Bahasa Melayu: Perbedaan antara revisi
Konten dihapus Konten ditambahkan
Tag: Suntingan perangkat seluler Suntingan peramban seluler |
k Membatalkan 2 suntingan oleh Hoax Repellent (bicara) ke revisi terakhir oleh 103.141.255.129 (A Járőröknek!) Tag: Pembatalan pranala ke halaman disambiguasi |
||
Baris 1:
{{Infobox
|
|nativename=''Bahasa Melayu''<br />'''بهاس ملايو'''<br />'''ꤷꥁꤼ ꤸꥍꥍꤾꤿꥈ'''
|states= [[Indonesia]], [[Malaysia]], [[Brunei]], [[Singapura]], [[Pulau Natal]] dan [[Kepulauan Cocos]] (Australia), [[Mindanao]] (Filipina), [[Thailand Selatan]], [[Wilayah Tanintharyi]] (Myanmar)
|ethnicity=[[Suku Melayu|Melayu]]
|region= [[Asia Tenggara Maritim]]
|speakers= Penutur [[Bahasa ibu|B1]]: lebih dari 45 juta<ref>[https://www.ethnologue.com/language/msa Ethnologue report for language code: msa]. Ethnologue.com. Diakses pada 19-10-2010.</ref>, 13,5 juta penutur di Malaysia<ref>[https://www.ethnologue.com/language/zlm Ethnologue report for language code: zlm]. Ethnologue.com. Diakses pada 19-10-2010.</ref><br/>, 10 juta penutur di Indonesia{{cn}}
|rank=
|familycolor=Austronesia
|fam2=[[Rumpun bahasa Melayu-Polinesia|Melayu-Polinesia]]
|fam3=[[Rumpun bahasa Melayu-Sumbawa|Melayu-Sumbawa]]
|fam4=[[Rumpun bahasa Melayik|Melayik]]
|script= [[Alfabet Latin]]<br />[[Abjad Jawi]]<ref>{{cite news|url=http://thestar.com.my/news/story.asp?file=/2008/8/26/nation/22168989&sec=nation |title=Kedah MB defends use of Jawi on signboards |date=26 Agustus 2008 |newspaper=[[The Star (Malaysia)|The Star]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20121029105406/http://thestar.com.my/news/story.asp?file=%2F2008%2F8%2F26%2Fnation%2F22168989&sec=nation |archive-date=29 Oktober 2012 }}</ref>
[[Aksara Thai]] (di Thailand)<br/>[[Aksara Rencong]]<br/>[[Braille|Braille Bahasa Melayu]]
Menurut sejarah, [[aksara Pallawa]], [[aksara Kawi]], [[aksara Rencong]]
|nation={{flag|Brunei}} (disebut juga [[Bahasa Brunei]])<br/>
{{flag|Indonesia}} (sebagai [[Bahasa Indonesia]])<br/>{{flag|Malaysia}} (disebut juga [[bahasa Malaysia]])<br />{{flag|Singapura}}
|agency=[[Badan Pengembangan dan Pembinaan Bahasa]]<ref>[https://badanbahasa.kemdikbud.go.id/ Badan Bahasa Kemdikbud]</ref> (Indonesia)<br/>[[Dewan Bahasa dan Pustaka (Malaysia)|Dewan Bahasa dan Pustaka]]<ref>[http://lamanweb.dbp.gov.my/ Dewan Bahasa dan Pustaka Malaysia]</ref> (Malaysia)<br/>[[Dewan Bahasa dan Pustaka (Brunei)|Dewan Bahasa dan Pustaka]]<ref>[http://www.dbp.gov.bn/ Dewan Bahasa dan Pustaka Brunei]</ref> (Brunei)<br>[[Majelis Bahasa Melayu Singapura]]<ref>[https://www.languagecouncils.sg/mbms/en Majelis Bahasa Melayu Singapura]</ref> (Singapura)<br>[[MABBIM|Majelis Bahasa Brunei-Indonesia-Malaysia]] <small>(gabungan)</small>
| ancestor=[[Bahasa Proto-Melayu|Melayu Purba]]
| ancestor2=[[Bahasa Melayu Kuno|Melayu Kuno]]
| ancestor3=[[Bahasa Melayu Klasik|Melayu Klasik]]
| standards=* [[Bahasa Indonesia|Bahasa Indonesia]]<br>
* [[Bahasa Melayu Malaysia|Bahasa Malaysia]]<br>
