|
| year= 1864
}}</ref>
== Kontrak dengan Kompeni Belanda per tanggal 26 Oktober 1733 ==
[[Berkas:Portret_van_gouverneur-generaal_Dirk_van_Cloon_Rijksmuseum_SK-A-3776.jpeg|ka|jmpl|[[Dirk van Cloon]], Gubernur Jenderal [[VOC]] tahun 1732-1735]]
Kontrak yang dibuat Koning Dachmet Door (raja Sulthan Chamiedoela) dan pangerang Souria delaga (pangérang dipatty Soeria di Laga) pada tanggal 26 Oktober 1733 (diratifikasi Gouverneur - Generaal en Raad van Indië pada 17 Maart 1734)<ref name="Bandjermasin (Sultanate)">{{cite book
| pages= 12
| language= id
| url= http://lib.ui.ac.id/file?file=digital/20393402-Surat-surat%20perdjandjian%20antara%20kesultanan%20%20bandjarmasin%20dengan%20pemerintah2%20V.O.C.,%20bataafse%20republik,%20Inggris%20dan%20hindia~1.pdf
| title= Bandjermasin (Sultanate), Surat-surat perdjandjian antara Kesultanan Bandjarmasin dengan pemerintahan2 V.O.C.: Bataafse Republik, Inggeris dan Hindia-Belanda 1635-1860
| author= Hindia-Belanda
| publisher= Arsip Nasional Republik Indonesia, Kompartimen Perhubungan dengan Rakjat
| year= 1965
| access-date= 2019-01-09
| archive-date= 2023-04-08
| archive-url= https://web.archive.org/web/20230408064438/https://lib.ui.ac.id/file?file=digital%2F20393402-Surat-surat%20perdjandjian%20antara%20kesultanan%20%20bandjarmasin%20dengan%20pemerintah2%20V.O.C.%2C%20bataafse%20republik%2C%20Inggris%20dan%20hindia~1.pdf
| dead-url= no
}}</ref><ref name="Bijdragen 1938">{{cite book
|pages= 170
|url= https://books.google.co.id/books?id=4T7TAAAAMAAJ&q=banjermassing-pang%C3%A9rang-dipatty-Soeria-di-Laga&dq=banjermassing-pang%C3%A9rang-dipatty-Soeria-di-Laga&hl=id&newbks=1&newbks_redir=0&sa=X&ved=2ahUKEwi7y8W7iLCEAxXV4TgGHbUMCgUQ6AF6BAgKEAI
|authorlinks=
|first=
|last=
|title= Bijdragen tot de taal-, land- en volkenkunde van
|contribution= Koninklijk Instituut voor de Taal-, Land- en Volkenkunde van Nederlandsch-Indië
|publisher= M. Nijhoff
|year= 1938
|access-date= 2022-12-13
|archive-date= 2023-08-13
|archive-url= https://web.archive.org/web/20230813174552/https://www.google.co.id/books/edition/Bijdragen_tot_de_taal_land_en_volkenkund/_30bAAAAIAAJ?hl=id&gbpv=1&bsq=pang%C3%A9rang-dipatty-Soeria-di-Laga&dq=pang%C3%A9rang-dipatty-Soeria-di-Laga&printsec=frontcover
|dead-url= no
}}</ref><ref name="Han Knapen">{{cite book
|pages=
|url= https://books.google.co.id/books?id=o7lwAAAAMAAJ&q=Christoffel+de+Marre&dq=Christoffel+de+Marre&hl=id&newbks=1&newbks_redir=0&sa=X&ved=2ahUKEwiqz7X8iLCEAxVlTGwGHaKaCRgQ6AF6BAgLEAI
|authorlinks= Han Knapen
|first= Han
|last=Knapen
|title= Forests of Fortune?: The Environmental History of Southeast Borneo, 1600-1880
|publisher= KITLV Press
|year= 2001
}}ISBN 9067181587, 9789067181587</ref>
'''CONTRACT 26 OCT. 1733'''<br>
Contract gemaakt en gesloten door den '''Koning Dachmet Door''' en den '''pangerang Souria delaga''', regeerders en in heerlijkheijt sijn verheeven in het Coningkrijk Banjermassing met hare’vrienden, de opperhoofden van de generale g’octroijeerde nederlandsche oost indische Comp, den Coopman [[Christoffel Demarre]] en ondercoopman [[David Brouwer]], sijnde tot het sluijten deser g'autoriseert door den Gouverneur Generaal en de Raden van India tot Batavia.<br>
(Kontrak dibuat dan diakhiri oleh King Dachmet Door dan pangerang Souria delaga, para penguasa dan ditinggikan dalam kemuliaan di Kerajaan Coning, Banjermassing dengan teman-temannya, para pemimpin Jenderal Hindia Timur, Coopman [[Christoffel de Marre]] dan rekan kerja [[David Brouwer]], bergema sampai penutupan itu disahkan oleh Gubernur Jenderal dan [[Dewan Hindia]] untuk Batavia).
