Kenari (tumbuhan): Perbedaan antara revisi

Konten dihapus Konten ditambahkan
Ayrenz (bicara | kontrib)
←Membatalkan revisi 2202789 oleh 125.161.155.51 (Bicara)
Tidak ada ringkasan suntingan
Tag: Suntingan perangkat seluler Suntingan peramban seluler Suntingan seluler lanjutan
 
(45 revisi perantara oleh 19 pengguna tidak ditampilkan)
Baris 1:
{{Automatic taxobox
{{Taxobox
| color = lightgreen
| name = ''Canarium''
| image = KoehCanarium_indicum_-_Icica_icicariba_-_Köhler–s_Medizinal-Pflanzen-171.jpg
| image_width = 240px
| image_caption = ''Canarium indicum''
| regnumtaxon = [[Plant]]aeCanarium
| authority =
| divisio = [[Flowering plant|Magnoliophyta]]
| classis = [[Magnoliopsida]]
| ordo = [[Sapindales]]
| familia = [[Burseraceae]]
| genus = ''Canarium''
| subdivision_ranks = Spesies
| subdivision = Lihat teks
| color=lightgreen
| image_width=240px
}}
 
'''''Canarium''''' atau '''marga kenari-kenarian''' adalah [[genus]] dari sekitar 75 [[spesies|jenis]] [[pohon]] [[tropis]] dari [[Famili (biologi)|famili]] [[Burseraceae]]. Asal tanaman ini adalah [[Afrika]] tropis, [[Asia]] selatan, [[Nigeria]] selatan, [[Madagaskar]], [[Mauritius]], [[India]], [[RRT|Tiongkok]] selatan, [[Indonesia]], dan [[Filipina]]. Tinggi [[tumbuhan hijau abadi]] ini dapat mencapai 40–50 m. Menurut [[International Union for Conservation of Nature and Natural Resources]] (IUCN), spesies ''[[Canarium kipella]]'' yang [[endemisme|endemis]] Indonesia terancam punah.
 
== Kegunaan ==
'''Canarium''' adalah [[genus]] dari sekitar 75 [[spesies]] pohon [[tropis]] dari keluarga [[Burseraceae]]. Asal tanaman ini adalah [[Afrika]] tropis, [[Asia]] selatan, [[Nigeria]] selatan, [[Madagaskar]], [[Mauritius]], [[India]], [[RRT|Tiongkok]] selatan, [[Indonesia]], dan [[Filipina]]. Tinggi tanaman selalu hijau ini dapat mencapai 40-50 m. Menurut [[International Union for Conservation of Nature and Natural Resources]] (IUCN) spesies [[Canarium kipella]] yang endemis di Indonesia terancam punah.
[[Berkas:Canarium vulgare.JPG|jmpl|kiri|150px|Buah muda kenari ''C. vulgare''.]]
Beberapa spesies mempunyai [[biji]] yang dapat dimakan, juga dikenal sebagai [[kenari]], [[pili]], atau [[galip]]. ''[[Canarium indicum]]'' dan ''[[Canarium ovatum]]'' adalah jenis-jenis yang terkenal akan bijinya di Indonesia dan [[Filipina]]. Spesies ''[[Canarium luzonicum]]'' terkenal karena menghasilkan [[resin]] [[elemi]].
 
''[[Canarium odontophyllum]]'' (disebut juga [[dabai]]) terkenal akan buahnya yang rasanya mirip buah [[apokat]]. Buahnya bisa dimakan setelah direndam di air hangat. Buah spesies ini mengandung [[protein]], [[karbohidrat]], dan [[lemak]] sehingga cocok sebagai bahan pangan.
 
== KegunaanBeberapa jenis ==
''Canarium'' di Indonesia terutama tumbuh liar di kawasan [[Wallacea]] dan [[Papua]]. [[Kenari]], yang mencakup dua sampai empat spesies (''C. indicum'', ''C. vulgare'', ''C. harveyi'', dan ''C. salomonense''; dua yang terakhir dikenal juga sebagai ''galip'' di [[Kep. Solomon]] dan [[Vanuatu]]), ditanam setengah liar untuk diambil [[buah]] dan [[biji]]nya.
 
