlishah''' ({{lahirmati|[[Anak Bukit]], [[Kedah]], [[Malaysia]]|28|11|1927|[[Anak Bukit]], [[Kedah]], [[Malaysia]]|11|9|2017}}) merupakan [[Sultan Kedah]] ke-28 (14 Juli 1958-11 September 2017) serta [[Yang di-Pertuan Agong]] [[Malaysia]]
== Kehidupan awal ==
Abdul Halim dilahirkan pada 28 November 1927 yaitu pada zaman pemerintahan [[Abdul Hamid Halim dari Kedah|Abdul Hamid Halim]] di [[Anak Bukit]], [[Alor Setar]], [[Kedah]] sebagai Tunku Abdul Halim. Ayahnya, Raja Muda Kedah (kemudian Sultan Badlishah), merupakan putra ketujuh Sultan Abdul Hamid Halim. ibunya, Sofiah, merupakan putri Mahmud. Dia merupakan anak kedua Badlishah dan Safiah binti Mahmud. Dia menjadi Raja Muda Kedah pada tahun 1949.
Dia merupakan lulusas Kolese Wadham, [[Oxford]], meraih diploma dalam Ilmu Sosial dan Administrasi Publik.<ref>Ibrahim Ismail (1987) ''Sejarah Kedah Sepintas Lalu'' m/s. 209 Penerbit UUM</ref> Dia mewarisi takhta Kedah dari ayahnya pada Juli 1958 dan ditabalkan pada Februari 1959.<ref>Ibrahim Ismail (1987) Op Cit m/s. 214–218</ref>
Selain itu merupakan keponakan dari [[Tunku Abdul Rahman]] ([[Perdana Menteri Malaysia]] Pertama).<ref>{{Citenews|url=http://www.kosmo.com.my/kosmo/content.asp?y=2012&dt=0602&pub=Kosmo&sec=Rencana_Utama&pg=ru_01.htm|title=Salasilah Kesultanan Kedah|date=2 Jun 2012|work=|newspaper=[[KOSMO!|Kosmoǃ Online]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20130403130839/http://www.kosmo.com.my/kosmo/content.asp?y=2012&dt=0602&pub=Kosmo&sec=Rencana_Utama&pg=ru_01.htm|archive-date=2013-04-03|dead-url=no|access-date=6 Jun 2013|via=|last=Ahmad Syahir Kassim|first=|last2=Norlida Akmar Idros}}</ref>
Dia menunaikan ibadah haji pada tahun 1974 di kota suci [[Mekkah]]. Orang lain yang serombongan dengannya yaitu [[Mahathir Mohamad]].<ref>{{cite book |author=Abdul Halim Taib |date=2009 |title=50 Tahun Pemerintahan KDYMM Sultan Abdul Halim Mu’adzam Shah |location=Malaysia |publisher=Aht Minda Karya |page=73 |isbn=978-983-44632 }}</ref>
== Sultan Kedah ==
[[Berkas:Installation of Sultan Abdul Halim Muazzam Shah as Sultan of Kedah (1959) stamp.jpg|jmpl|pus|al=Stempel Kerajaan sehubungan dengan penobatan nya pada 1959]]
Tunku Abdul Halim dinobatkan sebagai Raja Muda Kedah pada 6 Agustus 1949. Kemudian pada 14 Juli 1958 ia naik takhta sebagai [[Kesultanan Kedah|Sultan Kedah]] ke-28 bagi menggantikan ayahnya yang wafat. Penobatannya sebagai sultan baru dilaksanakan pada 20 Februari 1959 dan merupakan upacara penobatan kerajaan pertama sejak tahun 1710 atau pada 249 tahun yang lalu.
=== Jubli Perak ===
Baginda telah merayakan Juli Perak nya pada 15 Juli 1983 sebagai penanda 25 tahun ia berkuasa sebagai Sultan. Sehubungan dengan hal tersebut baginda telah berkenan membuka Taman Jubli Perak yang terletak di Daerah Sungai Petani.
=== Jubli Emas ===
Sekali lagi, baginda memperingati ulang tahun pemerintahan nya pada 15 Juli 2008 sehubungan dengan menandai 50 tahun pemerintahan baginda diatas takhta atau Jubli Emas. Sepanjang sejarah Kedah, Baginda merupakan indivisu ke-4 dari 28 orang Sultan yang memerintah melewati waktu 50 tahun. Adapun Sultan Kedah yang telah meaniki takhta lebih daripada 50 tahun ialah Sultan Ataullah Muhammad Shah (1432-1473) Sultan ke-8, Sultan Zainal Adilin Mu'azam Shah II (1710-1778) Sultan ke-19 dan Sultan Abdul Hamid Halim Shah (1882-1943).<ref>{{Cite web|url=http://www.bernama.com/bernama/v3/news.php?id=346083|title=(14 Julai 2008) ''Bernama Online''}}</ref>
Sehubungan dengan Ulang Tahun Emas, 15 Juli 2008 ditetapkan sebai hari libur untuk seluruh negara bagian [[Kedah]].<ref>{{Cite web|url=http://www.bernama.com/bernama/v3/news.php?id=344342|title=(July 6, 2008) ''Bernama Online''}}</ref> Majlis penyerahan sumbangan sempena Jubli Emas telah diadakan di Istana Anak Bukit pada 6 Julai 2008 oleh [[Menteri Besar Kedah]], [[Azizan Abdul Razak]]. Sepanjang minggu keseluruhan Jubli Emas, pelbagai acara diadakan untuk memperingati Sultan.