Articul 1.<br>
Den Koning en Pangerang regeerders van deesen landen, belooven altoos met de E. Compagnie in vriendschap te leven, en haare onderdaenen de volgende beveelen te doen verstaan en tot die gehoorsaamheijt deselve te constringeeren, ook dat dit contract bij alle hare nazaten sal. werden geobserveert, en tot Euwig geheugen hetzelve in koper laten snijden tot een eeuwige memorie van onverganklijkheit.
2.
De Compagnie sal jaarlijks soo veel jonken hier ten handel tot het verkoopen van Chineese waren moeten tollereeren als na dit Coninkrijk off rivier wille stevenen.
3.
Een jonk off wankang sal door de Compagnie moeten worden getollereerd dat deselve het resteerende sijner lading van de banjareezen peper inkoopt, maar geen meer.
4.
Wanneer de jonk of wankang die gepermiteert is peper in te koopen, binnen dese rivier niet vollade soude kunnen werden,
ui'jt vreese van niet sonder gevaar buijten dese rivier te gera ken, sal deselve het resteerende sijner lading, mogen met gontings off andere inlandsche vaertuigen na buijten brengen, om voor de 'bank hetselve te kunnen innemen.
5.
Tot voorkoming van alie sluijkerije sal aan het opperhooft van de Compe, wanneer men peper na buijten sal brengen aan de jonk of wankang, eerst kennis moeten worden gegeeven/ aan, het opperhoofd van de Compagnie dat die peper voor de gepermitteerde wankang is, die dan volgens zijn goedvinden een of
- twee van sijn manschappen daar sal opsetten om te sien dat dien aan geene andere vaartuijgen werd overgegeven als aan degeene die tot den peperhandel is getollereert geworden.
6.
Ook sal de Compe vrij staan een vaertuijg tot brandwagt te
leggen bij den jonk die tot den peperhandel gepermitteert werd
om te sien'tlat deselve in off fcTuijten desen rivier geen' pepet
aan sijn medemakkers off anderen overgeeft, t’sij onder wat
pretext het soude mogen sijn, sulx niet te mogen geschiede.
7.
Wanneer ijmand in gontings, wankangs, off andere vaartuijgen
die geslooten sijn en waarmede men peper soude kunnen vervoeren buiten en behalvc de wankang die jaarlijks moet gepermitteert worden, eenige peper laad, soo sal het opperhoofd van
de Compe de cabandhaar van Tatas bij hem doen roepen en
ten overstaan van deselve de peper uit die vaartuijgen haalen,
confisceeren, weegen en gedeelt werden Een helft aan den Coning voor de gecontracteerde prijs te betalen en de andere helft
voor de Compagnie.
8.
Wanneer den Sabandhaar van Tatas off den geene die uijt
's Conings naam op Tatas is gesteld, bij het opperhoofd van de
Compagnie geroepen werd over saaken die geen uijtstel nog
wagte kenne veele, en hij aenstonds niet verschijnt, soo sal
volgens goedvinden van het opperhooft Compagnies dienaar
het alleen mogen verrigten, en het van dien selve effect sijn sal
off Konings volkeren daar waren present geweest om door
uijtstelle en te moete wagte voor te komen dat geen sluijkerije
passeeren, dat anders ligtelijk soude kenne gebeuren.
M
9.
Voorts sal de Compe alle de peper werden gebragt die in dit
coninkrijk werd bevonden het pikol off 125 ponden tegen 4£
Spaanse reaal, soo voor den peper als 's Conings tol en geen
meerder off minder prijs te sulle mogen bedingen dan boven
gesteld.
10.
De Compagnie sal verpligt sijn ook alle de peper die deese
landen voortbrengen tot de gestelde priis van 4£ reaal het picol
off 125 ponden te moeten aennemen, sonder eenige om Kaar
stoffigheijd af te wijzen.
11.
Men sal aan de comp, drooge en goede peper moeten brengen
en de natte sal mogen worden uitgelegd en eerst gedroogt werden eer men die behoeft in te slaan..