Berikut merupakan daftar spesies ''Canarium''<ref name=Fl.Malesiana-1956>
Beberapa spesies mempunyai [[biji]] yang dapat dimakan, juga dikenal sebagai [[kacang kenari]], [[kacang pili]], atau [[kacang galip]]. [[Canarium indicum]] dan [[Canarium ovatum]] adalah jenis-jenis yang terkenal akan bijinya di Indonesia dan Filipina. Spesies [[Canarium luzonicum]] terkenal karena menghasilkan [[resin]] [[elemi]].
{{Cite book
| last1= Leenhouts | first1= P. W.
| last2= Kalkman | first2= C.
| last3= Lam | first3= H. J.
| date=March 1956
| contribution= ''Canarium'' (Burseraceae)
| contribution-url= https://www.biodiversitylibrary.org/page/40228532
| access-date= 13 Nov 2013
| title= Flora Malesiana
| series= Series I, Spermatophyta : Flowering Plants
| volume= 5 | issue= 2 | pages= 249–296
| location= Leiden, The Netherlands
| publisher= Rijksherbarium / Hortus Botanicus, Leiden University
| chapter-format= Digitised, online
| isbn=
<!--
| work-editors= test C. Kalkman et al.
| others= general editor: Steenis, Cornelis G. G. J. van
| volume_pages= 1–407
| series_editor1-last= Steenis |series_editor1-first= Cornelius G. G. J. van
| series_others= Rijksherbarium (Netherlands), Lembaga Biologi Nasional (Indonesia), Keban Raya Indonesia, Lembaga Pusat Penjelidikan Alam (Indonesia)
| series_year=1948
| series_publisher=Noordhoff-Kolff N.V
-->
| title-link= Flora Malesiana
}}
</ref>:
 
* ''[[Canarium acutifolium]]'' {{Au|(DC.) Merr.}}
[[Canarium odontophyllum]] (disebut juga [[dabai]]) terkenal akan buahnya yang rasanya mirip buah [[alpokat]]. Buahnya bisa dimakan setelah direndam di air hangat. Buah spesies ini mengandung [[protein]], [[karbohidrat]], dan [[lemak]] sehingga cocok sebagai bahan pangan. Jenis ini diperkenalkan dari [[Kalimantan]] hingga [[Australia]]. Buah tanaman ini juga sering menjadi bahan makanan [[lemur]] di Madagaskar.
* ''[[Canarium album]]'' {{Au|(Lour.) DC.}}
 