== Yang di-Pertuan Agong ==
Abdul Halim terpilih menjadi Wakil Yang di-Pertuan Agong sejak 20 September 1965 sampai 21 September 1970. Ketika dipilih sebagai [[Yang di-Pertuan Agong]] pada 1970, dia berumur 43 tahun sehingga menjadi Yang di-Pertuan Agong kedua termuda yang pernah dilantik setelah [[Syed Putra dari Perlis|Syed Putra]], [[Raja Perlis]] yang dilantik ketika berumur 40 tahun.
Baginda menyaksikan pertukaran kali pertama ketua kerajaan Malaysia iaitu apabila ayahanda saudara baginda, Perdana Menteri [[Tunku Abdul Rahman|Tunku Abdul Rahman Putra Al-Haj]] menyerahkan jabatannya kepada wakilnnya [[Tun Abdul Razak]]. Tunku Abdul Rahman merasakan beliau tidak patut berkhidmat di bawah anak saudaranya.<ref>Tunku Abdul Rahman (1977) ''Looking Back'' m/s. 346 Pustaka Antara, Kuala Lumpur</ref>
Pada November 2006, Abdul Halim dipilih untuk kedua kalinya sebagai Wakil Yang di-Pertuan Agong, sejak Desember 2006 hingga Desember 2011. Dia merupakan sultan Pertama yang memegang jawatan ini dua kali.
Pada 12 hingga 13 Oktober 2011, Rapat Dewan Raja-raja ke-225 memutuskan bahwa Sultan Kedah, Sultan Abdul Halim akan menggantikan Mizan sebagai Yang di-Pertuan Agong yang ke-14 mulai 13 Desember 2011.<ref>{{Citenews|url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2011&dt=1015&pub=Utusan_Malaysia&sec=Muka_Hadapan&pg=mh_03.htm|title=Sultan Kedah dipilih sebagai Yang di-Pertuan Agong ke-14|last=Bernama|first=|date=15 Oktober 2011|work=|newspaper=[[Utusan Malaysia|Utusan Online]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20170912070253/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2011&dt=1015&pub=Utusan_Malaysia&sec=Muka_Hadapan&pg=mh_03.htm|archive-date=2017-09-12|dead-url=no|access-date=12 September 2017|via=}}</ref><ref>{{Citenews|url=http://www.mstar.com.my/berita/berita-semasa/2011/10/14/sultan-kedah-dipilih-yang-dipertuan-agong-baru-sekaligus-catat-sejarah-baru/|title=Sultan Kedah Dipilih Yang di-Pertuan Agong Baru Sekaligus Catat Sejarah Baru|last=|first=|date=14 Oktober 2011|work=|newspaper=[[The Star|mStar]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20170912070256/http://www.mstar.com.my/berita/berita-semasa/2011/10/14/sultan-kedah-dipilih-yang-dipertuan-agong-baru-sekaligus-catat-sejarah-baru/|archive-date=2017-09-12|dead-url=no|access-date=12 September 2017|via=}}</ref>
Sejak 13 Desember 2011 dia menjadi [[Yang di-Pertuan Agong]] ke-14, sekaligus menjadi sultan pertama menjadi Yang di-Pertuan Agong sebanyak dua kali<ref>{{Citenews|url=http://www.bharian.com.my/bharian/articles/AgongterimapengiktirafanMalaysiaBookofRecords/Article|title=Agong terima pengiktirafan Malaysia Book of Records|last=Bernama|first=|date=20 Februari 2012|work=|newspaper=[[Berita Harian|Berita Harian Online]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20120220094356/http://www.bharian.com.my/bharian/articles/AgongterimapengiktirafanMalaysiaBookofRecords/Article|archive-date=2012-02-20|dead-url=yes|access-date=20 Februari 2012|via=}}</ref> dan yang tertua ditabalkan (84 tahun).<ref>{{cite news|url=http://thestar.com.my/news/story.asp?file=/2011/10/15/nation/9704676&sec=nation|title=Kedah Sultan to be King again|last=Bernama|first=|date=15 Oktober 2011|newspaper=|accessdate=16 Oktober 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20111016022133/http://thestar.com.my/news/story.asp?file=%2F2011%2F10%2F15%2Fnation%2F9704676&sec=nation|archive-date=2011-10-16|dead-url=yes|publisher=theStar online|work=|via=}}</ref>{{Failed verification|date=September 2017}} Yang di-Pertuan Agong tertua sebelum baginda ialah [[Sultan Salahuddin Abdul Aziz Shah Alhaj ibni Almarhum Sultan Hisamuddin Alam Shah|Sultan Salahuddin Abdul Aziz Shah]] dari Selangor, yang ditabalkan di usia 73 tahun.
Istiadat pemahkotaan untuk kali kedua sebagai Yang di-Pertuan Agong dilangsungkan di [[Istana Negara, Jalan Duta|Istana Negara]] pada 11 April 2012.<ref>{{Cite news|url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2012&dt=0225&pub=Utusan_Malaysia&sec=Dalam_Negeri&pg=dn_02.htm|title=11 April cuti umum pertabalan Agong|last=|first=|date=25 Februari 2012|newspaper=[[Utusan Malaysia|Utusan Online]]|access-date=28 Februari 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20170912071958/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2012&dt=0225&pub=Utusan_Malaysia&sec=Dalam_Negeri&pg=dn_02.htm|archive-date=2017-09-12|dead-url=no|work=|via=}}</ref>
== Kerabat kerajaan ==
Sultan Abdul Halim mempunyai dua orang sultanah resmi:
# Pada 1956, [[Tunku Hajah Bahiyah binti Almarhum Tuanku Abdul Rahman|Tuanku Hajjah Bahiyah]], putri [[Abdul Rahman dari Negeri Sembilan|Tuanku Abdul Rahman ibni Almarhum Tuanku Muhammad]] dari [[Negeri Sembilan]], yang mangkat pada 2003, dan
# Pada 1975, [[Sultanah Haminah Hamidun|Che Haminah Hamidun]], orang kebanyakan dari [[Perak Darul Ridzuan|Perak]], yang kemudian dimasyhurkan sebagai Sultanah Kedah.<ref>{{Citenews|url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2004&dt=0110&pub=Utusan_Malaysia&sec=Muka_Hadapan&pg=mh_02.htm|title=Che Puan Haminah dimasyhur Sultanah Kedah|last=|first=|date=9 Januari 2004|work=|newspaper=[[Utusan Malaysia|Utusan Online]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20170912072501/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2004&dt=0110&pub=Utusan_Malaysia&sec=Muka_Hadapan&pg=mh_02.htm|archive-date=2017-09-12|dead-url=no|access-date=12 September 2017|via=}} ''Bernama Online'' (10 Januari 2004)</ref>
Dia memiliki tiga orang putri. Dua anak pertamanya merupakan kembar, bernama Soraya dan Sarina. Anak ketiganya bernama Intan Shafinaz. Ia juga memiliki lima orang cucu.
Dia pernah menikah pada awal remaja yakni sekitar 1945 dan berpisah semasa ia melanjutkan studi Inggris. Hasil pernikahan ini, ia dikurniai seorang putri.
== Pangkat militer ==
Abdul Halim memegang pangkat [[Marsekal Besar]] [[Angkatan Udara Malaysia]]<ref>{{cite web|url=http://janus.lib.cam.ac.uk/db/node.xsp?id=EAD%2FGBR%2F0115%2FY3031B%2F11|title=Photographs of Tuanku Abdul Halim, Yang di-Pertuan Agong of Malaysia|publisher=Janus|accessdate=2011-04-26}}</ref> dalam tugas perlembagaannya sebelum ini sebagai Panglima Angkatan Tentera Malaysia serta pangkat Marsyal Padang Tentera Malaysia dan Laksamana Armada [[Angkatan Laut Malaysia]]. Sejak tahun 1972 ia menjabat sebagai Ketua Kolonel Rejimen Melayu Diraja, dan juga melaksanakan tugas yang sama untuk Kor Khidmat Diraja Tentera Malaysia.
== Terasul dan gelar ==
{{Infobox royal styles
|royal name = Sultan Abdul Halim Mu'adzam Shah
|image =
|dipstyle = Kebawah Duli Yang Maha Mulia
|offstyle = Kebawah Duli Tuanku
|altstyle = ''Tuanku''}}
*'''28 November 1927 – 13 Mei 1943''': ''Yang Amat Mulia'' Tunku Abdul Halim ibni Tunku Badlishah
*'''13 Mei 1943 – 6 Ogos 1949''': ''Yang Teramat Mulia'' Tunku Abdul Halim ibni Sultan Badlishah
*'''6 Ogos 1949 – 15 Julai 1958''': ''Duli Yang Teramat Mulia'' Tunku Abdul Halim ibni Sultan Badlishah, Raja Muda Kedah
*'''9 Mac 1957 – Julai 1957''': ''Duli Yang Teramat Mulia'' Tunku Abdul Halim ibni Sultan Badlishah, Pemangku Raja Kedah
*'''Julai 1957 – 15 Julai 1958''': ''Duli Yang Teramat Mulia'' Tunku Abdul Halim ibni Sultan Badlishah, Raja Muda Kedah
*'''15 Julai 1958 – 21 September 1970''': ''Duli Yang Maha Mulia'' Al-Mu'tassimu Billahi Muhibbuddin Sultan Abdul Halim Mu'adzam Shah ibni Almarhum Sultan Badlishah, Sultan Kedah XXVIII
*'''21 September 1970 – 20 September 1975''': ''Duli Yang Maha Mulia Seri Paduka Baginda'' Al-Mu'tassimu Billahi Muhibbuddin Tuanku Abdul Halim Mu'adzam Shah ibni Almarhum Sultan Badlishah, Yang di-Pertuan Agong V
*'''20 September 1975 – 13 Disember 2011''': ''Kebawah Duli Yang Maha Mulia'' Al-Mu'tassimu Billahi Muhibbuddin Sultan Abdul Halim Mu'adzam Shah Al-Haj ibni Almarhum Sultan Badlishah, Sultan Kedah XXVIII
*'''13 Disember 2011 – 12 Disember 2016''': ''Kebawah Duli Yang Maha Mulia Seri Paduka Baginda'' Al-Mu'tassimu Billahi Muhibbuddin Tuanku Al-Haj Abdul Halim Mu'adzam Shah ibni Almarhum Sultan Badlishah, Yang di-Pertuan Agong XIV
*'''13 Disember 2016 – 11 September 2017''': ''Kebawah Duli Yang Maha Mulia'' Al-Mu'tassimu Billahi Muhibbuddin Sultan Abdul Halim Mu'adzam Shah Al-Haj ibni Almarhum Sultan Badlishah, Sultan Kedah XXVIII
Gelar lengkap bagi Abdul_Halim sebelum wafat: [[Gelar kehormatan Melayu|Kebawah Duli Yang Maha Mulia]] Al-Sultan Al-Mu'tassimu Billahi Muhibbudin Tuanku Al-Haj Abdul Halim Mu'adzam Shah ibni Almarhum Sultan Badlishah, Sultan dan Raja Pemerintah Negeri Kedah Darul Aman dan Jajahan Takluknya.