* [[Bahasa Melayu Brunei|Bahasa Brunei]]<br>
* [[Bahasa Melayu Singapura|Bahasa Melayu Singapura]]<br>
| map=Malay sphere.svg
| mapcaption={{legend|#000075| Daerah tempat bahasa Melayu tersebar}} {{legend|#439dd4|Bahasa minoritas dan bahasa perdagangan}}
| sign=[[Kode Tangan Bahasa Malaysia|Bahasa Melayu Berkode Tangan]]<br>[[Bahasa Isyarat Malaysia]]<br>[[Bahasa Isyarat Indonesia]]
|ancestor4=[[Bahasa Melayu Pramodern|Melayu Pramodern]]|pronunciation={{IPA-id|ba.ha.sa mə.la.ju|}}|lingua=31-MFA-a|minority={{flag|ASEAN}}
* {{flag|Indonesia}}<br/><small>(selain menjadi bahasa Nasional dalam bentuk [[Bahasa Indonesia]], Bahasa Melayu setempat berstatus sebagai bahasa daerah terutama di wilayah [[Sumatra]] dan [[Kalimantan]], serta sebagai kreol bahasa Melayu Tempatan di seluruh wilayah Indonesia termasuk di [[Sulawesi]], [[Maluku]], [[Nusa Tenggara]], dan [[Papua]])<br/>
* {{flag|Thailand}} (sebagai [[Bahasa Melayu Kelantan-Pattani|Bahasa Melayu Patani atau bahasa Yawi]], [[Bahasa Melayu Satun]], [[Bahasa Melayu Bangkok]] dan juga bahasa-bahasa [[Melayu]] lain yang dituturkan oleh masyarakat [[Orang Melayu Thailand|Melayu]] yang sebagian besar menempati wilayah [[Thailand Selatan|Thailand bagian selatan]] maupun pada enklave di Kota Bangkok)<br/>
* {{flag|Filipina}} (sebagai [[Bahasa Melayu di Filipina|bahasa daerah]] masyarakat [[Melayu di Filipina|Melayu]] setempat dan suku lain di sekitarnya di [[Filipina bagian Selatan]] tepatnya [[kepulauan Sulu]] dan juga sebagai bahasa perdagangan dengan [[Malaysia]] di [[Bangsamoro|Daerah Otonomi Muslim Bangsamoro di Pulau Mindanao]], serta di wilayah perbatasan dekat [[Sabah]], [[Malaysia]] yakni di [[Balabac, Palawan|Provinsi Palawan tepatnya di Balabac]])<br/>
* {{Flag|Timor Leste}} ([[Bahasa Indonesia]] digunakan sebagai salah satu bahasa kerja selain bahasa Inggris dan digunakan pula sebagai bahasa perdagangan dengan Indonesia)<ref name="easttimorgovernment.com">{{cite web|url=http://www.easttimorgovernment.com/languages.htm|title=East Timor Languages|website=www.easttimorgovernment.com|access-date=30 Juli 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304130633/http://easttimorgovernment.com/languages.htm|archive-date=4 Maret 2016|url-status=dead}}</ref><br/>
* {{flag|Pulau Natal}}<br/>
* {{flag|
* {{flag|
* {{Flag|PBB}} ([[Bahasa Indonesia]] digunakan dalam misi menjaga perdamaian PBB)</small>|iso3=msa<!--The rest of the codes under the [msa] macrolanguage are at [[Malayan languages]], [[Malay trade and creole languages]], [[Cocos Malay]] and [[Urak Lawoi' language]]-->|iso1=ms|iso2b=may|iso2t=msa|glotto=indo1326|glottoname=cocok sebagian|glottorefname=Kepulauan Nusantara|lc1=zlm|lc2=ind|lc3=zsm|lc4=btj|lc5=mfb|lc6=bke|lc7=bve|lc8=bew|ld1=[[Bahasa Melayu]] (bahasa individu)|ld2=|ld3=[[Bahasa Malaysia|Bahasa Melayu Standar]]|ld4=[[Bahasa Melayu Bacan]]|ld5=[[Bahasa Melayu Bangka]]|ld6=[[Bahasa Melayu Bengkulu]]|ld7=[[Bahasa Melayu Berau]]|ld8=[[Bahasa