Wakaf: Perbedaan antara revisi

'''Wakaf''' ({{lang-ar|وقف}}, {{IPA-ar|ˈwɑqf|}}; ''plural'' {{lang-ar|أوقاف}}, ''awqāf''; {{lang-tr|vakıf}}, {{lang-ur|وقف}}) adalah perbuatan hukum wakif (pihak yang melakukan wakaf) untuk memisahkan dan/atau menyerahkan sebagian harta benda miliknya untuk dimanfaatkan selamanya atau untuk jangka waktu tertentu sesuai dengan kepentingannya guna keperluan ibadah dan/atau kesejahteraan umum sesuai syariah.<ref>Pasal 1 Undang-Undang Nomor 41 Tahun [[2004]] tentang Wakaf</ref>[http://bwi.or.id/index.php/in/regulasi/undang-undang Unduh UU Nomor 41 Tahun 2004 tentang Wakaf]

Terminologi wakaf berasal daripada perkataan Arab “waqafa” yang bermaksud ''berhenti'', ''menegah'' dan ''menahan''. Dari segi istilah, wakaf telah diberikan beberapa takrif seperti:

# Sahiban Abu Hanifah; [[Abu Yusuf]] dan Muhammad bin Hassan – Wakaf ialah menahan ‘ain mawquf (benda) sebagai milik Allah atau pada hukum milik Allah dan mensedekahkan manfaatnya ke arah kebajikan dari mula hingga akhirnya.

# Dr. Muhammad Al-Ahmad Abu Al-Nur, bekas Menteri Wakaf [[Mesir]] – Wakaf ialah harta atau hartanah yang ditahan oleh pemiliknya sekira-kira dapat menghalang penggunaannya dengan dijual atau dibeli ataupun diberikan sebagai pemberian dengan syarat dibelanjakan faedahnya atau keuntungannya atau hasil mahsulnya kepada orang yang ditentukan oleh pewakaf.

Istilah wakaf adalah berkait dengan infaq[[infak]], zakat dan sedeqah[[sedekah]]. Ia adalah termasuk dalam mafhum infaqinfak yang disebut oleh Allah sebanyak 60 kali dalam al[[Al-Quran]]. Ketiga-tiga perkara ini bermaksud memindahkan sebahagian daripada segolongan umat Islam kepada mereka yang memerlukan. Namun, berbanding zakat yang diwajibkan ke atas umat [[Islam]] yang memenuhi syarat-syarat tertentu dan sedeqah yang menjadi sunat yang umum ke atas umat Islam; wakaf lebih bersifat pelengkap (''complement'') kepada kedua-dua perkara tersebut. Disamping itu, apa yang disumbangkan melalui zakat adalah tidak kekal dimana sumbangannya akan digunakan dalam bentuk hangus, sedangkan harta wakaf adalah berbentuk produktif iaitu kekal dan boleh dilaburkan dalam pelbagai bentuk untuk faedah masa hadapan.

Orang Jahiliyyah[[Jahiliyah]] tidak mengenali akad wakaf yang merupakan sebahagian daripada akad-akad tabarru’, lalu Rasulullah SAW memperkenalkannya kerana beberapa ciri istimewa yang tidak wujud pada akad-akad sedekah yang lain. Institusi terawal yang diwakafkan oleh Rasulullah SAW ialah [[Masjid Quba’Quba]] yang diasaskan sendiri oleh Baginda SAW apabila tiba di Madinah pada 622M atas dasar ketaqwaan kepada Allah SWT. Ini diikuti pula dengan wakaf [[Masjid Nabawi]] enam bulan selepas pembinaan Masjid Quba’. Diriwayatkan bahawa Baginda SAW membeli tanah bagi pembinaan masjid tersebut daripada dua saudara yatim piatu iaitu Sahl dan Suhail dengan harga 100 dirham.

Pandangan masyhur menyatakan individu pertama yang mengeluarkan harta untuk diwakafkan adalah Saidina ‘Umar RA dengan mewakafkan 100 bahagian daripada tanah Khaibar kepada umat Islam. Anaknya [[Abdullah bin ‘UmarUmar]] RA menyatakan bahawa ayahnya telah mendapat sebidang tanah di Khaibar lalu dia datang kepada Rasulullah SAW untuk meminta pandangan tentang tanah itu, maka katanya:

{{cquote|Jika engkau hendak, tahanlah (bekukan) tanah itu, dan sedekahkan manfaatnya.” “Maka ’Umar telah mewakafkan hasil tanahnya itu, sesungguhnya tanah itu tidak boleh dijual, tidak boleh dihibah (diberi) dan diwarisi kepada sesiapa.” Katanya lagi: “’Umar telah menyedekahkannya kepada orang-orang fakir, kaum kerabat, hamba yang baru merdeka, pejuang-pejuang di jalan Allah, ibn[[Ibnus Sabil]] dan para tetamu. Tidaklah berdosa sesiapa yang menyelia tanah wakaf itu memakan sebahagian hasilnya sekadar yang patut, boleh juga ia memberi makan kawan-kawannya, tetapi tidaklah boleh ia memilikinya.}}

Sejak itu amalan wakaf berkembang sehingga menjadi tulang belakang kepada menjadi teras kepada pembangunan umat Islam terdahulu dan berkekalan sehingga ke hari ini. Banyak institusi pendidikan seperti Universiti Cordova di Andalus, [[Universitas Al-Azhar]] al-Syarif di [[Mesir]], [[Madrasah NizamiyyahNizhamiyah]] di [[Baghdad]], al[[Universitas Al-QurawiyyinQarawiyyin]] di Fez, [[Maghribi]], Al-Jamiah al-Islamiyyah di Madinah, [[Pondok Pesantren Darunnajah]] di [[Indonesia]], Madrasah Al-Juneid di Singapura dan banyak institusi pondok dan sekolah agama di [[Malaysia]] adalah berkembang berasaskan harta wakaf. Universiti Al-Azhar contohnya telah membangun dan terus maju hasil sumbangan harta wakaf. Sehingga kini pembiayaan Univesiti Al-Azhar yang dibina sejak 1000 tahun lalu telah memberikan khidmat percuma pengajian kepada ribuam pelajar Islam dari seluruh dunia. Merekalah yang menjadi duta Al-Azhar untuk membimbing umat Islam kearah penghayatan Islam di seluruh pelusuk dunia

Ulama [[fikih]] seperti yang dinyatakan oleh Abdul Aziz Dahlan dalam Ensiklopedi Hukum Islam (2006: 1906) membagi wakaf kepada dua bentuk: