Teung: Perbedaan antara revisi
Konten dihapus Konten ditambahkan
Rachmat-bot (bicara | kontrib) k cosmetic changes |
Tag: Suntingan perangkat seluler Suntingan peramban seluler |
||
(23 revisi perantara oleh 6 pengguna tidak ditampilkan) | |||
Baris 1:
{{Italic title}}
'''''Teung''''', terkadang dieja sebagai '''''teun''''', '''''teon''''', atau '''''teong''''', adalah nama adat atau [[gelar]] yang diberikan terhadap suatu [[negeri adat|negeri]] atau kampung di [[Maluku]], khususunya di [[Kepulauan Lease]], [[Pulau Seram|Seram]], dan pulau-pulau di sekitarnya.<ref name="Bartels 2017">{{Cite book|last=Bartels|first=Dieter|authorlink=|author2=|title=Di Bawah Naungan Gunung Nunusaku: Muslim Kristen Hidup Berdampingan di Maluku Tengah, Jilid II: Sejarah|publisher=Kepustakaan Populer Gramedia (KPG)|year=2017|pages=493|isbn=9786024241513}}</ref> ''Teung'' secara lisan mewakili sejarah suatu negeri, batas-batas negeri tersebut, dan petuanannya dengan negeri-negeri lain, serta petuanan mereka, kemudian juga meliputi struktur politik, kekuasaan, dan sosio-kultural masyarakat di suatu negeri.<ref name="Bartels 2017"/> ''Teung'' tidak hanya dimiliki oleh negeri atau kampung, masing-masing ''[[Soa (Maluku)|soa]]'' dan fam (''matarumah'') di suatu negeri juga memiliki ''teung'' masing-masing. Keberadaan ''teung'' ini berkaitan erat dengan monumen pendirian suatu negeri oleh nenek moyang mereka. Monumen itu dikenal sebagai ''[[batu pamali]]''. Selain ''batu pamali'', ''teung'' umumnya juga diasosiasikan dengan petuanan darat yang disebut ''ewang'', sumber air berupa sumur keramat yang dinamakan ''parigi'', dan wilayah petuanan laut tempat melepas jangkar yang disebut pelabuhan (''labuang'').<ref name="Bartels 2017"/> Khusus fam (''matarumah''), ''teung'' adalah nama yang diberikan kepada nenek moyang mereka tatkala pertama kali tiba di suatu negeri.<ref name="Bartels 2017"/>
== Daftar ''teung'' ==
{|class="wikitable sortable"
! style="width:15%;" scope="col"|
! class="unsortable" scope="col" | ''
! scope="col" | Lokasi
! scope="col" class="unsortable" |
! scope="col" class="unsortable" |
|-
! scope="row" | [[Aboru, Haruku, Maluku Tengah|Aboru]]
| ''Lealohi Samasuru''
| [[Pulau Haruku]]
|
|
|-
! scope="row" | [[Abubu, Nusalaut, Maluku Tengah|Abubu]]
| ''Kakerissa Amapatti''
| [[Pulau Nusalaut]]
|
|
|-
! scope="row" | [[Akoon, Nusalaut, Maluku Tengah|Akoon]]
| ''Tounusa Hatalepu''
| [[Pulau Nusalaut]]
|
|
|-
! scope="row" | [[Allang, Leihitu Barat, Maluku Tengah|Allang]]
| ''Urubasa''
| [[Pulau Ambon]]
|
|
|-
! scope="row" | [[Allang Asaude, Huamual Belakang, Seram Bagian Barat|Allang Asaude]]
| ''Hena Alanne''
| [[Pulau Seram]]
|
|
|-
! scope="row" | [[Ameth, Nusalaut, Maluku Tengah|Ameth]]
| ''Samasuru Amalatu''
| [[Pulau Nusalaut]]
|
|
|-
! scope="row" | [[Booi, Saparua, Maluku Tengah|Booi]]
| ''Soumahu Amanolatu''
| [[Pulau Saparua]]
|
|
|-
! scope="row" | [[Buano Selatan, Huamual Belakang, Seram Bagian Barat|Buano Selatan]]
| ''Hena Puan Sarane''
| [[Pulau Buano]]
|
|
|-
! scope="row" | [[Buano Utara, Huamual Belakang, Seram Bagian Barat|Buano Utara]]
| ''Hena Puan Salam''
| [[Pulau Buano]]
|
|
|-
! scope="row" | [[Buria, Taniwel, Seram Bagian Barat|Buria]]
| ''Topelissa Hunisou''
| [[Pulau Seram]]
|
|
|-
! scope="row" | [[Haria, Saparua, Maluku Tengah|Haria]]
| ''Leawaka Amapatti''
| [[Pulau Saparua]]
|
|
|-
! scope="row" | [[Haruku, Haruku, Maluku Tengah|Haruku]]
| ''Pelasona Nanuroko''
| [[Pulau Haruku]]
|
|
|-
! scope="row" | [[Hualoy, Amalatu, Seram Bagian Barat|Hualoy]]
| ''Samaohi Ririnita''
| [[Pulau Seram]]
|
|
|-
! scope="row" | [[Hulaliu, Haruku, Maluku Tengah|Hulaliu]]
| ''Haturessy Rakanyawa''
| [[Pulau Haruku]]
|
|
|-
! scope="row" | [[Kabauw, Haruku, Maluku Tengah|Kabauw]]
| ''Aman Samasuru''
| [[Pulau Haruku]]
|
|
|-
! scope="row" | [[Kailolo, Haruku, Maluku Tengah|Kailolo]]
| ''Aman Sahapory''
| [[Pulau Haruku]]
|
|
|-
! scope="row" | [[Kamarian, Kairatu, Seram Bagian Barat|Kamarian]]
| ''Amalohy''
| [[Pulau Seram]]
|
|
|-
! scope="row" | [[Kariu, Haruku, Maluku Tengah|Kariu]]
| ''Leamoni Kamasune''
| [[Pulau Haruku]]
|
|
|-
! scope="row" | [[Kulur, Saparua, Maluku Tengah|Kulur]]
| ''Ulu Haite Siralouw''
| [[Pulau Saparua]]
|
|
|-
! scope="row" | [[Leinitu, Nusalaut, Maluku Tengah|Leinitu]]
| ''Henasiwa Hatalepu''
| [[Pulau Nusalaut]]
|
|
|-
! scope="row" | [[Luhu, Huamual, Seram Bagian Barat|Luhu]]
| ''Hena Tomarala''
| [[Pulau Seram]]
|
|
|-
! scope="row" | [[Nalahia, Nusalaut, Maluku Tengah|Nalahia]]
| ''Risapori Henalatu''
| [[Pulau Nusalaut]]
|
|
|-
! scope="row" | [[Oma, Haruku, Maluku Tengah|Oma]]
| ''Leparissa Leamahu''
| [[Pulau Haruku]]
|
|
|-
! scope="row" | [[Paperu, Saparua, Maluku Tengah|Paperu]]
| ''Tounusa Amalatu''
| [[Pulau Saparua]]
|
|
|-
! scope="row" | [[Pelauw, Haruku, Maluku Tengah|Pelauw]]
| ''Aman Matasiri''
| [[Pulau Haruku]]
|
|
|-
! scope="row" | [[Porto, Saparua, Maluku Tengah|Porto]]
| ''Samasuru Amalatu''
| [[Pulau Saparua]]
|
|
|-
! scope="row" | [[Rohomoni, Haruku, Maluku Tengah|Rohomoni]]
| ''Mandalise Haitapessy''
| [[Pulau Haruku]]
|
|
Baris 36 ⟶ 176:
| ''Lopurisa Uritalai''
| [[Pulau Ambon]]
| ''
|
|-
! scope="row" | [[Sameth, Haruku, Maluku Tengah|Sameth]]
Baris 52 ⟶ 183:
| [[Pulau Haruku]]
|
|
|-
! scope="row" | [[Saparua, Saparua, Maluku Tengah|Saparua]]
| ''Pisarana Hatusiri''
| [[Pulau Saparua]]
|
|
|-
! scope="row" | [[Sila, Nusalaut, Maluku Tengah|Sila]]
| ''Hatalepu Pewae''
| [[Pulau Nusalaut]]
|
|
|-
! scope="row" | [[Tiouw, Saparua, Maluku Tengah|Tiouw]]
| ''Lounusa Hatalepu''
| [[Pulau Saparua]]
|
|
|-
! scope="row" | [[Titawaai, Nusalaut, Maluku Tengah|Titawaai]]
| ''Lesinusa Amalatu''
| [[Pulau Nusalaut]]
|
|
|-
! scope="row" | [[Tuhaha, Saparua Timur, Maluku Tengah|Tuhaha]]
Baris 58 ⟶ 213:
| [[Pulau Saparua]]
|
|
|-
! scope="row" | [[Wassu, Haruku, Maluku Tengah|Wassu]]
| ''Erihatu Samasuru''
| [[Pulau Haruku]]
|
|
|}
==
Kenyataan bahwa tiap ''soa'' yang merupakan asosiasi beberapa fam dalam suatu negeri memiliki ''
Salah satu negeri yang masih mempertahankan penggunaan ''
{|class="wikitable sortable"
! class="unsortable" scope="col" |
! class="unsortable" scope="col" | Soa
! class="unsortable" scope="col" |
! class="unsortable" scope="col" | Parigi
! class="unsortable" scope="col" | Fam
|-
! scope="row" |
Baris 96 ⟶ 256:
| ''Soulisa Eruwakan''
| ''Weir Tulutoma''
| *
|-
! scope="row" |
Baris 102 ⟶ 262:
| ''Tourale Sasamata''
| ''Weir Tulumasu''
| *
|}
== Lihat
* [[Pela gandong]]
* [[Poso (budaya)]]
== Referensi ==
{{reflist}}
{{Topik Maluku}}
[[Kategori:Budaya Indonesia]]
[[Kategori:Maluku]]
|