Suku Melayu: Perbedaan antara revisi
[revisi terperiksa] | [revisi tidak terperiksa] |
Konten dihapus Konten ditambahkan
k Suntingan 36.72.10.138 (bicara) dibatalkan ke versi terakhir oleh Symphonium264 Tag: Pengembalian |
kTidak ada ringkasan suntingan Tag: Pengembalian manual VisualEditor Suntingan perangkat seluler Suntingan peramban seluler |
||
Baris 5:
|group =<br />Melayu<br>''Orang Melayu''<br />ملايو
|image = [[Berkas:Tunku abd rahman.jpg|52px|Tunku Abdul Rahman]] [[Berkas:Azizulhasni Awang.jpg|66px|Azizulhasni Awang]] [[Berkas:HenriqueofMalacca.jpg|52px|Enrique of Malacca]] [[Berkas:Hamzah Haz.jpg|57px|Hamzah Haz]]<br />[[Berkas:HangTuahMuziumNegara.JPG|53px|Hang Tuah]] [[Berkas:Hassanal Bolkiah.jpg|64px|Hassanal Bolkiah of Brunei]] [[Berkas:Datuk lat.jpg|57px|Lat]] [[Berkas:Mahathir 2007.jpg|53px|Mahathir Mohamad]]<br />[[Berkas:Potret Roekiah1.jpg|59px|Roekiah]] [[Berkas:Saloma.jpg|54px|Saloma]] [[Berkas:Siti Nurhaliza - KLIFF 08.jpg|57px|Siti Nurhaliza]] [[Berkas:Pitsuewan.jpg|59px|Surin Pitsuwan]]<br />[[Berkas:Raja Ali Haji.jpg|56px|Raja Ali Haji]] [[Berkas:Pengiran Anak Sarah army cadet.png|56px|Pengiran Anak Sarah]] [[Berkas:Amir Hamzah portrait edit.jpg|51px|Amir Hamzah]] [[Berkas:AaronAziz.jpg|66px|Aaron Aziz]]<br />[[Berkas:Retrato de Parameswara.jpg|57px|Parameswara]] [[Berkas:Muszaphar shukor.jpg|53px|Sheikh Muszaphar Shukor]] [[Berkas:Yuna (singer).jpg|53px|Yunalis Zarai]] [[Berkas:Halimah Yacob APEC Women and the Economy Forum 2012.jpg|64px|Halimah Yacob]]
|caption=Baris pertama: [[Tunku Abdul Rahman]] •
Baris kedua: [[Hang Tuah]] • [[Hassanal Bolkiah
Baris ketiga: [[Roekiah]] • [[Saloma]] • [[Siti Nurhaliza]] • [[Surin Pitsuwan]]<br />
Baris keempat: [[Raja Ali Haji]] • [[Pengiran Anak Sarah]] • [[Amir Hamzah]] • [[Aaron Aziz]]<br />
Baris kelima: [[
|poptime = [[Circa|c.]] '''
-+ |region1 = <span style="font-size:105%;">'''Populasi mayoritas'''</span>
|region6 = '''{{flagicon|Malaysia}} [[Masyarakat Melayu di Malaysia|Malaysia]]'''
|pop6 = ± 15,
|ref6 = {{lower|<ref>{{harvnb|Economic Planning Unit (Malaysia)|2010}}</ref>}}
|region7 = '''{{flagicon|Brunei}} [[Orang Brunei|Brunei]]'''
|pop7 =
|ref7 ={{lower|<ref name="CIA (B)">{{harvnb|CIA World Factbook|t=Brunei|2012}}</ref>}}
|region8 = <span style="font-size:105%;">'''Populasi minoritas'''</span>
Baris 22 ⟶ 23:
|ref8 =
|region9 = '''{{flagicon|Indonesia}} [[Suku Melayu-Indonesia|Indonesia]]'''
|pop9 = ±
|ref9 = {{lower|<ref>{{harvnb|Badan Pusat Statistika Indonesia|2010}}</ref><ref>Figure obtained based on the percentage of Malays in 2000 census and the total Indonesian population in 2010 census</ref>}}
|region10 = '''{{flagicon|Thailand}} [[Orang Melayu Thailand|Thailand]]'''
|pop10 = ± 3,
|ref10 = {{lower|<ref>{{harvnb|CIA World Factbook|t=Thailand|2012}}</ref><ref>{{harvnb|World Directory of Minorities and Indigenous Peoples|2005}}</ref>}}
|region11 = '''{{flagicon|Singapore}} [[Melayu Singapura|Singapura]]'''
|pop11 =
|ref11 = {{lower|<ref>{{harvnb|CIA World Factbook|t=Singapore|2012}}</ref>}}
| region12 = '''{{flagicon|Philippines}} [[Filipina]]'''
| pop12 = ± 600,000
| ref12 =
| region13 = '''[[:en:Overseas Malays|Diaspora Melayu]]'''
