Kelantan: Perbedaan antara revisi

Konten dihapus Konten ditambahkan
Bahasa: Minor edit
Tag: Pengembalian manual menghapus pranala wiki Suntingan perangkat seluler Suntingan peramban seluler
 
(111 revisi perantara oleh 69 pengguna tidak ditampilkan)
Baris 1:
{{Infobox States of Malaysia
{| border="1" align="right" cellpadding="4" cellspacing="0" width="300" style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
|native_name= Negeri Kelantan Darul Naim
|+<big><big>'''كلنتن دار النّعيم'''</big></big>
|conventional_long_name= Kerajaan Negeri Kelantan Darul Naim<br />كرجأن نݢري كلنتن دار النعيم
|+<big><big>'''Kelantan Darul Naim</big></big>
|image_flag=Flag of Kelantan.svg
|-
|image_coat=Coat of arms of Kelantan.svg
|style="background:#efefef;" align="center" colspan="2"|
|state_motto=برسره كفد توهن كراجأن كلنتن
{|
''Berserah kepada Tuhan Kerajaan Kelantan''
|-
|state_anthem=''[[Selamat Sultan سلامت سلطان]]''
|align="center" width="140"| [[Berkas:Flag of Kelantan.svg|150px]]
|image_map=MalaysiaKelantan.png
|align="center" width="140"| [[Berkas:Kelantan.jpg|140px]]
|common_name=Kelantan
|-
|capital=[[Kota Bharu]]
|align="center" width="140"| [[Bendera Kelantan|Bendera Negeri]]
|royal_capital=[[Kota Bharu]]
|align="center" width="140"| [[Lambang Kelantan|Lambang]]
|entryFederationdate=1957
|}
|ruling_party=[[PAS]]
|-
|leader_title1=Sultan
|align="center" colspan="2" style="border-bottom:3px solid gray;"|<font size="-1">''Moto Negeri:'' </font>
|leader_name1=[[Tengku Muhammad Faris Petra lbni Sultan lsmail Petra|Sultan Muhammad ke-V]]
|-
|leader_title2 = Menteri Besar
|align="center" colspan="2"| [[Berkas:MalaysiaKelantan.png|200px|center|Peta Kelantan di Semenanjung Malaysia]]
|leader_name2 = [[Mohd Nassuruddin Daud]]<br>([[Perikatan Nasional|PN]]-[[Partai Islam Se-Malaysia|PAS]])
|-
|sovereignty_type=Sejarah
|-
|established_event1=Penjajahan Siam
|| [[Ibu negeri]] || [[Kota Bharu]]
|established_date1=1603
|-
|established_event2=Penjajahan Inggris
|| [[Sultan]] || [[Sultan Ismail ibni al-Marhum Sultan Yahya Petra]]
|established_date2=1909
|-
|established_event3=Penjajahan Jepang
|| [[Menteri Besar]] || [[Nik Abdul Aziz Bin Nik Mat|Tuan Guru Dato' Haji Nik Aziz Nik Mat]]
|established_date3=1942-1946
|-
|established_event4=Pembentukan Persekutuan Tanah Melayu
|| Wilayah
|established_date4=1948
|| 14,922&nbsp;km&sup2;
|area=14,922
|-
|population_estimate=1,678,001
|| [[Penduduk]]
|population_estimate_year=2010
<br />
|population_census=1,313,014
||
|population_census_year=2020
1.4 juta orang: 95% [[Melayu]], 3% [[Thai]], 1.9% [[Tionghoa]], 0.1% Lain-lain
|population_estimate_rank=1
|-
|population_density=112.45
|| Lagu negeri ||
|population_density_rank=1
|national_calling_code=09
|national_postal_code=15xxx to 18xxx
|license_plate=D
|website=[http://www.kelantan.gov.my/ www.kelantan.gov.my]
}}
 
