Revisi per 12 Maret 2017 06.05 sunting HsfBot (bicara \| kontrib) Bot 1.172.010 suntingan k Bot: Perubahan kosmetika ← Revisi sebelumnya		Revisi per 18 Maret 2017 15.02 sunting balikkan Evremonde (bicara \| kontrib) 37.461 suntingan Tidak ada ringkasan suntingan Revisi selanjutnya →
Baris 2: == Sejarah == ===Verenigde Oostindische Compagnie===~~<!--~~ [[Armada India Timur\|Armada bersenjata]] dan [[yacht]] pada awal [[abad ke-17]] yang didirikan oleh [[perusahaan]] [[dagang]] [[VOC]] sudah memiliki fungsi militer sejak awal. Armada tersebut sering memiliki lebih banyak [[senjata]] dibandingkan rata-rata kapal perang di masa itu. Setelah tiba di [[perairan]] [[Nusantara]], kapal yacht yang cepat dan dipersenjatai dengan baik tetap membentuk kapal perang permanen. [[Provinsi Belanda Serikat]] sedang berperang dengan [[Spanyol]], sehingga [[armada]] [[Verenigde Oostindische Compagnie]] diberi tugas untuk dapat sebisa mungkin menghancurkan musuh. Hal itu menjadi tujuan mereka di [[daerah]] [[Samudera Hindia]] untuk menjamin angkatan militer itu menjalankan [[monopoli]] dagang dengan mengusir Spanyol, [[Portugal]], dan bangsa lain yang tidak mau bekerja sama. Bahkan, untuk mencapai hal tersebut, [[kapal perang]] milik [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden]] pun dikerahkan. Di masa kejayaannya setelah tahun [[1630]], serikat dagang tersebut sadar harus berjuang mempertahankan kekuasaannya di laut di seantero Samudera Hindia. Pada tahun [[1635]], mereka menguasai lebih dari 76 kapal besar dan yacht di Nusantara. Ada pula kejadian armada pembantu VOC bertempur di [[Kelautan (Republik Belanda)\|Kelautan]], antara lain dalam [[Perang Inggris-Belanda]].<ref>Milo TH. [[1946]]. ''De invloed van de zeemacht op de geschiedenis der Vereenigde Oost-Indische Compagnie'' (inaugurele rede). [['s-Gravenhage]]: [[Martinus Nijhoff (penerbit)\|Martinus Nijhoff]].</ref> De [[Spiegelretourschip\|bewapende koopvaardijschepen]] en [[Jacht (scheepstype)\|jacht]]en van de begin zeventiende eeuw opgerichte handelsmaatschappij VOC hadden vanaf het begin ook een militaire functie. De [[Retourschip\|retourschepen]] waren vaak zwaarder bewapend dan het gemiddelde oorlogsschip uit die tijd. Goedbewapende en snelle jachten bleven na hun aankomst in de Indische wateren achter om daar een permanente oorlogsvloot te vormen. De [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden]] was in oorlog met Spanje, de vloten van de VOC hadden daarom de opdracht om waar het maar mogelijk was de vijand afbreuk te doen. Het was de bedoeling in het gebied van de [[Indische Oceaan]] gewapenderhand een handelsmonopolie te vestigen door de Spanjaarden en de Portugezen te verdrijven en andere naties niet toe te laten. Om dit te bereiken werden zelfs oorlogsschepen van de [[Staatse vloot]] aan de Compagnie afgestaan. In haar glorietijd na 1630 streefde de Compagnie bewust naar de heerschappij op zee in de gehele Indische Oceaan. In 1635 beschikte men in Indië over 76 grote schepen en jachten. Het gebeurde ook dat de VOC hulpvloten leverde aan de [[Admiraliteit]], zoals bij onder meer de [[Engels-Nederlandse oorlogen]].<ref>Milo, T.H. (1946), ''De invloed van de zeemacht op de geschiedenis der Vereenigde Oost-Indische Compagnie'' (inaugurele rede), Martinus Nijhoff, 's Gravenhage</ref> ~~-->~~ ===Angkatan Laut Belanda===~~<!