| pop13 =
| ref13 =
| region14 = '''{{flagicon|Turkey}}''' '''[[Turki]]'''
| pop14 = ~
| ref14 =
| region15 = '''{{flagicon|South Africa}} [[Melayu Cape|Afrika Selatan]]'''
| pop15 = ~
| ref15 = <ref>[https://joshuaproject.net/people_groups/18995/SF Malay, Cape in South Africa - Joshua Project]</ref>{{Ref |population |note}}
| region16 = '''{{flagicon|Saudi Arabia}} [[Arab Saudi]]'''
| pop16 = ~
| ref16 = <ref>{{Cite web |url=http://www.utusan.com.my/rencana/agama/jejak-melayu-di-bumi-anbiya-1.437075 |title=Jejak Melayu di bumi anbiya |access-date=2019-02-18 |archive-date=2018-09-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180915002357/http://www.utusan.com.my/rencana/agama/jejak-melayu-di-bumi-anbiya-1.437075 |dead-url=yes }}</ref><ref>{{Cite web |url=http://ww1.kosmo.com.my/kosmo/content.asp?y=2017&dt=0126&pub=Kosmo&sec=Rencana_Utama&pg=ru_02.htm |title=Jabal Ajyad perkampungan komuniti Melayu di Mekah |access-date=2019-02-18 |archive-date=2018-09-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180915001838/http://ww1.kosmo.com.my/kosmo/content.asp?y=2017&dt=0126&pub=Kosmo&sec=Rencana_Utama&pg=ru_02.htm |dead-url=yes }}</ref>
| region17 = '''{{flagicon|Sri Lanka}} [[Melayu Sri Lanka|Sri Lanka]]'''
| pop17 =
| ref17 = <ref>[http://www.statistics.gov.lk/PopHouSat/CPH2011/index.php?fileName=pop42&gp=Activities&tpl=3 Department of Census and Statistics, Sri Lanka - Population by ethnic group according to districts, 2012]</ref>{{ref label|en|a}}
| region18 = '''{{flagicon|Australia}} [[Melayu Cocos|Australia]]'''
| pop18 =
| ref18 = <ref>[http://profile.id.com.au/australia/ancestry Australia - Ancestry]</ref>
| region19 = '''{{flagicon|Germany}} [[Jerman]]'''
| pop19 = ~
| ref19 = <ref>[http://joshuaproject.net/people_groups/13437/UK Malay in Germany - Joshua Project]</ref>
| region20 = '''{{flagicon|US}} [[Amerika Serikat]]'''
| pop20 =
| ref20 =<ref name="Access (DADS) 2010">{{cite web | last=Access | first=Data | last2=(DADS) | first2=Dissemination Systems | title=Results | website=American FactFinder | date=October 5, 2010 | url=https://factfinder.census.gov/faces/tableservices/jsf/pages/productview.xhtml?src=bkmk | access-date=December 2, 2018 | archive-date=2018-07-14 | archive-url=https://web.archive.org/web/20180714212254/https://factfinder.census.gov/faces/tableservices/jsf/pages/productview.xhtml?src=bkmk | dead-url=yes }}</ref>
| region21 = '''{{flagicon|Myanmar}} [[Etnis Melayu Burma|Myanmar]]'''
| pop21 = ~
| ref21 =<ref>[http://joshuaproject.net/people_groups/13437/BM Malay in Myanmar - Joshua Project]</ref>
| region22 = '''{{flagicon|Canada}} [[Kanada]]'''
| pop22 =
| ref22 = <ref>[http://www12.statcan.gc.ca/census-recensement/2016/dp-pd/prof/details/page.cfm?Lang=E&Geo1=PR&Code1=01&Geo2=&Code2=&Data=Count&SearchText=Canada&SearchType=Begins&SearchPR=01&B1=All&TABID=1 Census Profile, 2016 Census]</ref>
| region23 = '''{{flag|Kamboja}}'''
| pop23 =
| ref23 =
| region24 = '''{{flag|Jepang}}'''
| pop24 =
| ref24 =
| region25 = '''{{flag|Selandia Baru}}'''
| pop25 =
| ref25 =
| region26 = '''{{flag|Vietnam}}'''
| pop26 =
| ref26 =
| region27 = '''{{flag|Madagaskar}}'''