Betawi]]|lc9=bvu|lc10=coa|lc11=hji|lc12=meo|lc13=mfa|lc14=mqg|lc15=vkt|ld9=[[Bahasa Melayu Bukit]]|ld10=[[Bahasa Melayu Cocos]]|ld11=[[Bahasa Haji]]|ld12=[[Bahasa Melayu Kedah]]|ld13=[[Bahasa Melayu Kelantan-Pattani]]|ld14=[[Bahasa Kutai Kota Bangun|Bahasa Melayu Kota Bangun]]|ld15=|lc16=jax|lc17=plm|lc18=|lc19=|lc20=mui|lc21=zmi|lc22=|lc23=msi|ld16=[[Bahasa Melayu Jambi]]|ld17=[[Bahasa Melayu Palembang]]|ld18=|ld19=|ld20=[[Bahasa Musi|Bahasa Melayu Musi]]|ld21=[[Bahasa Melayu Negeri Sembilan]]|ld22=|ld23=[[Bahasa Melayu Sabah]]|ld24=[[Bahasa Melayu Sarawak]]}}
'''Bahasa Melayu'''<ref>{{Cite book|title=The Linguistic Student's Handbook|last=Bauer|first=Laurie|date=2007|publisher=Edinburgh University Press |location=Edinburgh}}</ref> ([[Abjad Jawi|Jawi]]/[[Abjad Pegon|Pegon]]: {{lang|ms-Arab|بهاس ملايو}}, [[Aksara Rencong|Rencong]]: ꤷꥁꤼ ꤸꥍꤾꤿꥈ) adalah suatu istilah payung untuk menyebut cabang [[Rumpun bahasa Austronesia|bahasa Austronesia]] yang dituturkan oleh suku-suku beradat resam [[Melayu]]. Istilah ini juga mencakup [[Bahasa Indonesia]] sebagai bahasa yang dikembangkan dari Bahasa Melayu. Bahasa ini dituturkan oleh kira-kira lebih dari 47 juta orang (15,5 juta di Malaysia, 10 juta di Indonesia{{cn}}, tanpa jumlah penutur [[Bahasa Indonesia]]) atau lebih dari 290 juta orang (dengan jumlah penutur [[Bahasa Indonesia]] sekitar 260 juta) di seluruh dunia.<ref>{{cite journal|last=Wardhana|first=Dian Eka Chandra|date=2021|title= Indonesian as the Language of ASEAN During the New Life Behavior Change 2021|url= http://ejournal.karinosseff.org/index.php/jswse/article/view/114|journal= Journal of Social Work and Science Education|volume= 1|issue= 3|pages= 266–280|doi=10.52690/jswse.v1i3.114|access-date=29 Januari 2021|doi-access= free}}</ref> Asal usul pertumbuhan bahasa Melayu berasal dari [[Sumatra Selatan]] [[Indonesia]]. Catatan terawal [[bahasa Melayu Kuno]] adalah sebuah [[Prasasti Kedukan Bukit|prasasti]] bertarikh [[682|682 Masehi]] yang dijumpai di [[Sumatra Selatan]].
[[Berkas:WIKITONGUES- Senful speaking Malay.webm|thumb|Penutur muda bahasa Melayu]]
[[Berkas:WIKITONGUES- Nila speaking Indonesian.webm|thumb|Penutur bahasa Indonesia]]
[[Berkas:WIKITONGUES- Zairul speaking Malay.webm|thumb|Penutur bahasa Melayu]]
Sebagai bahasa yang luas pemakaiannya, varian standar bahasa ini menjadi [[bahasa resmi]] kenegaraan dan [[bahasa kebangsaan]] di [[Malaysia]] (beberapa kali berganti istilah dengan [[bahasa Malaysia]] namun merujuk bahasa yang sama), [[Brunei Darussalam]], dan [[Singapura]]. Di [[Indonesia]], bahasa ini menjadi akar [[bahasa resmi]] kenegaraan dan [[bahasa kebangsaan]] untuk negara [[Indonesia]] (yakni [[Bahasa Indonesia]]), selain juga merangkumi dialek-dialek asli bahasa daerah di [[Sumatera]] Timur dan [[Kepulauan Riau]], serta pesisir [[Kalimantan]], juga bahasa-bahasa [[kreol]] di berbagai daerah di [[Indonesia]]. [[Bahasa Indonesia]] juga merupakan salah satu bahasa kerja resmi di [[Timor Leste]].