--~~ Antara tahun [[1784]]-[[1789]], ada sejumlah [[regu]] [[armada Kerajaan Belanda]] yang dipimpin oleh [[Jacob Pieter van Braam]] dan [[Willem Sylvester]] yang di Nusantara aktif membantu angkatan laut milik VOC yang saat itu sedang sekarat. Bantuan pemerintah sangat penting meredam perlawanan di berbagai kerajaan di Nusantara di mana perusahaan dagang tersebut sudah mengadu domba mereka selama 2 [[abad]]. Tussen 1784 en 1789 waren enige eskaders van de Staatse vloot onder leiding van [[Jacob Pieter van Braam]] en [[Willem Sylvester]] in de Indische archipel actief ter ondersteuning van de inmiddels zieltogende en daardoor aan macht en prestige verliezende zeemogendheid VOC. Staatssteun was onontbeerlijk geworden bij het onderdrukken van interne onrust op verschillende plaatsen in het uitgestrekte eilandenrijk waar de handelsmaatschappij al bijna twee eeuwen de lakens uitdeelde. Regu Bantuan Angkatan Laut Kerajaan Belanda terdiri atas kapal perang milik Nederlandse Marine yang untuk sementara waktu bertugas di tanah jajahannya di [[Asia]]. Sejak tahun [[1813]], regu tersebut bertanggung jawab untuk pertahanan luar kerajaan pribumi dan beroperasi bersama dengan [[Koloniale Marine]]. Pimpinannyaadalah komandan AL di Hindia-Belanda. Pada tahun [[1867]], regu tersebut terdiri atas 7 [[kapal uap]] dari berbagai kelas yang beranggotakan 1.100 [[serdadu]] [[Eropa]]. Kehadiran militer Belanda sepanjang [[abad ke-19]] semakin kuat, setelah tahun [[1850]] sering menggunakan separuh [[kapal]] dan personel AL di Hindia-Belanda. ===Koloniale Marine - Indische Militaire Marine===~~<!--~~▼ ''Koloniale Marine'' jatuh di bawah tanggung jawab GubJend. Hindia-Belanda. Organisasi tersebut dibubarkan sekitar tahun [[1840]], namun muncul lagi setelah tahun [[1866]] sebagai ''Indische Militaire Marine''. Pada tahun 1867, mereka dapat memimpin lebih dari 18 kapal uap dari segala jenis ukuran dan tipe dan 5 kapal lainnya. Kapal tersebut dibiayai oleh [[Menteri Jajahan Belanda\|Menteri Jajahan]], namun personelnya berdinas di bawah ''Koninklijke Zeemacht'' dan setelah tahun [[1904]] [[Koninklijke Marine]]. Armada tersebut terutama ditugaskan untuk membuka dan menangani kepentingan kolonial di [[Daerah Luar]]. Dinas pengangkutan dan flotilla juga jatuh di bawah tanggung jawabnya. Het ''Auxiliair eskader van de Koninklijke Nederlandsche Zeemagt'' bestond uit oorlogsschepen van de Nederlandse Marine die tijdelijk in de [[Azië\|Aziatische]] [[kolonie (staatkundig)\|kolonie]] dienstdeden. Het was vanaf 1813 verantwoordelijk voor de externe defensie van het eilandenrijk en opereerde naast de [[Koloniale Marine]]. Bevelhebber was de commandant der Zeemacht bij Nederlands-Indië. In 1867 bestond het eskader uit zeven [[Stoomboot\|schroefstomer]]s van verschillende klasse met aan boord ruim 1100 Europese opvarenden. De Nederlandse militaire aanwezigheid werd in de loop van de negentiende eeuw steeds groter, na 1850 verbleef vaak meer dan de helft van schepen en personeel van de zeemacht in Indië. ~~-->~~ ▲===Koloniale Marine - Indische Militaire Marine===<!