| pop27 = 89,900
| ref27 =
| region28 = '''{{flag|Maladewa}}'''
| pop28 = 67,230
| ref28 =
| region29 = '''{{flag|Belanda}}'''
| pop29 = 55,150
| ref29 =
| region30 =
'''{{flag|Mesir}}'''
| pop30 = 33,000
| ref30 =
| region31 =
'''{{flag|Perancis}}
| pop31 = 11,000
| ref31 =
| region32 =
'''{{flag|Maroko}}
| pop32 = 7,000
| ref32 =
| region33 =
'''{{flag|Perancis}}'''
| pop33 = 5,000
| ref33 =
| region34 =
'''{{flag|China}}'''
| pop34 = 3,000
| ref34 =
| region35 =
'''{{flag|Rusia}}'''
| pop35 = 1,000
| ref35 =
| region36 =
'''{{flag|India}}'''
| pop36 = 750
| ref36 =
| region37 =
'''{{flag|Yunani}}'''
| pop37 = 150
| ref37 =
|languages = [[Bahasa melayu|Melayu]], [[Bahasa Indonesia|Indonesia]], [[Bahasa Thai|Thai]], [[Bahasa Inggris|Inggris]], [[Bahasa Tagalog|Tagalog]], [[Bahasa Cham|Cham]], [[Bahasa Burma|Burma]]
|religions = [[Sunni Islam|Sunni]] [[Islam]] (kurang lebih 99%)
|related =
}}
Baris 100 ⟶ 133:
Berdasarkan prasasti [[Keping Tembaga Laguna]], pedagang Melayu telah berdagang ke seluruh wilayah Asia Tenggara, juga turut serta membawa adat budaya dan [[Bahasa Melayu]] pada kawasan tersebut. Bahasa Melayu akhirnya menjadi ''lingua franca'' menggantikan [[Bahasa Sanskerta]].<ref name="Zaki Ragman page 1-6">{{cite book|title=Gateway to Malay culture|pages=1–6|author=Zaki Ragman|isbn=981-229-326-4|year= 2003|publisher=Asiapac Books Pte Ltd|location=Singapore}}</ref> Era kejayaan Sriwijaya merupakan masa emas bagi peradaban Melayu, termasuk pada masa [[wangsa Sailendra]] di [[Jawa]], kemudian dilanjutkan oleh kerajaan [[Dharmasraya]] sampai pada abad ke-14, dan terus berkembang pada masa [[Kesultanan Malaka]]<ref>{{cite book|last = Alexanderll|first = James|title = [[Malaysia Brunei & Singapore]]|publisher = [[New Holland Publishers]]|year= 2006|page = 8|month = September|isbn = 1860113095, 9781860113093 }}</ref><ref>{{cite encyclopedia | title = South and Southeast Asia, 500 - 1500 | encyclopedia = The Encyclopedia of World History | volume = 1 | pages = 138 | publisher = [[Houghton Mifflin Harcourt]] | year = 2001 }}</ref><ref>{{cite book|title=History, culture, and region in Southeast Asian perspectives|page=33|author=[[O. W. Wolters]]|isbn=978-0877277255|year=1999|publisher=Cornell University Southeast Asia Program Publications|location=Singapore}}</ref> sebelum kerajaan ini ditaklukan oleh kekuatan tentara [[Portugis]] pada tahun 1511.
Masuknya agama Islam ke Nusantara pada abad ke-12, diserap baik-baik oleh masyarakat Melayu. Islamisasi tidak hanya terjadi di kalangan masyarakat jelata, namun telah menjadi corak pemerintahan kerajaan-kerajaan Melayu. Di antara kerajaan-kerajaan tersebut ialah [[Johor|Kesultanan Johor]], [[Perak|Kesultanan Perak]], [[Kesultanan Pahang]], [[Kesultanan Brunei]], [[Kesultanan Langkat]], [[Kesultanan Deli]], dan [[Kesultanan Siak Sri Inderapura|Kesultanan Siak]], bahkan kerajaan Karo [[Kerajaan Aru|Aru]] pun memiliki raja dengan gelar Melayu. Kedatangan Eropa telah menyebabkan orang Melayu tersebar ke seluruh Nusantara, [[Sri Lanka]], dan [[Afrika Selatan]]. Di perantauan, mereka banyak memiliki kedudukan dalam suatu kerajaan, seperti syahbandar, ulama, dan hakim.
