Garis besar biologi: Perbedaan antara revisi
Konten dihapus Konten ditambahkan
Wagino Bot (bicara | kontrib) |
|||
(18 revisi perantara oleh 10 pengguna tidak ditampilkan) | |||
Baris 1:
{{selfref|Halaman ini disediakan sebagai ikhtisar dan panduan topik untuk artikel Wikipedia dalam bidang [[Biologi]].}}
[[File:Drosophila-melanogaster-Nauener-Stadtwald-03-VII-2007-12.jpg|250px|thumb|''[[Drosophila melanogaster]]'', sering digunakan sebagai [[organisme model]]]]
{{Bilah sisi biologi}}
'''[[Biologi]]''' – [[ilmu alam]] yang melibatkan studi tentang [[kehidupan]] dan [[Makhluk hidup|organisme]] hidup, termasuk struktur, fungsi, pertumbuhan, asal, [[evolusi]], distribusi, dan [[taksonomi (biologi)|taksonomi]] mereka. Kata biologi berasal dari bahasa [[Yunani]] yaitu ''bios'' artinya kehidupan dan ''logos'' artinya ilmu.<ref>{{Cite book|last=Lestariningsih|first=Fitri Lianingsih & Sri|date=2018-09-24|url=https://books.google.co.id/books?id=4GZwDwAAQBAJ&printsec=frontcover&dq=biologi+kelas+10&hl=id&sa=X&ved=2ahUKEwjHu8v964vtAhXxQ3wKHUuLCRIQ6AEwAXoECAQQAg#v=onepage&q=biologi%20kelas%2010&f=false|title=Super Modul Biologi SMA Kelas X, XI dan XII|location=Jakarta|publisher=Gramedia Widiasarana Indonesia|isbn=978-602-05-1191-7|pages=2|language=id|url-status=live|access-date=2020-11-19|archive-date=2023-07-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20230728225608/https://books.google.co.id/books?id=4GZwDwAAQBAJ&printsec=frontcover&dq=biologi+kelas+10&hl=id&sa=X&ved=2ahUKEwjHu8v964vtAhXxQ3wKHUuLCRIQ6AEwAXoECAQQAg#v=onepage&q=biologi%20kelas%2010&f=false|dead-url=no}}</ref>
== Cabang-cabang biologi ==
'''Cabang-cabang biologi''' adalah ilmu-ilmu yang dikembangkan dari bidang [[biologi]].<ref name="y">Campbell NA, Reece JB. 2009. Biology. USA: Pearson Benjamin Cummings</ref><ref>{{Cite book|last=R Gunawan Susilowarno|first=Dkk|date=|url=https://books.google.co.id/books?id=LYEYkjKeaEsC&pg=PA317&dq=biologi+kelas+10&hl=id&sa=X&ved=2ahUKEwjnn_P48ufsAhVf6XMBHS4tBKQQ6AEwAnoECAUQAg#v=onepage&q=biologi%20kelas%2010&f=false|title=Biologi SMA/MA Kls X (Diknas)|location=Jakarta|publisher=Grasindo|isbn=978-979-025-019-2|pages=21-23|language=id|url-status=live|access-date=2020-11-04|archive-date=2023-07-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20230728225611/https://books.google.co.id/books?id=LYEYkjKeaEsC&pg=PA317&dq=biologi+kelas+10&hl=id&sa=X&ved=2ahUKEwjnn_P48ufsAhVf6XMBHS4tBKQQ6AEwAnoECAUQAg#v=onepage&q=biologi%20kelas%2010&f=false|dead-url=no}}</ref>
{| class="wikitable"
Baris 43:
| [[Biokimia]] || Reaksi kimia dalam makhluk hidup, terutama dalam tingkat [[Sel (biologi)|sel]]
|-
| [[Biologi kuantum]] || Aaplikasi [[mekanika kuantum]] dan [[
|-
| [[Botani]] || [[Tumbuhan]]
Baris 77:
| [[Farmakologi]] || Obat-obatan
|-
|[[Farmakognosi]]
|medikasi atau obat-obatan dari sumber alami seperti tumbuhan, hewan, atau mikrob<ref>{{cite journal|author=Dhami, N.|year=2013|title=Trends in Pharmacognosy: A modern science of natural medicines|journal=Journal of Herbal Medicine|volume=3|issue=4|pages=123–131|doi=10.1016/j.hermed.2013.06.001}}</ref>
|-
| [[Filogeni]] || Hubungan di antara organisme yang dikaitkan dengan evolusi
Baris 189:
* [[Sejarah alam]]
* [[Sejarah sistematika tumbuhan]]
== Biologi seluler dan molekuler ==