-- De ''Koloniale Marine'' viel onder de verantwoordelijkheid van de [[gouverneur-generaal]] van Nederlands-Indië. Deze organisatie werd rond 1840 opgeheven, maar kwam na 1866 weer tot leven als ''Indische Militaire Marine''. In 1867 kon ze beschikken over 18 stoomvaartuigen van allerlei groote en type en nog vijf andere schepen. De schepen werden betaald door het [[Ministerie van Koloniën (Nederland)\|Ministerie van Koloniën]] maar het personeel was in dienst van de ''Koninklijke Zeemacht'', na 1904 de [[Koninklijke Marine]]. Deze vloot was vooral bedoeld om diensten te verlenen bij het vestigen en handhaven van het koloniale gezag in de [[buitengewesten]] van het eilandenrijk. Ook transport- en [[flottielje]]diensten behoorden tot de taken. ~~-->~~ === Gouvernementsmarine === [[Berkas:COLLECTIE TROPENMUSEUM Het gouvernements S.S. Selaton op de rivier Barito Borneo TMnr 10010870.jpg\|thumb\|270px\|[[Kapal uap]] ''Selaton'' milik Gouvernementsmarine di [[Sungai Barito]].]]<!-- In 1821 was door het [[Gouvernement (Nederlands-Indië)\|Indische gouvernement]] een civiele marine van bewapende [[kruisboot\|kruisboten]] opgericht. Ze verzorgden gouvernementstransporten van goederen en personen en patrouilleerden ter preventie van zeeroof. De schepen konden gezeild en geroeid worden en hadden een geheel inlandse bemanning van 20 koppen. In 1868 bouwde men een standaardtype van 16 m lang, 4 m breed en een diepgang van 1,4 m. Deze civiele marine beschikte ook over met kanons bewapende [[schoener]]s onder een europese gezaghebber die zorgden voor onder meer waardetransporten naar de verschillende districten. Vaak voer er ook een detachement van enige militairen mee, terwijl ook de bemanning geoefend werd in het gebruik van vuurwapens. De inzet van al deze schepen viel onder de verantwoordelijkheid van de plaatselijke [[Resident (bestuurder)\|resident]]en. In 1861 werden '''s Lands gewapende kruisboten en gouvernements schoeners'' onder gebracht in een nieuwe organisatie, de [[Gouvernementsmarine]]. Deze hield zich onder bevel van de gouverneur-generaal in toenemende mate ook bezighield met semi-militaire taken en politiediensten bij het bedwingen van de vele onlusten en opstanden in de archipel. Na 1850 stonden daartoe steeds vaker ook kleine [[Stoomboot\|stoomschepen]] ter beschikking. Als een schip werd ingezet bij gewapende conflicten kwam er een marine-officier aan boord die het militaire commando voerde. De Gouvernementsmarine opereerde verder onafhankelijk van de Nederlandse en de Indische marine en werd rond de eeuwwisseling wel de ''Marine van [[Joannes Benedictus van Heutsz\|Van Heutz]]'' genoemd. Vanaf 1905 maakte ze onderdeel uit van de ''Dienst van Scheepvaart'' en werd de behoefte aan militaire inzet van de schepen steeds minder. Het overige takenpakket toonde echter nog grote overeenkomst met de tijd van oprichting; vervoer van functionarissen, goederen en gelden voor het gouvernement, politietoezicht binnen de [[territoriale wateren]] en verder alle diensten die voor het besturen van de kolonie nodig waren. De Gouvernementsmarine bleef tot de overdracht van [[Nederlands-Nieuw-Guinea]] aan [[Indonesië]] in 1962 bestaan.<ref>Wijn J.J.A. (1998), ''Tot in de verste uithoeken....'' de cruciale rol van de Gouvernementsmarine bij het vestigen van de Pax Neerlandica in de Indische Archipel 1815-1962, De Bataafse Leeuw, Amsterdam ISBN 90 6707 434 9</ref> -->

Angkatan laut di Hindia Belanda: Perbedaan antara revisi