Dalam perkembangan selanjutnya, hampir seluruh Kepulauan Nusantara mendapatkan pengaruh langsung dari Suku Melayu. Bahasa Melayu yang telah berkembang dan dipakai oleh banyak masyarakat Nusantara, akhirnya dipilih menjadi bahasa nasional di [[Indonesia]], [[Malaysia]], dan [[Brunei]].
Baris 121 ⟶ 154:
[[Berkas:Majidee Malay Village.JPG|jmpl|Sebuah kampung Melayu di [[Johor]].]]
[[Berkas:UlekMayangdance.jpg|200px|jmpl|ka|Seorang penari mempersembahkan tarian [[Ulek Mayang]], sebuah persembahan tarian dari [[Terengganu]], Malaysia.]]
Melayu Malaysia yang disebut sebagai "Kaum Melayu" adalah masyarakat Melayu berintikan orang Melayu asli tanah Semenanjung Malaya (Melayu Anak Jati), ditambah suku-suku pendatang dari Indonesia dan tempat lainnya yang disebut "Melayu Anak Dagang" seperti Palembang, Riau, Bangka-Belitung, Lembak
Namun, etnis Melayu di Malaysia Barat (Malaya) yang tidak terikat dengan perlembagaan Malaysia secara umumnya terbagi kepada tiga suku etnis terbesar, yaitu [[
== Melayu Siam ==
{{Main|Orang Melayu Thailand}}
Thailand mempunyai jumlah suku Melayu ketiga terbesar setelah Malaysia dan Indonesia, dengan populasi
Kehadiran Suku Melayu di kawasan selatan Thailand telah ada sebelum perpindahan [[Suku Thai]] ke [[Semenanjung Malaya]] melalui penaklukan [[Kerajaan Sukhothai]], yang diikuti oleh [[Kerajaan Ayutthaya]], pada awal abad ke-16. Hal ini dapat dilihat pada nama-nama daerah di kawasan selatan Thailand yang berasal dari bahasa Melayu atau nama lain dalam logat Melayu, misalnya "[[Phuket]]/ภูเก็ต" dalam bahasa Melayu "Bukit/بوكيت", "Thalang" ("Talang/تلاڠ"), "Trang" ("Terang/تراڠ"), [[Narathiwat]]/นราธิวาส ("Menara"), "[[Pattani]]/ปัตตานี" ("Patani/ ڤتني"), "[[Provinsi Krabi|Krabi]]/กระบี่" ("Gerabi"), "Songkla/สงขลา" ("Singgora/سيڠڬورا"), "Surat Thani/สุราษฎร์ธานี" ("Lingga"), "[[Provinsi Satun|Satun]]/สตูล" ("Mukim Setul/مقيم ستول"), "Ranong/ระนอง" ("Rundung/روندوڠ"), "Nakhon Si Thammarat/นครศรีธรรมราช" ("Ligor"), "Chaiya/ไชยา" (Cahaya), "Phattalung/พัทลุง" ("Mardelung/مردلوڠ"), "[[Provinsi Yala|Yala]]/ยะลา" ("Jala/جال"), "Koh Phi-Phi/หมู่เกาะพีพี" ("Pulau Api-Api"), "Koh Samui/เกาะสมุย"("Pulau Saboey"), "Su-ngai Kolok/สุไหงโก-ล" (Sungai Golok), "Su-ngai Padi/สุไหงปาดี" (Sungai Padi), "Rueso/รือเสาะ" ("Resak"), "Koh Similan/หมู่เกาะสิมิลัน" ("Pulau Sembilan/ڤولاو سمبيلن"), dan "Sai Buri/สายบุรี" ("Selindung Bayu/سليندوڠ بايو").
Kawasan selatan Thailand juga pernah melihat kebangkitan dan kejatuhan kerajaan Melayu antaranya Negara Sri Dhamaraja (100-an–1500-an), Langkasuka (200-an − 1400-an), Kesultanan Pattani <ref>http://halaqah.net/v10/index.php?topic=4466.0
Kebanyakan suku Melayu Siam fasih berbicara [[bahasa Thai]] serta bahasa Melayu setempat saja. Contohnya, suku Melayu di kawasan pesisir tenggara Thailand yakni Pattani, Songkhla, serta [[Hat Yai]], lebih cenderung menggunakan logat Melayu Pattani, sedangkan suku Melayu di pesisir barat seperti Satun, Phuket, dan Ranong, menuturkan logat [[Melayu Kedah]]. Suku Melayu di Bangkok juga mempunyai logat Melayu Bangkok sendiri.
Baris 145 ⟶ 178:
Pengaruh Melayu dapat dilihat dengan penggunaan nama-nama asli Melayu di kawasan tersebut, antaranya Pulau Dua, Pulau Tongtong, Sungai Gelama, Sepuluh Batu, Kepala Batu, Tanjung Badai, Pasir Panjang, Malay One, Teluk China, Teluk Besar, Mek Puteh, Sungai Balai, Pulau Balai, Pulau Cek, Tanjung Peluru, Pulau Bada, Teluk Peluru, Tanjung Gasi, Pulau Rotan Helang, Pulau Senangin,dan sebagainya.<ref>http://www.ibnuhasyim.com/2009/07/myanmar-juga-milik-orang-melayu.html</ref> Ini berbeda dengan keadaan di Thailand, di mana berlakunya penukaran nama asli Bahasa Melayu kepada Bahasa Thailand.
Di Myanmar, masyarakat Melayu mempunyai kebudayaan serta bahasa yang seragam dengan Suku Melayu di pantai timur selatan Thailand yaitu di Phuket, Ranong, serta utara Semenanjung Malaya seperti di Kedah, Perlis serta Pulau Pinang. Ini berikutan kawasan-kawasan tersebut pernah berada di bawah pengaruh Kesultanan Kedah.<ref>http://www.bharian.com.my/bharian/articles/SusurgalurMuslimMyanmardariutaraSemenanjung/Article/index_html
Pada zaman ini, komunitas Melayu di Myanmar fasih [[Bahasa Myanmar|berbahasa Myanmar]], Bahasa Melayu dan Bahasa Thailand, berikutan keadaan geografis mereka yang berada di Sempadan. Mereka juga masih mengekalkan kebudayaan Melayu yang kental seperti penggunaan Kain [[Sarung]] serta penggunaan tulisan [[Jawi]]. Namun, bilangan mereka di Divisi Tanintharyi semakin berkurang berikutan penghijrahan bagi mencari peluang sosio-ekonomi yang lebih baik.
Baris 171 ⟶ 204:
|align=right |384,338
|--
|Melayu
|align=right |57.5%
|align=right |61.8%
Baris 179 ⟶ 212:
|align=right |68.3%
|--
|Minangkabau
|align=right |24.5%
|align=right |21.7%
Baris 187 ⟶ 220:
|align=right |17.2%
|--
|Bugis▼
|Bawean▼
|align=right |14.4%
|align=right |13.5%
Baris 195 ⟶ 228:
|align=right |11.3%
|--
▲|Bawean
▲|Bugis
|align=right |1.2%
|align=right |0.6%
Baris 203 ⟶ 236:
|align=right |0.4%
|--
|Madura
|align=right |0.7%
|align=right |0.3%
Baris 223 ⟶ 256:
== Melayu Indonesia ==
Secara [[ras]] atau rumpun
'''Melayu
'''Melayu Proto / Proto Malayan''' adalah rumpun Melayu Tua yang datang kali pertama pada masa lebih kurang 1500 SM meliputi suku bangsa [[Dayak]], [[Toraja]], [[Sasak]], [[Nias]], [[Batak]], [[
Adapun golongan lain yang bukan termasuk rumpun Melayu namun tetap termasuk bangsa di Indonesia yaitu rumpun [[Melanesia]] yang bermukim di bagian wilayah timur [[Indonesia]]. Meskipun demikian, istilah [[Melayu]] yang digunakan di [[Indonesia]] lebih mengacu pada arti suku bangsa yang lebih spesifik sehingga Melayu yang ada tidak termasuk [[suku Jawa|suku bangsa Jawa]] yang merupakan suku bangsa mayoritas.