12.
Sand, steen of diergelijke dinge die buijten de stoff van peper
zijn, sal de compagnie niet behoeven in te slaan voor en aleer
den peper is van alle het geene gesuivert dat hem heeft, maar
schil, bast, off het gene den peper selfs van hem geeft, sal men
moeten inweegen soo het gebragt werd, sonder van eenige suijvering te spreeken.
13.
De comp: sal gehouden sijn wanneer hier een logie off pagger
heeft gemaakt off met scheepen en sloepen is liggende, dit land
en volkeren op versoek van den Coning en pangerang te assisteeren, wanneer van buijten off in dese rivier eenige vijantlijk
heden werd gepleegt, sonder de ongelden door de Compe gedaan sal behoeven door den Koning te werden gerestitueerr.
maar sulx voor 'Is Comps reekg te moeten blijven.
14.
De banjareesen, t’sij wie het soude moge weesen, sulle de dienaaren van de Comp, ongehindert laaten en geen de minste
molesten aandoen off sodanige die Eenige Compagnies dienaaren
off onderhorige aandoen besteelen, off andere onordentelijkhe15
den teegen deselve pleegen, sullen mogen worden opgepakt en
bij, de Compie-soo lang bewaart tot Sabandhar off degeen die
in dese negorij daartoe is gesteld en geroepen, wanneer dien
quaatdoender daaraan sal moeten werden overgegeven, om volgens de wette dezes lands door den Koning gestraft te werden
over zijne begane faute.
15.
De dienaaren en onderhoorige van de Compagnie sulle de
banjareesen en alle onderhoorige van d'en Sulthan geen de
minste molesten nog haar met dreijginge goederen affdwingen
off moeijlijkheeden aan- doen der overtreeder die sulx aanvangt sal door ’s Koning's volkeren mogen werden opgepakt
en aan het opperhoofd ten eerste overgegeven, die de sulke
over sijne begane quaat na merite zal straffen.
16. '
Wanneer eenige banjarees off andere onderhoorige van de Coning op de plaats quam daar Compagnies dienaaren logeeren
en w^lde amok speelen sal men de sodanige daarvan afhouden
-en sien sulx te beletten, des mogelijk sijnde, maar anders sal
het de dienaren en wel voornamentlijk de schiltwagten die op
haar posten staan de codanige te mogen met geweld tegen gaan
met het gebruik van zijr. geweer,- en den geweldpleger daardoor dood off doodelijk gequest werdende sal men daar den
Sabandhaar kennis van geven, sonder verdere verantwoording
te doen, sodanig ook behandeld sal worden de Hollanders wanneer die bij de Banjareese ook sodanig quaat pleege en gequest
rakende sal daar ook geene navraage over sijn.
17.
Wanneer Eenige Engelj-e, franse, portugeese of andere Europesche natie hier ten handel komen, soo sal den Koning en Pangerang haar moeten afwijzen en segge sij geen goederen hier
kunnen bemagtigen, met die expressie deselve aanstonds moeten
vertrekken, sonder hier iets te mogen verkopen off koopen.
18.
Den Koning en Pangeran geven aan de Compagnie tot voortsetting van den handel de keus wat grond sij het bequaamste
oordeelen om op te wonen, sijnde twee plaatsen hier in desen
nog vrij daartoe aangewesen, het eene waerop men sedert het
jaar 1727 al heeft gewoond en het andere gelegen een weijnig
lager op de benede hoek van de eerste dwarsspruijt, daar men
mede door de negorij oud Banjer na de groote spruijt vaart,
welk een van beide door de Comp: ken genomen en gebruijkt
werden.
19.
De Compe sal op den grond die het beste g’oordeelt werd tot gebruijk een logie off pagger mogen maken, na sulk goedgevonden werd, dan wel met schepen jaarlijks eene besending doen, so als men sed* het jaar- 1727 al gedaan heeft, sonder dat men genootsaakt sal zijn een pagger of vastigheijt te bouwen, t geen in het geheel aan het goedvinden van den Gouverneur Generael en de raden van India blijft gerefereert. Aldus gecontracteert in de negorij Cajutange gelegen in t’ Coningrijk Banjermassing den 26 October 1733.
Voor t nazien
(w.g.) Meurs.
Accordeert
N(W .g .) J.E. Jordens
E.G. Clercq
== Hubungan Silsilah dengan keluarga kerajaan Sumbawa ==
| 