Bahasa Melayu juga digunakan secara meluas baik itu pada media elektronik di [[Thailand]] bagian Selatan sebagai bahasa [[Melayu Kelantan-Pattani]] dan digunakan sebagai bahasa pergaulan sekitar Kota Bangkok sebagai [[Bahasa Melayu Bangkok]]. Bahasa Melayu juga menerima status sebagai bahasa resmi setempat di [[Negara Bagian Australia]], yakni di [[Pulau Cocos]] dan [[Pulau Natal]] yang berada di sebelah selatan [[Indonesia]] (yang dikenal sebagai [[Bahasa Melayu Cocos]]). Bahasa Melayu merupakan [[basantara]] dalam kegiatan perdagangan dan keagamaan di Nusantara sejak abad ke-7. Migrasi kemudian juga turut memperluas pemakaiannya. Selain di negara-negara yang disebut sebelumnya, bahasa Melayu dituturkan pula di [[Afrika Selatan]], [[Sri Lanka]], [[Filipina]] selatan, [[Myanmar]] selatan, sebagian kecil [[Kamboja]] dan [[Vietnam]] sebagai [[bahasa Melayu Champa]], hingga [[Papua Nugini]].<ref>{{Citeweb|last=worldwide|primary=Marc I. left my 'comfortable' job on Facebook to fulfill my dream-educating people|url=https://www.ilovelanguages.com/where-is-malay-language-spoken/|title=Where Is Malay Language Spoken?|accessdate=2022-04-21|language=en-US}}</ref>
[[Bahasa Melayu baku]] juga disebut [[bahasa Melayu istana]] atau [[Bahasa Melayu Tinggi]] adalah [[Standar|baku]] sastra sebelum zaman penjajahan [[Kesultanan Melaka|Melaka]], [[Kesultanan Johor|Johor]], dan [[Kesultanan Lingga|Kepulauan Riau]]. Oleh sebab itu, bahasa tersebut kadang kala disebut [[bahasa Melayu Melaka-Johor-Riau]] (atau berbagai gabungan nama-nama itu) untuk membedakannya dari [[rumpun bahasa Melayik]]. Menurut ''[[Ethnologue]]'' 16, beberapa ragam Melayik yang didaftarkan pada saat ini sebagai bahasa terpisah, termasuk ragam bahasa [[Orang Asli|orang Asli]] [[Semenanjung Malaya]], sangat berkait erat dengan bahasa Melayu Baku sehingga mungkin terbukti sebagai dialek. Terdapat juga [[bahasa dagang dan kreol Melayu]] yang didasarkan pada bahasa perantara yang berasal dari [[bahasa Melayu Klasik]] seperti [[Bahasa dagang dan kreol Melayu#Melayu Makassar|bahasa Melayu Makassar]] yang tampaknya merupakan [[bahasa campuran]].
Bahasa Melayu mempunyai banyak [[dialek]] dan setiap dialek mempunyai perbedaan kentara dari segi pengucapan dan kosakata. Misalnya, [[bahasa Melayu Riau]] berbeda dialek dengan [[bahasa Melayu Palembang]], Jambi, dan Bengkulu. Melayu Riau menggunakan dialek "e" sedangkan bahasa Melayu Palembang, Jambi, dan Bengkulu menggunakan dialek "o". Selain itu, bahasa yang digunakan oleh [[masyarakat]] [[peranakan]] atau [[Tionghoa Selat]] (campuran pendatang Tionghoa dan penduduk asal) merupakan campuran antara Bahasa Melayu dan dialek [[bahasa Hokkien|Hokkien]]. Bahasa ini dahulunya banyak digunakan di negeri-negeri selat seperti [[Sumatra Utara]] (terutama di [[Medan]]), [[Riau]], [[Pulau Pinang]] dan [[Melaka]]. Walau bagaimanapun, kini kaum peranakan di [[Malaysia]] dan [[Singapura]] lebih gemar ber[[bahasa Hokkien]] atau [[bahasa Inggris]].
== Definisi ==
Baris 93 ⟶ 62:
==Sejarah==
{{Main|Sejarah bahasa Melayu}}
{{Main|Bahasa Proto-Melayu}}
{{Main|Bahasa Melayu Kuno}}
{{Main|Bahasa Melayu Klasik}}
{{Main|Bahasa Melayu Pramodern}}
{{Main|Bahasa Melayu Modern}}
[[Berkas:Lawah-Lawah Merah (1875).pdf|thumb|''Lawah-Lawah Merah'' (1875), terjemahan bahasa Melayu ''L'araignée rouge'' oleh {{ill|René de Pont-Jest|fr}} telah [[Identifikasi|dikenal pasti]] sebagai novel berbahasa Melayu yang pertama. Sebelum zaman itu, kesusastraan dan penceritaan bahasa Melayu sebagian besar ditulis dalam bentuk [[hikayat]].]]
|