{{see also|Garis besar biologi sel|Garis besar biokimia|Garis besar genetika}}
=== Biokimia ===
{{main|Biokimia}}
* Umum: [[Komposisi tubuh manusia]], [[mineral (nutrisi)]]
* [[Biomolekul]]
** [[Karbohidrat]]: [[monosakarida]] ([[glukosa]], [[fruktosa]]), [[disakarida]] ([[sukrosa]], [[laktosa]]), [[oligosakarida]], [[polisakarida]] ([[glikogen]], [[selulosa]], [[amilum]], [[kitin]])
** [[Lipid]]: [[lemak]], [[malam (zat)|malam]], [[asam lemak]] ([[eikosanoid]], [[prostaglandin]], [[leukotriena]], [[tromboksan]], [[lemak jenuh]], [[asam lemak esensial]]), [[gliserol]], [[gliserida]], [[trigliserida]], [[fosfolipid]], [[lipida dwilapis]], [[sfingolipid]], [[sterol]], [[steroid]], [[kolesterol]], [[fitosterol]], [[kortikosteroid]], [[poliketida]], [[lipoprotein]]
** [[Protein]]: [[asam amino]] ([[asam amino proteinogenik]], [[asam amino esensial]]), [[peptida]], [[oligopeptida]], [[polipeptida]], [[sintesis protein]], [[pelipatan protein]], [[struktur protein]], [[protein membran]], [[globulin]], [[albumin]], [[enzim]], [[prion]]
** [[Asam nukleat]]: [[nukleosida]], [[nukleotida]], [[basa nukleotida]] ([[purina]], [[pirimidina]], [[adenina]], [[sitosina]], [[guanina]], [[timina]], [[urasil]]), [[pasangan basa]], [[RNA (molekul)|RNA]], [[asam deoksiribonukleat|DNA]], [[urutan asam nukleat]], [[Adenosina trifosfat|adenosina trifosfat (ATP)]]
** Lainnya: [[Neurotransmiter]], [[pigmen]] ([[klorofil]], [[karotenoid]], [[xantofil]], [[melanin]]), [[vitamin]]
* Teknik: [[elektroforesis]], [[penandaan protein]], [[kromatografi afinitas]], [[kristalografi sinar-X]], [[proteomika]], [[spektrometri massa]]
=== Biologi molekuler ===
{{main|Biologi molekuler}}
* Struktur genetik: [[DNA]] – [[replikasi DNA]] – [[nukleosom]] – [[kode genetik]] – [[kodon]] – [[faktor transkripsi]] – [[transkripsi (genetik)|transkripsi]] – [[translasi (genetik)|translasi]] – [[RNA]] – [[histon]] – [[telomer]]
* [[Ekspresi gen]] – [[heterokromatin]] – [[promotor (genetika)|promotor]] – [[enhancer (genetik)|enhancer]] – [[operon]]
* [[Mutasi]] – [[mutasi titik]] – [[pindah silang]] – [[rekombinasi genetika|rekombinasi]] — [[plasmid]] – [[transposon]]
* [[Genetika molekuler]]: [[pengujian DNA]] – [[mikrosatelit]] – [[penyingkiran gen]]— [[rekaman genomik]] – [[interferensi RNA]]
* [[Genomika]]: [[biologi komputasi]] – [[bioinformatika]]
* Teknik molekuler: [[elektroforesis gel]] – [[transformasi DNA]] – [[PCR]] – [[primer DNA]] – [[Polimorfisme Panjang Berkas Restriksi|RFLP]] – [[enzim restriksi]] – [[sekuensing]] – [[kloning]] – [[kultur mikrobiologi]] – [[mikro-larik DNA]]
=== Biologi sel ===
{{main|Biologi sel}}
* Umum: istilah [[sel (biologi)|sel]] yang diajukan oleh [[Robert Hooke]]
* Teknik: [[kultur sel]] – [[mikroskop]] – [[mikroskop pemindai elektron]] – [[mikroskop transmisi elektron]]
* Komponen sel
** [[Organel]]: [[Sitoplasma]] – [[vakuola]] – [[peroksisom]] – [[plastida]]
*** [[Inti sel]]
**** [[Nukleoplasma]] – [[nukleolus]] – [[kromatin]] – [[kromosom]]
*** [[Sistem endomembran]]
**** [[Membran inti]] – [[retikulum endoplasma]] – [[badan Golgi]] – [[vesikel]] – [[lisosom]]
*** Penghasil energi: [[mitokondria]] – [[kloroplas]]
** [[Membran biologis]]: [[membran sel]]
** Komponen subseluler lainnya: [[dinding sel]] – [[pseudopodia]] – [[sitoskeleton]] – [[pemintal kromosom]] – [[flagelum]] – [[silia]]
* Proses dalam sel:
** Transportasi sel: [[difusi]] – [[osmosis]] – [[tonisitas]] – [[transpor aktif]] – [[fagositosis]]
** Lintasan energi: [[fermentasi]]
*** [[Respirasi seluler]]
**** [[Glikolisis]] – [[kompleks piruvat dehidrogenase]] – [[siklus asam sitrat]]
*** [[Fotosintesis]]
**** [[Reaksi bergantung cahaya]] – [[siklus Calvin]]
** [[Sintesis protein]] – [[ribosom]]
** Reproduksi seluler: [[sitokinesis]] – [[sentromer]] – [[meiosis]]
** Reproduksi inti: [[mitosis]] – [[interfase]] – [[profase]] – [[metafase]] – [[anafase]] – [[telofase]]
** [[Kematian sel terprogram]] – [[apoptosis]] – [[penuaan]]
=== Genetika ===
{{main|Genetika}}
* [[Hereditas]] – [[hukum pewarisan Mendel]] – [[gen]] – [[lokus (genetika)|lokus]] – [[ciri fenotipe]] – [[alel]] – [[polimorfisme (biologi)|polimorfisme]] – [[homozigot]] – [[heterozigot]] – [[Hybrid (biology)|hybrid]] – [[persilangan (biologi)|persilangan]] – [[persilangan dihibrida]] – [[kotak Punnett]]
* [[Perbedaan genotipe–fenotipe]] – [[genotipe]] – [[fenotipe]] – [[gen dominan]] – [[gen resesif]]
* [[Interaksi genetik]] – [[mosaikisme]] – [[efek maternal]] – [[penetrasi]] – [[komplementasi (genetika)|komplementasi]] – [[epistasis]] – [[pautan genetik]]
* Efek kromosomal: [[kromosom]] – [[haploid]] – [[diploid]] – [[poliploidi]] – [[perkawinan sekerabat]]
* [[Organisme model]]: ''[[Drosophila melanogaster|Drosophila]]'' – ''[[Arabidopsis thaliana|Arabidopsis]]'' – ''[[Caenorhabditis elegans]]'' – [[tikus]] – ''[[Saccharomyces cerevisiae]]'' – ''[[Escherichia coli]]'' – [[Lambda phage]] – ''[[Xenopus]]'' – ayam – [[ikan zebra]] – ''[[Ciona intestinalis]]'' – [[lancelet]]
* Teknik: [[penapisan genetik]] – [[pengujian garis keturunan DNA]] – [[pautan genetik]]
== Evolusi ==
* '''Hidup''': [[asal-usul kehidupan]] – [[hierarki kehidupan]] – [[Percobaan Miller–Urey]]
* '''[[Biologi evolusioner]]''':
** [[Evolusi]] – [[Pengantar evolusi]] – [[Evolusi sebagai teori dan fakta]]
** [[Mikroevolusi]]: [[spesies]] – [[spesiasi]] – [[adaptasi]] – [[Seleksi (biologi)|seleksi]] – [[seleksi alam]] – [[seleksi arah]] – [[seleksi seksual]] – [[penyimpangan genetik]] – [[reproduksi seksual]] – [[reproduksi aseksual]] – [[Koloni (biologi)|koloni]] – [[frekuensi alel]] – [[teori evolusi molekuler netral]] – [[genetika populasi]] – [[Prinsip Hardy–Weinberg]]
** [[Makroevolusi]]: [[radiasi adaptif]] – [[evolusi konvergen]] – [[kepunahan]] – [[kepunahan massal]] – [[fosil]] – [[tafonomi]] – [[skala waktu geologi]] – [[lempeng tektonik]] – [[pergeseran benua]] – [[spesiasi alopatrik]] – [[Gondwana]] – [[Pangea]] – [[endosimbiosis]]
** [[Sistematika]]: [[takson]] – [[taksonomi (biologi)|taksonomi]] – [[klasifikasi ilmiah]] – [[filogeni]] – [[pohon evolusi]] – [[kladistika]] – [[sinapomorfi dan apomorfi]] – [[homologi (biologi)|homologi]] – [[jam molekuler]]
== Ekologi ==
{{main|Ekologi}}
{{see also|Garis besar ekologi}}
* [[Autekologi]]: [[autotrof]] – [[heterotrof]] – [[aklimatisasi]] – [[termoregulasi hewan]] ([[homoiterm]] – [[poikiloterm]]) – [[hibernasi]] – [[
* [[Ekologi komunitas]]: komunitas – [[spesies kunci]] – [[mimikri]] – [[simbiosis]] – [[penyerbukan]] – [[Mutualisme (biologi)|mutualisme]] – [[komensalisme]] – [[parasitisme]] – [[predasi]] – [[spesies invasif]] – heterogenitas lingkungan – [[efek tepi]]
* [[Ekologi populasi]]: populasi – kompetisi – [[kawin]] – [[penyebaran biologis]] – [[endemisme]] – [[relung (ekologi)|relung]] – [[kurva pertumbuhan (biologi)]] – [[daya dukung]]
* [[Ekonomi ekologis]]
* [[Ekosistem]]: [[keanekaragaman hayati]] – [[bioma]] – [[habitat]] – [[plankton]] – [[termoklin]] – [[siklus karbon]] – [[siklus air]] – [[siklus nitrogen]] – [[jaring-jaring makanan]] – [[level trofik]] – [[saprofit]] – [[dekomposisi]]
== Organisme ==
* Organisme nonhidup
** [[Virus]]: [[Virus DNA]] – [[Virus RNA]] – [[retrovirus]]
* '''Kelompok [[makhluk hidup]]'''
** [[Prokariota]] (domain [[bakteri]] — domain [[arkea]])
Baris 223 ⟶ 279:
** Perkembangan hewan: [[sel punca]] – [[blastula]] – [[gastrula]] – [[telur]] – [[fetus]] – [[plasenta]]
** Perkembangan tumbuhan: [[biji]] – [[kotiledon]] – [[meristem]] – [[kambium]]
* '''[[Morfologi (biologi)|Morfologi]], [[anatomi]], dan [[fisiologi]]''':
** Teknik: [[elektrofisiologi]] – [[mikroskop elektron]]
Baris 247 ⟶ 302:
** [[Medikasi]]: [[antibiotik]] – [[analgesik]] – [[antipiretik]]
** Teknik: [[pencitraan resonansi magnetik]] – [[tomografi terkomputasi]] – [[uji darah]]
== Ahli biologi ==
Baris 315 ⟶ 318:
{{Wikibooks}}
{{Wiktionary}}
*{{en}} [http://www.dnalc.org/ The Dolan DNA Learning Center: The source for timely information about your life] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190821082037/http://www.dnalc.org/ |date=2019-08-21 }}
*{{en}} [https://web.archive.org/web/20071114093618/http://www.ohiou.edu/phylocode/index.html OSU's Phylocode]
*{{en}} [http://tolweb.org/tree/phylogeny.html ''The Tree of Life''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070821092420/http://tolweb.org/tree/phylogeny.html |date=2007-08-21 }}
*{{en}} [http://ocw.mit.edu/courses/biology/7-012-introduction-to-biology-fall-2004/video-lectures/ MIT video lecture series on biology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201112024851/http://ocw.mit.edu/courses/biology/7-012-introduction-to-biology-fall-2004/video-lectures/ |date=2020-11-12 }}
*{{en}} [http://www.openwetware.org A wiki site for protocol sharing run from MIT] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080905024007/http://www.openwetware.org/ |date=2008-09-05 }}.
*{{en}} [https://web.archive.org/web/20070626143439/http://www.bioeticaunbosque.edu.co/english/ Biology and Bioethics].
*{{en}} [http://www.biology-online.org/dictionary/ Biology online wiki dictionary] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191024033201/https://www.biology-online.org/dictionary/ |date=2019-10-24 }}.
*{{en}} [http://bio-alive.com/ Biology Video Sharing Community] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111113183700/http://bio-alive.com/ |date=2011-11-13 }}.
*{{en}} [http://what-is-biotechnology.info What is Biotechnology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120419003729/http://www.what-is-biotechnology.info/ |date=2012-04-19 }}
*{{en}} [http://adidarwinian.com/branches-of-biology-depict-its-essence-in-diversities Branches of Biology Depict Its Essence in Diversities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150521024403/http://adidarwinian.com/branches-of-biology-depict-its-essence-in-diversities |date=2015-05-21 }}.
{{Biology nav|state=expanded}}
|