'''Kelantan Darul Naim''' merupakan salah satu [[negara bagian]] dari 14 buah negera bagian di [[Malaysia]] yang kaya dengan sumber alam , selain itu [[Malaysia]] juga memiliki [[toleransi]] yang kuat . Mempunyai wilayah kurang 14.922&nbsp;km², terletak di timur laut [[Semenanjung Malaysia]], berhadapan dengan [[Laut China Selatan]], dan berbatasan dengan [[Thailand]].
|-
|}
 
'''Kelantan Darul Naim''' merupakan sebuah negara bagian dari 14 buah negeri di [[Malaysia]] yang kaya dengan sumber alam. Mempunyai wilayah lebih kurang 14.922 km&sup2;, terletak di timur laut [[Semenanjung Malaysia]], berhadapan dengan [[Laut China Selatan]], dan berbatasan dengan [[Thailand]].
 
== Sejarah ==
 
== Politik Sejarah==
Nama Kelantan dikatakan pencemaran daripada perkataan ''gelam hutam'', yaitu nama Melayu bagi pokok ''Melaleuca leucadendron''. Ada juga yang mengatakan bahwa namanya datang daripada perkataan ''kilatan'' atau ''kolam tanah''. Selain itu Negeri Kelantan juga dikenali dengan nama Tanah Serendah Sekebun Bunga, Tanjung Pura, dan Negeri Cik Siti Wan Kembang pada masa dahulu. Sejarah awal Kelantan tidak begitu jelas, tetapi penemuan [[arkeologi]] menunjukkan bukti Kelantan sebagai petempatan manusia di [[zaman prasejarah]].<ref>https://books.google.com.my/books?id=fiTzg88b0X4C&pg=PA21&lpg=PA21&dq=penemuan+penempatan+awal+di+kelantan&source=bl&ots=YcpMGrT2a1&sig=BdVPKJdusnQQ8OWPQsdl5o3_SXQ&hl=ms&sa=X&ved=2ahUKEwjxh_b27-3cAhWOfH0KHVusB0o4ChDoATAAegQIABAB#v=onepage&q=penemuan%20penempatan%20awal%20di%20kelantan&f=false</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.sinarharian.com.my/mobile/edisi/kelantan/khazanah-sejarah-tersembunyi-1.265488 |title=salinan arkib |access-date=2018-08-15 |archive-date=2018-01-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180114020304/http://www.sinarharian.com.my/mobile/edisi/kelantan/khazanah-sejarah-tersembunyi-1.265488 |url-status=dead }}</ref> Kelantan awal mempunyai perhubungan dengan [[Kerajaan Funan]], [[Kerajaan Khmer]], [[Kerajaan Sriwijaya]], [[Majapahit]] dan [[Siam]]. Sekitar tahun 1411, Raja Kumar, raja Kelantan, membebaskan negeri itu dari Siam. Ia memakai gelaran Sultan Iskandar Shah apabila memeluk Islam. Baginda [[Sultan Iskandar, Kelantan]] mengasaskan Kerajaan [[Majapahit II]] yang berpusat di Kota Mahligai. Nama sebenar baginda ialah Kemas Jiwa. Baginda pernah berkahwin dengan Ratu [[Suhita]], pemerintah Majapahit (1427-1447) dan baginda dianugerahkan seorang puteri. Di Majapahit. Kelantan kemudian menjadi sebuah pusat [[perdagangan]] yang penting pada akhir [[abad ke-15]].
Negeri [[Kelantan]] merupakan salah satu [[negeri]] "tradisional" orang Melayu. Ia merupakan satu-satunya negeri yang tidak diperintah oleh partai pemerintah [[Barisan Nasional]]. Partia [[PAS]] telah berjaya memenangkan [[pemilu]] DUN pada [[1990]], dan berhasil mengekalkan kekuasaan hingga kini.
<ref>https://books.google.com.my/books?id=4ZBvBgAAQBAJ&pg=PT46&lpg=PT46&dq=Early+Kelantan+had+links+to+the+Funan+Kingdom,+the+Khmer+Empire,+Sri+Vijaya,+Majapahit+and+Siam&source=bl&ots=HqoWjr44eU&sig=_5o9oCbexBtD0Ikk6JWZjf2xrMw&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwiCwfvZ--3cAhWPWX0KHRmCB8IQ6AEwBHoECAYQAQ#v=onepage&q=Early%20Kelantan%20had%20links%20to%20the%20Funan%20Kingdom%2C%20the%20Khmer%20Empire%2C%20Sri%20Vijaya%2C%20Majapahit%20and%20Siam&f=false</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.penerangan.gov.my/kelantan/index.php/bm/maklumat/info-negeri/sejarah-negeri |title=salinan arkib |access-date=2018-08-15 |archive-date=2018-08-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180815092451/http://www.penerangan.gov.my/kelantan/index.php/bm/maklumat/info-negeri/sejarah-negeri |url-status=dead }}</ref> Pada 1499, Kelantan menjadi negeri bawahan Kesultanan Melaka.
 
Dengan kejatuhan Melaka pada 1511, Kelantan dibahagikan dan diperintah oleh raja-raja kecil. Dengan ancaman oleh Siam pada 1603, kebanyakan raja kecil Kelantan bernaung di bawah Persekutuan Pattani Besar. Kerajaan Pattani membagi Kelantan menjadi 4 wilayah yaitu Kelantan Timur, Kelantan Barat, Legeh dan Ulu Kelantan. Kira-kira 1760, seorang putera raja Kelantan Barat berhasil dalam penyatuan wilayah Kelantan sekarang. Tidak lama kemudian, pada 1764, Long Yunus, putera raja Kelantan Timur, anak Long Sulaiman berhasil merebut takhta kerajaan dan mendeklarasikan diri sebagai Raja Kelantan. Bagaimanapun, dengan kematiannya, Kelantan dipengaruhi oleh Terengganu.
[[Sultan]] Kelantan sejak 1979 ialah Sultan Ismail Petra manakala [[Menteri Besar]]nya ialah Mursyidul Am PAS, Dato' Haji [[Nik Abdul Aziz Bin Nik Mat]].
 
Pada 1800, Raja Muhammad mendeklarasikan diri sebagai sultan pertama Kelantan. Pada 1812, baginda melepaskan diri dari Terengganu dan menjadi negara ufti Siam yang terpisah. Pada 1820-an, Kelantan merupakan salah satu dari negeri penduduk terbanyak serta termakmur di Semenanjung Tanah Melayu karena berhasil menghindari perang dan pertikaian yang menimpa negeri-negeri di selatan dan barat. Siam terus memainkan peranan penting di Kelantan pada abad ke-19.
== Daerah ==
Kelantan Darul Naim terdiri dari 10 daerah yaitu :-
* [[Bachok]]
* [[Gua Musang]]
* [[Kota Bharu]]
* [[Kuala Krai]]
* [[Machang]]
* [[Pasir Mas]]
* [[Pasir Puteh]]
* [[Tanah Merah]]
* [[Tumpat]]
* [[Jeli]]
 
Di bawah Perjanjian Inggris-Siam pada 1909, Siam menyerahkan Kelantan, Terengganu, Kedah dan Perlis kepada Britania, dan Kelantan menjadi salah satu daripada Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu di bawah Residen British.
Bandar bandar utama di negeri Kelantan termasuk [[Kota Bharu]] (ibu negeri), Tanah Merah, Machang, Pasir Puteh, Pasir Mas, [[Kuala Krai]], [[Jeli]], [[Rantau Panjang]] dan [[Pangkalan Chepa]].
 
Kelantan merupakan tempat pertama di Malaya yang ditakluk oleh Jepang pada 8 Desember 1941. Semasa pendudukan Jepun, Kelantan sekali lagi dikawal oleh Siam, tetapi selepas kekalahan Jepun pada Agustus 1945, Kelantan kembali kepada pemerintahan Inggris. Kelantan menjadi bagian Persekutuan Tanah Melayu pada 1 Februari 1948 dan bersama-sama dengan negeri lain, mencapai kemerdekaan pada 31 Agustus 1957. Pada 16 September 1963, Kelantan menjadi salah satu dari negeri-negeri yang membentuk Persekutuan Malaysia.
 
== Politik ==
Negeri Kelantan merupakan salah satu [[negeri]] "tradisional" orang Melayu. Kelantan dan Terengganu adalah negara bagian yang tidak diperintah oleh [[Pakatan Harapan]]. Partai [[PAS]] memenangkan [[pemilu]] DUN pada [[1990]] di negara bagian ini, dan berhasil bertahan hingga kini. [[Sultan]] Kelantan sejak 2010 ialah Sultan Muhammad V dan [[Menteri Besar]] ialah [[Ahmad Yaakob]].
 
== Pembagian administratif ==
Bandar bandar utama di negeri Kelantan termasuk [[Kota Bharu]] (ibu kota), Tanah Merah, Machang, Pasir Puteh, Pasir Mas, [[Kuala Krai]], [[Jeli]], [[Rantau Panjang]] dan [[Pangkalan Chepa]]. Kelantan Darul Naim terdiri dari 10 [[jajahan]], yakni:
{{col|2}}
# [[Bachok]]
# [[Gua Musang]]
# [[Jeli]]
# [[Kota Bharu]]
# [[Kuala Krai]]
# [[Machang]]
# [[Pasir Mas]]
# [[Pasir Puteh]]
# [[Tanah Merah]]
# [[Tumpat]]
{{EndDiv}}
 
== Geografi ==
Negeri Kelantan mengalami iklim [[tropis]], di mana hampir setiap tahun hujan turun dengan berselang-seling mengikut bulan tertentu pada setiap tahun. Biasanya hujan yang lebat akan terjadi selama beberapa hari atau beberapa bulan akan turun pada bulan [[November]], [[Desember]] dan [[Januari]]. Suhu setiap hari rata-rata 21&nbsp;°C
 
== Demografi ==
Negeri Kelantan menikmati iklim [[tropis]] yang baik, di mana hampir setiap tahun hujan turun dengan berselang-seling mengikut bulan tertentu pada setiap tahun. Biasanya hujan yang lebat akan berterusan selama beberapa hari atau beberapa bulan akan turun pada bulan [[November]], [[Desember]] dan [[Januari]]. Suhu setiap hari dianggarkan dari 21°C
=== Etnis ===
 
Dibanding dengan negara bagian lainnya yang ada di [[Malaysia]], penduduk Kelantan lebih didominasi oleh etnis [[Masyarakat Melayu di Malaysia|Melayu]]. Pada sensus penduduk Malaysia tahun 2020 tercatat bahwa 93,24% atau sebanyak 1.671.394 jiwa penduduknya adalah orang Melayu. Sementara etnis [[Tionghoa-Malaysia|Tionghoa]] dan [[India Malaysia|India]] masing-masing sebanyak 2,49% dan 0,26%. Selebihnya adalah bukan warga Malaysia, Bumiputera lainnya, serta etnis minoritas lainnya.<ref name="SENSUS2020"/>
== Budaya ==
{{utama|Budaya di Kelantan}}
Kelantan merupakan negeri yang berbatasan dengan wilayah - wilayah selatan Thailand yang dulu dikenal sebagai Negeri Patani Darul Salam. Dari segi sejarahnya, Kelantan mempunyai hubungan sejarah yang sangat akrab dengan Kesultanan Melayu Patani yang didokongi oleh Kesultanan Melayu Islam. Di mana Kesultanan Melayu Kelantan mempunyai pertalian darah dengan Kesultanan Melayu Patani dan juga Kesultanan Melayu Negeri Champa. Setelah Kesultanan Melayu Patani dikhianati oleh Siam dan British maka ia telah demonisasi oleh Thailand. Negeri Patani telah dipecahkan kepada wilayah-wilayah kecil yang terdiri Yala, Narathiwat, Patani dan Songkla.
 
Berikut adalah besaran penduduk Kelantan menurut etnis, berdasarkan data sensus Malaysia tahun 2020;<ref name="SENSUS2020">{{cite web |url=http://www.statistics.gov.my/portal/download_Population/files/census2020/Taburan_Penduduk_dan_Ciri-ciri_Asas_Demografi.pdf |title=Taburan Penduduk dan Ciri-ciri Asas Demografi |publisher=Jabatan Perangkaan Malaysia |page=51, 67-69|access-date=30 Oktober 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20131113165406/http://www.statistics.gov.my/portal/download_Population/files/census2010/Taburan_Penduduk_dan_Ciri-ciri_Asas_Demografi.pdf |archive-date=30 Oktober 2022|df=dmy-all }}</ref>
Di bawah perjanjian British-siam pada tahun 1948 demografi pemerintahan selatan siam telah dipisahkan. Kelantan di bawah Malaysia dan negeri-negeri Patani di bawah Thailand.
 
{| class="wikitable"
Oleh yang demikian Kelantan mempunyai budaya yang unik yang sangat berkait rapat dengan budaya Negeri Patani. Asimilasi antara budaya Melayu, Siam dan Islam menghasilkan permainan rakyat seperti Dikir Barat, Main Puteri, Mak yong dan seumpamanya. Mak Yong dipengaruhi oleh budaya Siam (Thailand), sementara Dikir Barat pula mempunyai unsur-unsur Islam. Main Puteri pula dikatakan diresapi oleh budaya Hindu.
|+Penduduk berdasarkan etnis di Kelantan (2020)
|-bgcolor="#e0e0e0"
! rowspan=2 | No
! rowspan=2 | Etnis
! colspan=2 | Sensus Malaysia 2020
|-bgcolor="#009900"
! Jumlah
! %
|-
| 1
| [[Suku Melayu|Melayu]]
! style="text-align: right;" | 1.671.394
! style="text-align: right;" | 93,24%
|-
| 2
| [[Cina Malaysia|Tionghoa]]
| style="text-align: right;" | 44.676
| style="text-align: right;" | 2,49%
|-
| 3
| Bukan Warga Malaysia
| style="text-align: right;" | 35.302
| style="text-align: right;" | 1,97%
|-
| 4
| [[Bumiputera (Malaysia)|Bumiputera]] lainnya
| style="text-align: right;" | 25.437
| style="text-align: right;" | 1,42%
|-
| 5
| [[India Malaysia|India]]
| style="text-align: right;" | 4.705
| style="text-align: right;" | 0,26%
|-
| 6
| Etnis lainnya
| style="text-align: right;" | 10.987
| style="text-align: right;" | 0,62%
|-
|
| '''Total'''
| style="text-align: right;" | '''1.792.501'''
| style="text-align: right;" | '''100%'''
|}
 
=== Bahasa ===
Kelantan juga kaya dengan makanan tradisional dan berlainan dengan makanan Melayu di negeri lain. Di antara makanan tradisional Kelantan yang berkhasiat dikenalisebagai [[budu]].
{{main|Bahasa Melayu Kelantan}}
Penduduk di Kelantan kebanyakan menggunakan bahasa Melayu Kelantan.  Bahasa ini merupakan aksen dari bahasa Melayu baku.  Bahasa ini berbeda dengan [[bahasa Melayu Terengganu]] tetapi digunakan sampai Pulau Perhentian dan wilayah Besut Terengganu bagian utara.
 
=== Agama ===
[[Berkas:Masjid Cina.jpg|jmpl|ka|250px|Masjid Cina, Rantau Panjang, Kelantan]]
[[Berkas:Reclining Buddha in a Thai Buddhist temple in Kelantan.jpg|jmpl|ka|250px|Vihara Thai di Kelantan]]
 
Pada tahun 2020, penduduk di Kelantan mayoritas menganut agama [[Islam]] yakni sebanyak 95,52%. Sementara itu, agama-agama lain yang dianut diantaranya [[Agama Buddha|Buddha]] sebanyak 2,83%, kemudian [[Kekristenan|Kristen]] ([[Protestanisme|Protestan]] dan [[Katolik]]) sebanyak 0,38%, dan [[Agama Hindu|Hindu]] sebanyak 0,21%. Selebihnya adalah [[Taoisme]] dan [[Kepercayaan tradisional Tionghoa]], serta agama lain-lain dan tidak beragama.<ref name="SENSUS2020"/>
 
Berikut adalah banyaknya jumlah penduduk Kelantan menurut agama yang dianut, dari data sensus Malaysia tahun 2020:<ref name="SENSUS2020"/>
 
{| class="wikitable"
|+Penduduk berdasarkan agama di Kelantan (2020)
|-bgcolor="#e0e0e0"
! rowspan=2 | No
! rowspan=2 | Agama
! colspan=2 | Sensus Malaysia 2020
|-bgcolor="#009900"
! Jumlah
! %
|-
| 1
| [[Islam]]
! style="text-align: right;" | 1.712.263
! style="text-align: right;" | 95,52%
|-
| 2
| [[Agama Buddha|Buddha]]
| style="text-align: right;" | 50.725
| style="text-align: right;" | 2,83%
|-
| 3
| Tanpa agama
| style="text-align: right;" | 8.318
| style="text-align: right;" | 0,47%
|-
| 4
| [[Kristen]]
| style="text-align: right;" | 6.850
| style="text-align: right;" | 0,38%
|-
| 5
| [[Hindu]]
| style="text-align: right;" | 3.821
| style="text-align: right;" | 0,21%
|-
| 6
| Agama lainnya
| style="text-align: right;" | 3.307
| style="text-align: right;" | 0,19%
|-
| 7
| Tidak diketahui
| style="text-align: right;" | 7.217
| style="text-align: right;" | 0,40%
|-
|
| '''Total'''
| style="text-align: right;" | '''1.199.974'''
| style="text-align: right;" | '''100%'''
|}
 
== Lihat pulaReferensi ==
{{Reflist}}
* [[Transportasi di Kelantan]]
* [[Pariwisata di Kelantan]]
 
== Pranala luar ==
{{commons category|Kelantan}}
* [http://www.kelantan.gov.my/ Kerajaan Kelantan]
* [http://www.kelantan.gov.my/ Kerajaan Kelantan] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110414192131/http://www.kelantan.gov.my/ |date=2011-04-14 }}
* http://www.4dw.net/royalark/Malaysia/construction.htm
* [http://www.4dw.net/royalark/Malaysia/construction.htm Royalark Malaysia]
* http://members.tripod.com/~nita_73/Kelantan.html
* [http://www.members.tripod.com/~nita_73/Kelantan.html Kelantan di website members tripod]
 
{{Kelantan}}
{{East Coast Economic Region}}
{{Malaysia}}
 
[[Kategori:Negara bagian Malaysia]]
[[Kategori:Kelantan| ]]
[[Kategori:Negara bagian di Malaysia]]
 
[[ar:كلنتن دار النعيم]]
[[ca:Kelantan]]
[[da:Kelantan]]
[[de:Kelantan]]
[[en:Kelantan]]
[[es:Kelantan]]
[[fi:Kelantan]]
[[fr:Kelantan]]
[[gl:Kelatan]]
[[ja:クランタン州]]
[[lt:Kelantanas]]
[[ms:Kelantan]]
[[nl:Kelantan]]
[[pl:Kelantan]]
[[pms:Kelantan]]
[[ru:Келантан]]
[[th:รัฐกลันตัน]]
[[zh:吉兰丹]]