== Penghargaan ==
=== Tanda Kehormatan Negeri Kedah ===
* {{Flag|Kedah}}:<ref name=AHHa>[http://3.bp.blogspot.com/-ZLss_b0a1wA/TuXQYRhmw7I/AAAAAAAACYQ/OackV-oE3-I/s1600/kenangan%2Btuanku Photo] of Sultan Abdul Halim and Sultanah Haminah</ref>
** [[Berkas:MY-KED State of Kedah Star of Valour (BKK).svg|70px]] Penganugerah [[:en:State of Kedah Star of Valour|Bintang Keberanian Negeri Kedah]] (BKK) (15 Juli 1958 - 11 September 2017)
** [[Berkas:MY-KED Royal Family Order of Kedah (DK).svg|70px]] Pendiri, Penerima, dan Penganugerah [[:en:Royal Family Order of Kedah|Darjah Kerabat Yang Amat Mulia Kedah]] (DK) (21 Februari 1964 - 11 September 2017)
** [[Berkas:MY-KED Halimi Family Order of Kedah (DKH).svg|70px]] Pendiri, Penerima, dan Penganugerah [[:en:Halimi Family Order of Kedah|Darjah Kerabat Halimi Yang Amat Mulia Kedah]] (DKH) (Januari 1973 - 11 September 2017)
** [[Berkas:MY-KED Kedah Supreme Order of Merit (DUK).svg|70px]] Penganugerah [[:en:Kedah Supreme Order of Merit|Darjah Utama Kedah]] (DUK) (15 Juli 1958 - 11 September 2017)
** [[Berkas:MY-KED Supreme Order of Sri Mahawangsa (DMK).svg|70px]] Pendiri dan Penganugerah [[:en:Supreme Order of Sri Mahawangsa|Darjah Utama Sri Mahawangsa Yang Amat di-Hormati]] (DMK) (2005 - 11 September 2017)
** [[Berkas:MY-KED State of Kedah Star of Gallantry (BPK).svg|70px]] Penganugerah [[:en:State of Kedah Star of Gallantry|Bintang Perkasa Negeri Kedah]] (15 Juli 1958 - 11 September 2017)
** [[Berkas:MY-KED Exalted Order of the Crown of Kedah - Knight Grand Commander (SPMK).svg|70px]] Pendiri, Penganugerah, dan Dato' Sri Paduka [[:en:Exalted Order of the Crown of Kedah|Darjah Yang Maha Mulia Sri Mahkota Kedah]] (SPMK) (21 Februari 1964 - 11 September 2017)
** [[Berkas:MY-KED Order of Loyalty to the Royal House of Kedah - Knight Grand Companion (SSDK).svg|70px]] Pendiri, Penganugerah, dan Dato' Sri Setia di-Raja Kedah [[:en:Order of Loyalty to the Royal House of Kedah|Darjah Yang Mulia Setia di-Raja]] (SSDK) (21 September 1973 - 11 September 2017)
** [[Berkas:MY-KED Order of Sultan Abdul Halim Muazzam Shah - Grand Commander (SHMS).svg|70px]] Pendiri dan Penganugerah [[:en:Order of Loyalty to Sultan Abdul Halim Mu'adzam Shah|Darjah Yang Mulia Sri Setia Sultan 'Abdu'l Halim Mu'azzam Shah]] (2008 - 11 September 2017)
*** [[Berkas:MY-KED Order of Loyalty to Sultan Abdul Halim Muazzam Shah - Knight Commander (DHMS).svg|70px]] Pendiri, Penganugerah, dan Datuk Sri Paduka Sultan 'Abdu'l Halim Mu'azzam Shah [[:en:Order of Loyalty to Sultan Abdul Halim Mu'adzam Shah|Darjah Yang Mulia Sri Setia Sultan 'Abdu'l Halim Mu'azzam Shah]] (DHMS) (15 Juli 1983 - 11 September 2017)
** [[Berkas:MY-KED Glorious Order of the Crown of Kedah - Knight Commander (DGMK).svg|70px]] Pendiri dan Penganugerah [[:en:Glorious Order of the Crown of Kedah|Darjah Kebesaran Gemilang Sri Mahkota Kedah]] (DGMK) (Januari 2001 - 11 September 2017)
=== Tanda Kehormatan Malaysia ===
* {{Flag|Malaysia}} :
** [[Berkas:MY Darjah Kerabat Diraja Malaysia - Royal Family Order of Malaysia - DKM.svg|70px]] Penerima [[Darjah Yang Maha Utama Kerabat Diraja Malaysia|Darjah Kerabat Diraja Malaysia]] (1970 & 2012)
** [[Berkas:MY Darjah Utama Seri Mahkota Negara (Crown of the Realm) - DMN.svg|70px]] Penerima (DMN, 1959) dan Penganugerah [[Darjah Utama Seri Mahkota Negara]] (1970–1975 & 2011–2016)
** [[Berkas:MY_Darjah_Yang_Mulia_Pangkuan_Negara_(Defender_of_the_Realm)_-_SMN.svg|70px]] Penganugerah [[Darjah Yang Mulia Pangkuan Negara]] (1970–1975 & 2011–2016)
** [[Berkas:Order of Loyalty to the Crown of Malaysia - SSM.svg|70px]] Pengaungerah [[Darjah Yang Mulia Setia Mahkota Malaysia]] (1970–1975 & 2011–2016)
** [[Berkas:MY_Darjah_Bakti_-_Order_of_Merit_of_Malaysia_-_DB.svg|70px]] Pendiri dan Penganugerah [[Darjah Bakti]] (pada 1975 & 2011–2016)
** [[Berkas:MY_Darjah_Jasa_Negara_-_Order_of_Meritorious_Service_-_PJN.svg|70px]] Penganugerah [[Darjah Yang Mulia Jasa Negara]] (2011–2016)
** [[Berkas:MY_Panglima_Setia_Diraja_-_Order_of_the_Royal_Household_-_PSD.svg|70px]] Penganugerah Darjah Yang Amat Dihormati Setia Diraja (1970–1975 & 2011–2016)
** {{Flag|Johor}}
*** [[Berkas:Most Esteemed Royal Family Order of Johor - ribbon bar.svg|70px]] [[:en:Royal Family Order of Johor|Darjah Kerabat Johor Yang Amat Dihormati]] Kelas I (DK I, September 1983)
** {{Flag|Kelantan}}:
*** [[Berkas:MY-KEL Royal Family Order - Star of Yunus - DK.svg|70px]] Penerima [[:en:Royal Family Order of Kelantan|Darjah Kerabat Yang Amat Dihormati]] (''Bintang Al-Yunusi'') (DK, Juli 1959)<ref>{{Cite news|url=https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/beritaharian19690715-1.2.5|title=Sultan Kedah terima anugerah Kelantan|work=Berita Harian|date=15 July 1969|pages=1}}</ref>
** {{Flag|Negeri Sembilan}}:
*** [[Berkas:MY-NEG Royal Family Order of Negeri Sembilan - DKNS.svg|70px]] Anggota Darjah Kerabat Negeri Sembilan Yang Amat Mulia (DKNS, Agustus 1982)
** {{Flag|Pahang}}:
*** [[Berkas:MY-PAH Family Order of the Crown of Indra of Pahang - DK I.svg|70px]] [[:en:Family Order of the Crown of Indra of Pahang|Darjah Kerabat Sri Indra Mahkota Pahang Yang Amat Dihormati]], Kelas I (DK I, 14 July 1987)
** {{Flag|Perak}}:
*** [[Berkas:MY-PERA Royal Family Order of Perak - DK (before 2001).svg|70px]] Darjah Kerabat Diraja Yang Amat Dihormati (D.K.) (Mei 1986)
** {{Flag|Perlis}}:
*** [[Berkas:MY-PERL Perlis Family Order of the Gallant Prince Syed Putra Jamalullail - DK.svg|70px]] Darjah Kerabat Perlis Baginda Tuanku Syed Putra Jamalullail Yang Amat Dihormati (DK, June 1980)
** {{Flag|Selangor}}:
*** [[Berkas:MY-SEL Royal Family Order of Selangor - DK I.svg|70px]] [[:en:Royal Family Order of Selangor|Darjah Kerabat Selangor Yang Amat Dihormati]], Kelas I (DK I, September 1978)
** {{Flag|Terengganu}}:
*** [[Berkas:MY-TER Family Order of Terengganu 1st class - DK I.svg|70px]] Anggota Kelas I [[:en:Family Order of Terengganu|Darjah Kebesaran Kerabat Terengganu Yang Amat Mulia]] (DK I, Maret 1985)
** {{Flag|Melaka}}:
*** [[Berkas:MY-MAL Exalted Order of Malacca.svg|70px]] Datuk Seri Utama [[Daftar tanda kehormatan di negara bagian dan wilayah persekutuan Malaysia#Melaka|Darjah Utama Negeri Melaka]] (DUNM)
** {{Flag|Sarawak}}:
*** [[Berkas:MY-SAR Order of the Star of the Hornbill (Bintang Kenyalang) - 1. Knight Grand Commander (DP).svg|70px]] Datuk Patinggi [[:en:Order of the Star of Hornbill Sarawak|Darjah Yang Amat Mulia Bintang Kenyalang Sarawak]] (DP, April 1977)
=== Tanda Kehormatan Luar Negeri ===
[[Berkas:Coat of Arms of Abdul Halim (Order of Charles III).svg|jmpl|Lambang Abdul Halim sebagai Kstaria Ordo Charles III]]
* {{Flag|Brunei}} :
** [[Berkas:BRU_Royal_Family_Order_of_the_Crown_of_Brunei.svg|70px]] [[Darjah Kerabat Mahkota Brunei]] (DKMB)<ref name="Rul">[http://warisanpermaisuri.blogspot.be/2013/01/susunan-kekananan-yang-di-pertuan.html List of Malay rulers] (as of January 2013) with details of orders</ref>
* {{flag|Jepang}} :
** [[File:JPN Daikun'i kikkasho BAR.svg|70px]] Collar of the Supreme [[:en:Order of the Chrysanthemum|Order of the Chrysanthemum]](1970)
** [[File:JPN Kyokujitsu-sho 1Class BAR.svg|70px]] Grand Cordon of the [[Orde Matahari Terbit|Order of the Rising Sun]]<ref name="Rul" />
* {{Flag|Indonesia}} :