Baris 240 ⟶ 273:
** [[Suku Pesisir|Melayu Pesisir]]
** [[Riau|Melayu Riau]]
** [[Kepulauan Riau|Melayu Kepulauan]]
** [[Suku Jambi|Melayu Jambi]]
** [[Melayu Bengkulu|Melayu Bengkulu]]
Baris 250 ⟶ 284:
** [[Suku Rawas|Melayu Rawas]]
** [[Suku Musi|Melayu Musi]]
** [[
** [[Pulau Belitung|Melayu Belitung]]
** [[Suku Melayu Pontianak|Melayu Pontianak]]
** [[Melayu Sanggau|Melayu Sanggau]]
Baris 264 ⟶ 299:
** [[Suku Serawai|Melayu Serawai]]
** [[Suku Kerinci|Melayu Kerinci]]
* '''Suku bangsa serumpun di [[Sumatra]] :'''▼
** [[Suku Melayu Bali|Melayu Loloan]]
** [[Suku Minangkabau]] (muslim)
** [[Suku Lampung]] (muslim)
** [[Suku Komering|Suku Komering-Lampung]] (muslim)
** [[Suku Aneuk Jamee]] (muslim)
** [[Suku Aceh]] (muslim)
** [[Suku Mandailing]] (muslim)▼
** [[Suku Pekal]] (muslim)▼
** [[Suku Talang Mamak]] (non muslim)
** [[Suku Gayo]] (muslim)▼
** [[Suku Singkil]] (muslim)▼
** [[Suku Devayan|Suku Devayan / Simeulue]]
** [[Suku Karo]] (non muslim)▼
** [[Suku Lubu]] (masuk Islam)
** [[Suku Petalangan]] (non muslim)
Baris 277 ⟶ 324:
** [[Suku Siladang|Suku Siladang]] (masuk muslim)
** [[Suku Bonai|Suku Bonai]] (non muslim)
** [[Suku
** [[Orang Laut]] (non muslim)
** [[Suku
▲** [[Suku Mandailing]] (muslim)
▲** [[Suku Alas]] (muslim)
▲** [[Suku Gayo]] (muslim)
▲** [[Suku Karo]] (non muslim)
▲** [[Suku Singkil]] (muslim)
** [[Suku Akit]] (non muslim)
** [[Suku Kubu|Suku Anak Dalam]] (non muslim)
▲** [[Orang Mukomuko]] (islam)
** [[Suku Siladang|Orang Bukit]] (masuk muslim)
▲** [[Suku Pekal]] (muslim)
**
**
** [[
** [[Suku Tidung]] (muslim)▼
** ([[Suku Dayak Iban|Suku Iban]] non Islam / Orang Saq Senganan '''masuk Islam''')
** [[Suku Dayak Kanayatn|Suku Kanayatn]] (non muslim)
** [[Orang Bisaya]] (non muslim)▼
** [[Orang Ulu]] (non islam)
** [[Suku Dayak Bakumpai|Orang Sungai]] (muslim)
Baris 299 ⟶ 347:
** [[Suku Dayak Bidayuh|Orang Rimba]] (non muslim)
** [[Suku Dayak Melanau|Suku Melanau]] (non muslim)
** [[Suku Dayak
** [[Tonyoy-Benuaq|Suku
▲** [[Suku Suluk]] (muslim)
▲** [[Suku Moro]] (muslim)
▲** [[Orang Bisaya]] (non muslim)
▲** [[Suku Berau]] (muslim)
▲** [[Suku Tidung]] (muslim)
▲** [[Suku Bulungan]] (muslim)
** [[Suku Bajau]] (non muslim)
* '''Suku bangsa
** [[Suku Gorontalo]] (muslim)▼
▲** [[Suku Mandar]] (muslim)
▲** [[Suku Selayar]] (muslim)
▲** [[Suku Buton]] (muslim)
** [[Suku Bugis]] (muslim)
** [[Suku Makassar]] (muslim)
▲** [[Suku Gorontalo]] (muslim)
** [[Suku Mongondow]] (muslim)
** [[Suku Mandar]] (muslim)
** [[Suku Buton]] (muslim)
** [[Orang Tagalog]] (non muslim)
** [[Suku Minahasa ]] (non muslim)
** [[Suku Sangir]] (non muslim)
** [[Suku Talaud]] (non muslim)
* '''Suku bangsa
▲** [[Suku Ternate]] (muslim)
▲* '''Suku bangsa serumpun di [[pulau Jawa]] :'''
** [[Suku Betawi]] (muslim)
** [[Suku Bawean]] (muslim)
** [[Suku Madura]] (muslim)
** [[Suku Jawa]] (muslim)
* '''Suku bangsa serumpun di [[kepulauan Nusa Tenggara]] :'''▼
** [[Suku
* '''Suku bangsa terkait/terdekat di [[kepulauan Maluku]] :'''
** [[Suku Ternate]] (muslim)
** [[Suku Tidore]] (muslim)
** [[Suku Bacan]] (muslim)
** [[Suku Sasak|Suku Sasak/Lombok]] (muslim)
|