* ''[[Canarium apertum]]'' {{Au|H.J.Lam}}
;Spesies terpilih
* ''[[Kenari Solo|Canarium asperum]]'' {{Au|Benth.}} – '''Kenari Solo'''
{|
* ''[[Canarium australasicum]]'' {{Au|(F.M.Bailey) Leenh.}}
|- valign=top
* ''[[Canarium australianum]]'' {{Au|F.Muell.}}
|
* ''[[Canarium albumbalansae]]'' {{Au|Engl.}}
* ''[[Canarium bengalensebalsamiferum]]'' {{Au|Willd.}}
* ''[[Canarium communebatjanense]]'' {{Au|Leenh.}}
* ''[[Canarium decumanumbengalense]]'' {{Au|Roxb.}}
* ''[[Canarium denticulatumcaudatum]]'' {{Au|King}}
* ''[[Canarium harveyicestracion]]'' {{Au|Leenh.}}
* ''[[Canarium indicumchinare]]'' {{Au|Grutt. & H.J.Lam}}
* ''[[Canarium kipellacinereum]]'' {{Au|Guillaumin}}
* ''[[Elemi|Canarium luzonicumcopaliferum]]'' {{Au|A.Chev.}}
* ''[[Canarium madagascariensedecumanum]]'' {{Au|Gaertn.}}
* ''[[Canarium maniidenticulatum]]'' {{Au|Blume}}
* ''[[Canarium mehenbethenedichotomum]]'' {{Au|(Blume) Miq.}}
* ''[[Canarium divergens]]'' {{Au|Engl.}}
|
* ''[[Canarium muellerielegans]]'' {{Au|Daly, Raharim. & Federman}}
* ''[[Canarium odontophyllumengleri]]'' {{Au|H.J.Lam}}
* ''[[Pili nut|Canarium ovatumeuphyllum]]'' {{Au|Kurz}}
* ''[[Canarium paniculatumeuryphyllum]]'' {{Au|G.Perkins}}
* ''[[Canarium pimelafuscocalycinum]]'' {{Au|Stapf ex Ridl.}}
* ''[[Canarium pseudosumatranumgracile]]'' {{Au|Engl.}}
* ''[[Canarium schweinfurthiigrandifolium]]'' {{Au|(Ridl.) H.J.Lam}}
* ''[[Canarium strictumharami]]'' {{Au|Bojer}}
* ''[[Canarium tramdenumharveyi]]'' {{Au|Seem.}}
* ''[[Canarium zeylanicumhirsutum]]'' {{Au|Willd.}}
* ''[[Canarium indicum]]'' {{Au|L.}}
|}
* ''[[Canarium intermedium]]'' {{Au|H.J.Lam}}
* ''[[Canarium kaniense]]'' {{Au|Lauterb.}}
* ''[[Canarium karoense]]'' {{Au|H.J.Lam}}
* ''[[Canarium kerrii]]'' {{Au|Craib}}
* ''[[Canarium kinabaluense]]'' {{Au|Leenh.}}
* ''[[Canarium kipella]]'' {{Au|(Blume) Miq.}}
* ''[[Canarium kostermansii]]'' {{Au|Leenh.}}
* ''[[Canarium lamii]]'' {{Au|Leenh.}}
* ''[[Canarium latistipulatum]]'' {{Au|Ridl.}}
* ''[[Canarium liguliferum]]'' {{Au|Leenh.}}
* ''[[Canarium littorale]]'' {{Au|Blume}}
* ''[[Canarium luzonicum]]'' {{Au|(Blume) A.Gray}}
* ''[[Canarium lyi]]'' {{Au|C.D.Dai & Yakovlev}}
* ''[[Canarium macadamii]]'' {{Au|Leenh.}}
* ''[[Canarium madagascariense]]'' {{Au|Engl.}}
* ''[[Canarium maluense]]'' {{Au|Lauterb.}}
* ''[[Canarium megacarpum]]'' {{Au|Leenh.}}
* ''[[Canarium megalanthum]]'' {{Au|Merr.}}
* ''[[Canarium merrillii]]'' {{Au|H.J.Lam}}
* ''[[Canarium muelleri]]'' {{Au|F.M.Bailey}}
* ''[[Canarium odontophyllum]]'' {{Au|Miq.}}
* ''[[Canarium oleiferum]]'' {{Au|Baill.}}
* ''[[Canarium oleosum]]'' {{Au|(Lam.) Engl.}}
* ''[[Pili|Canarium ovatum]]'' {{Au|Engl.}} – '''Pili'''
* ''[[Canarium paniculatum]]'' {{Au|(Lam.) Benth. ex Engl.}}
* ''[[Canarium parvum]]'' {{Au|Leenh.}}
* ''[[Canarium patentinervium]]'' {{Au|Miq.}}
* ''[[Canarium perlisanum]]'' {{Au|Leenh.}}
* ''[[Canarium pilososylvestre]]'' {{Au|Leenh.}}
* ''[[Canarium pilosum]]'' {{Au|A.W.Benn.}}
** [[Canarium pilosum subsp. borneensis|subsp. ''borneensis'']] {{Au|Leenh.}}
* ''[[Canarium pimela]]'' {{Au|K.D.Koenig}} Chinese black olive (乌榄)
* ''[[Canarium polyphyllum]]'' {{Au|K.Schum.}}
* ''[[Canarium pseudodecumanum]]'' {{Au|Hochr.}}
* ''[[Canarium pseudopatentinervium]]'' {{Au|H.J.Lam}}
* ''[[Canarium pseudopimela]]'' {{Au|Kochummen}}
* ''[[Canarium pseudosumatranum]]'' {{Au|Leenh.}}
* ''[[Canarium reniforme]]'' {{Au|Kochummen & Whitmore}}
* ''[[Canarium resiniferum]]'' {{Au|Bruce ex King}}
* ''[[Canarium rigidum]]'' {{Au|(Blume) Zipp. ex Miq.}}
* ''[[Canarium rotundifolium]]'' {{Au|Guillaumin}}
* ''[[Canarium sarawakanum]]'' {{Au|Kochummen}}
* ''[[Canarium schweinfurthii]]'' {{Au|Engl.}}
* ''[[Canarium sikkimense]]'' {{Au|King}}
* ''[[Canarium solomonense]]'' {{Au|B.L.Burtt}}<!-- atau salomonense? -->
* ''[[Canarium strictum]]'' {{Au|Roxb.}}
* ''[[Canarium subulatum]]'' {{Au|Guillaumin}}
* ''[[Canarium sumatranum]]'' {{Au|Boerl. & Koord.}}
* ''[[Canarium sylvestre]]'' {{Au|Gaertn.}}
* ''[[Canarium thorelianum]]'' {{Au|Guillaumin}}
* ''[[Canarium trifoliolatum]]'' {{Au|Engl.}}
* ''[[Canarium trigonum]]'' {{Au|H.J.Lam}}
* ''[[Canarium vanikoroense]]'' {{Au|Leenh.}}
* ''[[Canarium venosum]]'' {{Au|Craib}}
* ''[[Canarium vitiense]]'' {{Au|A.Gray}}
* ''[[Canarium vittatistipulatum]]'' {{Au|Guillaumin}}
* ''[[Canarium vrieseanum]]'' {{Au|Engl.}}
* ''[[Canarium vulgare]]'' {{Au|Leenh.}}
* ''[[Canarium whitei]]'' {{Au|Guillaumin}}
* ''[[Canarium zeylanicum]]'' {{Au|(Retz.) Blume}}
 
== Pranala luar ==
* (en) [http://www.ipgri.cgiar.org/publications/pdf/166.pdf International Plant Genetic Resources Institute: Pili Nut] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070629180738/http://www.ipgri.cgiar.org/publications/pdf/166.pdf |date=2007-06-29 }}
* (en) [https://web.archive.org/web/20050318070902/http://www.dnp.go.th/Botany/plant%20of%20the%20month/htm/Canarium%20pseudosumatranum.htm ''Canarium pseudosumatranum'' factsheet]
* (en) [http://www.montosogardens.com/canarium_ovatum_pili_small.jpg Photo of ''Canarium ovatum'' foliage and nuts] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051103102319/http://www.montosogardens.com/canarium_ovatum_pili_small.jpg |date=2005-11-03 }}
* (en) [http://biotech.tipo.gov.tw/plantjpg/1/Canarium%20album.jpg Photo of ''Canarium album'' foliage] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070311231817/http://biotech.tipo.gov.tw/plantjpg/1/Canarium%20album.jpg |date=2007-03-11 }}
* (de) [http://delta-intkey.com/wood/de/www/burca-ke.htm Info kehutanan untuk ''Canarium''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120714194515/http://delta-intkey.com/wood/de/www/burca-ke.htm |date=2012-07-14 }}
 
{{Taxonbar|from=Q2367663}}
[[Kategori:Tumbuhan]]
[[Kategori:Tanaman asli Indonesia]]
 
[[enKategori:Canarium| ]]
[[esKategori:CanariumBurseraceae]]
[[Kategori:Flora endemik Indonesia]]
[[fr:Canarium (plante)]]
[[pl:Kanarecznik]]
[[pt:Canarium]]
[[su:Kanari]]
[[to:ʻAi]]
[[vi:Chi Trám]]
[[zh:橄榄属]]