** [[File:Pita (Ribbon) Bintang Mahaputera Adipurna.png|70px]] [[Bintang Mahaputera Adipurna]] (1970)
* {{flagicon|Iran|1964}} [[Dinasti Pahlavi|Kekaisaran Iran]] :
** [[File:Order of Pahlavi Ribbon Bar - Imperial Iran.svg|70px]] Collar of the [[:en:Order of Pahlavi|Order of Pahlavi]] (1971)
** [[File:Medal of the 25th Century of the Monarchy.gif|70px]] [[:en:2,500 year celebration of the Persian Empire|Commemorative Medal of the 2,500 year Celebration of the Persian Empire]] (14 Oktober 1971)<ref>{{Cite web|url=http://badraie.com/guests.htm|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040302191209/http://badraie.com/guests.htm|deadurl=y|title=Badraie|archivedate=2 Mar 2004}}</ref>
* {{Flag|Britania Raya}} :
**[[File:Order of St John (UK) ribbon -vector.svg|70px]] Associated Knight of the [[:en:Order of Saint John (chartered 1888)|Venerable Order of St John]] (KStJ) (1972)
** [[File:Order of the Bath UK ribbon.svg|70px]] Honorary Knight Grand Cross (''Civil Division'') of the Most Honourable [[:en:Order of the Bath|Order of the Bath]] (GCB) (1972)
* {{flag|Thailand}} :
** [[File:Order of the Rajamitrabhorn (Thailand) ribbon.svg|70px]] Knight of the Most Auspicious [[:en:Order of the Rajamitrabhorn|Order of the Rajamitrabhorn]] (KRM) (1973)
** [[File:Order of the Royal House of Chakri (Thailand) ribbon.svg|70px]] Knight of the Most Illustrious [[:en:Order of the Royal House of Chakri|Order of the Royal House of Chakri]] (KC) (30 Januari 2013)<ref>{{cite book|title=ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์แด่สมเด็จพระราชาธิบดีและสมเด็จพระราชินีแห่งมาเลเซีย|url= https://ratchakitcha.soc.go.th/documents/1960713.pdf|access-date= 25 October 2024|language=TH}}</ref>
* {{flag|Spanyol}} :
** [[File:Order of Charles III - Sash of Collar.svg|70px]] Collar of the Royal and Distinguished Spanish [[:en:Order of Charles III|Order of Charles III]] (1974)
* {{flag|Pakistan}} :
** [[File:Order of Pakistan.png|70px]] [[:en:Nishan-e-Pakistan|Nishan-e-Pakistan]] (NPk) (1974)
=== Eponim ===
[[Berkas:High Court Building converted into Galeri Sultan Abdul Halim Mu'adzam Shah.JPG|thumb|Galeri Sultan Abdul Halim]]
* Lebuhraya Sultan Abdul Halim
* Stadium Sultan Abdul Halim
* Sekolah Kebangsaan Tunku Abdul Halim di Alor Star
* Pangkalan Feri Sultan Abdul Halim di Pulau Pinang
* Hospital Sultan Abdul Halim
* Institut Pendidikan Guru Kampus Sultan Abdul Halim di Sungai Petani
* Sekolah Menengah Sultan Abdul Halim di Jitra
* Jambatan Sultan Abdul Halim Muadzam Shah, (1 Maret 2014).<ref name="auto">{{cite news | title= Second Penang Bridge set to open in February 2014 | url= http://www.thestar.com.my/News/Nation/2013/12/12/Penang-second-bridge-feb.aspx | access-date= 2019-03-04 | archive-date= 2014-02-20 | archive-url= https://web.archive.org/web/20140220022956/http://www.thestar.com.my/News/Nation/2013/12/12/Penang-second-bridge-feb.aspx/ | dead-url= yes }}</ref><ref name="thestar.com.my">{{cite web|url=http://www.thestar.com.my/News/Nation/2013/12/12/Penang-second-bridge-feb.aspx|title=Second Penang Bridge set to open in February 2014 - Nation - The Star Online|publisher=|accessdate=17 March 2016|archive-date=2014-02-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20140220022956/http://www.thestar.com.my/News/Nation/2013/12/12/Penang-second-bridge-feb.aspx/|dead-url=yes}}</ref>
* Lapangan Terbang Sultan Abdul Halim di Kepala Batas, Kedah
* Politeknik Sultan Abdul Halim Muadzam Shah] (POLIMAS) di Jitra.
== Anak ==
Baginda berkenan mengambil sepasang kembar puteri kepada paduka kakanda perempuan sulung baginda sebagai anakanda angkat pada tahun 1960.<ref>{{Cite web|url=http://www.royalark.net/Malaysia/kedah11.htm|title=kedah11|website=www.royalark.net}}</ref> Baginda dikurniakan seorang puteri pada tahun 1966 oleh Tuanku Hajah Bahiyah.<ref>{{cite book |author=Hajah Ariah Judah |date= |title=Raja Payung Negara Daulat Sepanjang Zaman |url=https://books.google.com.my/books?id=P3ZODwAAQBAJ |location=Putrajaya, Malaysia |publisher=Jabatan Penerangan Malaysia |isbn=978-983-54-0603-4}}</ref>
{| Class="wikitable"
|-
! Nama !! Tarikh Keputeraan !! Tempat Keputeraan || Tarikh Kemangkatan || Tempat Kemangkatan || cosplan="2" | Tarikh Berkahwin || Pasangan Diraja || Cucunda || Cicinda
|-
| YTM Tunku Soraya binti Tengku Abdul Aziz || 30 April 1960 || {{N/A|Tiada}} || {{N/A|Tiada}} || {{N/A|Tiada}} || 1986 || Raja Iskandar Dzulkarnain ibni Almarhum Sultan Idris Al-Mutawakkil Alallahi Shah II || YM Raja Nabil Imran<br>YM Raja Idris Shah<br>YM Raja Sarina Intan Bahiyah<br>YM Raja Safia Azizah<br>YM Raja Sifuddin Muadzam Shah
|-
| YTM Tunku Sarina binti Tengku Abdul Aziz || 30 April 1960 || {{N/A|Tiada}} || 31 Ogos 1991 || {{N/A|Tiada}} || 198X || YM Tunku Abdul Karim bin Tunku Ziauddin al-Haj || {{N/A|Tiada}}
|-
| YTM Tunku Puteri Intan Safinaz binti Almarhum Sultan Abdul Halim || 22 Julai 1966 || {{N/A|Tiada}} || {{N/A|Tiada}} || {{N/A|Tiada}} || {{N/A|Tiada}}
|}
== Keturunan ==
{{ahnentafel top|width=100%}}
<center>{{ahnentafel-compact5
|style=font-size: 90%; line-height: 110%;
|border=1
|boxstyle=padding-top: 0; padding-bottom: 0;
|boxstyle_1=background-color: #fcc;
|boxstyle_2=background-color: #fb9;
|boxstyle_3=background-color: #ffc;
|boxstyle_4=background-color: #bfc;
|boxstyle_5=background-color: #9fe;
|1= 1. '''Sultan Abdul Halim Mu’adzam Shah'''
|2= 2. Sultan Badlishah
|3= 3. Tunku Sofiah binti Tunku Mahmud
|4= 4. Sultan Abdul Hamid Halim Kedah
|5= 5. Nai'' Sofiah binti Abdullah, wanita dari [[Siam]]
|6= 6. Tunku Mahmud bin Sultan Ahmad Tajuddin Mukarram Shah
|7= 7. Hajah Zainab binti Awang Ahmad
|8= 8. Sultan Ahmad Tajuddin Mukarram Shah
|9= 9. Wan Hajar binti Dato’ Wan Ismail
|10= 10. Abdullah
|11=
|12= 12. [[Sultan Ahmad Tajuddin Mukarram Shah]] (= 8)
|13= 13. Tengku Cik Fatima binti Sultan ʻAli
|14= 14. Awang Ahmad
|15=
|16= 16. [[Sultan Zainal Rashid Al-Mu'adzam Shah I]]
|17= 17. Wan Maheran binti Dato’ Wan Muhammad Sadiq
|18= 18. Dato’ Wan Ismail bin Dato’ Sri Paduka Raja Laksamana
|19= 19. Wan Jingga binti Dato’ Wan Muhammad Sadiq
|20=
|21=
|22=
|23=
|24= 24. [[Sultan Zainal Rashid Al-Mu'adzam Shah I]] (= 16)
|25= 25. Wan Maheran binti Dato’ Wan Muhammad Sadiq (= 17)
|26= 26. Sultan ʻAli Iskandar Shah
|27= 27. Cik Serimbuk binti Daeng Muhammad Amin
|28=
|29=
|30=
|31=
}}</center>
{{ahnentafel bottom}}
== Kemangkatan ==
Baginda telah mangkat pada 11 September 2017 di Istana Anak Bukit Alor Setar pada jam 2:30 petang.<ref name=":0">{{Citenews|url=http://www.utusan.com.my/berita/nasional/tuanku-abdul-halim-mangkat-1.525467|title=Tuanku Abdul Halim mangkat|last=Zulqurnain Othman|first=|date=12 September 2017|work=|newspaper=[[Utusan Malaysia|Utusan Online]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20170912063204/http://www.utusan.com.my/berita/nasional/tuanku-abdul-halim-mangkat-1.525467|archive-date=2017-09-12|dead-url=no|access-date=12 September 2017|via=}}</ref>
Pengumuman kemangkatan dibuat oleh [[Menteri Besar Kedah|Menteri Besar]], [[Ahmad Bashah Md Hanipah|Datuk Seri Ahmad Bashah Md Hanipah]], melalui sidang media khas dengan tujuh hari tempoh berkabung ditetapkan di Kedah manakala semua keraian, perayaan dan sambutan dibatalkan.<ref name="bh1" />
Bendera Kedah di semua bangunan Persekutuan, negeri dan milik awam di negeri itu juga perlu dikibarkan separuh tiang selama tiga hari bermula 11 September 2017.
=== Pemakaman ===
Sebanyak 21 das tembakan meriam telah dilepaskan tepat jam 7 pagi 12 September 2017, sebagai pemakluman kemangkatan Sultan Abdul Halim Mu'adzam Shah. Jenazah Almarhum Sultan Kedah kemudian disemayamkan di Balai Penghadapan Baharu Istana Anak Bukit bagi istiadat bersiram bermula jam 8:30 pagi, sebelum dikafan dan dijangka disembahyangkan. Solat jenazah diimamkan Mufti Kedah, Datuk Syeikh Fadhil Awang, dan disertai 22 pelajar Maahad Tahfiz Al Wustha dari Guar Chempedak.
Rakyat jelata mula memasuki Istana Diraja Anak Bukit untuk solat jenazah sebelum disusuli istiadat penghormatan terakhir mulai pukul 11 pagi manakala sesi khas kenamaan serta delegasi asing bermula 12:30 tengah hari.
Yang di-Pertuan Agong, [[Muhammad V dari Kelantan|Sultan Muhammad V]], turut hadir memberikan penghormatan terakhir apabila baginda tiba 12:40 tengah hari di Dewan Penghadapan Istana Anak Bukit. Baginda diiringi oleh Tunku Bendahara Kedah, Tunku Tan Sri Abdul Hamid Thani.
Beberapa ahli kerabat diraja lain juga memberi penghormatan terakhir mereka, termasuk [[Raja Perlis]], [[Sirajuddin dari Perlis|Tuanku Syed Sirajuddin Syed Putra Jamalulail]]; [[Yang di-Pertuan Besar Negeri Sembilan]], [[Muhriz dari Negeri Sembilan|Tuanku Muhriz ibni Almarhum Tuanku Munawir]]; [[Sultan Selangor]], [[Sharafuddin dari Selangor|Sultan Sharafuddin Idris Shah]], dan Tengku Permaisuri Selangor, Tengku Permaisuri Norashikin; [[Sultan Perak]], [[Nazrin Shah dari Perak|Sultan Nazrin Muizuddin Shah ibni Sultan Azlan Muhibbuddin Shah|Sultan Nazrin Shah]], dan Raja Permaisuri Perak, [[Zara Salim Davidson|Tuanku Zara Salim]]; Sultanah Terengganu, [[Sultanah Nur Zahirah]]; Permaisuri Johor, [[Zarith Sofiah|Raja Zarith Sofiah]], dan Tunku Mahkota Johor, Tunku Ismail Idris ibni Sultan Ibrahim Ismail|Tunku Ismail Ibrahim; Pemangku Sultan Pahang, [[Abdullah dari Pahang|Tengku Abdullah ibni Sultan Ahmad Shah]]; Pemangku Sultan Kelantan, Tengku Muhammad Faiz Petra ibni Sultan Ismail Petra|Tengku Muhammad Faiz Petra; Putera Mahkota Brunei, Pengiran Muda Mahkota Pengiran Haji [[Al-Muhtadee Billah]]. Turut hadir, Yang di-Pertua Negeri Melaka [[Mohd Khalil Yaakob|Tun Mohd Khalil]]; Mantan Perdana Menteri [[Mahathir Mohamad]] dan isteri [[Siti Hasmah Mohamad Ali]]; Mantan Perdana Menteri [[Abdullah Ahmad Badawi]] dan isteri [[Jeanne Abdullah|Tun Jeanne Abdullah]]; Timbalan Perdana Menteri Malaysia [[Ahmad Zahid Hamidi|Datuk Seri Dr Ahmad Zahid Hamidi]]; Menteri Belia dan Sukan Malaysia [[Khairy Jamaluddin]]; [[Menteri Pertahanan Malaysia|Menteri Pertahanan]] [[Hishammuddin Hussein|Dato' Seri Hishammuddin Tun Hussein]]; Menteri Pendidikan Datuk Seri [[Mahdzir Khalid]]; Menteri Kesihatan Datuk Seri [[Subramaniam Sathasivam]].<ref>{{cite news |first= |last= |authorlink= |coauthors= |title=King Pays Last Respects To Late Kedah Sultan |url=http://www.malaysiandigest.com/news/697132-king-pays-last-respects-to-late-kedah-sultan.html?utm_source=dlvr.it&utm_medium=facebook&utm_campaign=malaysian%20digest |work= |publisher=malaysiandigest.com |date=12 September 2017 |accessdate=2017-09-12 |archive-date=2017-09-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170912191526/http://www.malaysiandigest.com/news/697132-king-pays-last-respects-to-late-kedah-sultan.html?utm_source=dlvr.it&utm_medium=facebook&utm_campaign=malaysian%20digest |dead-url=yes }}</ref>
Jenazah Almarhum Sultan Kedah kemudian diarak menggunakan Pedati Diraja ke Makam Diraja Langgar dengan diiringi 89 das tembakan meriam yang ditetapkan mengikut umur baginda. Jenazah Almarhum diiringi dua kumpulan pengusung yang teridi dari ketiga-tiga cabang dari Angkatan Tentera Malaysia (ATM) dan [[Polis Diraja Malaysia]] (PDRM).<ref name="bh1">{{cite news |first= |last= |author= Petah Wazzan Iskandar |title=21 das tembakan makluman kemangkatan Sultan Kedah |url=https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2017/09/324424/21-das-tembakan-makluman-kemangkatan-sultan-kedah |work= |publisher=BH Online |date= 12 September 2017|accessdate=2017-09-12 }}</ref>
== Lihat juga ==
* [[Kesultanan Kedah|Daftar Sultan Kedah]]
* [[Daftar Yang di-Pertuan Agong Malaysia]]
== Rujukan ==
{{reflist}}
== Pranala luar ==
{{commons category|Sultan Abdul Halim of Kedah}}
* [http://www.mykedah2.com/raja_kita/eng/040000.htm Senarai Sultan Kedah] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161011205623/http://www.mykedah2.com/raja_kita/eng/040000.htm |date=2016-10-11 }}
== Lihat pula ==
Baris 49 ⟶ 288:
{{kotak selesai}}
{{Commonscat|Sultan Abdul Halim of Kedah}}
{{Lifetime|1927|2017}}
[[Kategori:Tokoh Malaysia]]
[[Kategori:Tokoh Melayu]]
[[Kategori:Tokoh Melayu Malaysia]]
[[Kategori:Yang di-Pertuan Agong]]
[[Kategori:Sultan Kedah]]
[[Kategori:Penerima Bintang Mahaputera Adipurna]]
| |||