Prasasti Sirah Keting

Revisi sejak 7 Agustus 2021 22.02 oleh Rizkydns (bicara | kontrib)

Prasasti Sirah Keting di keluarkan pada 8 November 1204 M ditemukan di wilayah Ponorogo yang memuat keterangan Raja Sri Jayawarsa menganugrahkan hak-hak istimewa kepada tokoh yang bernama Marjaya, karena telah menunjukkan kebaktiannya kepada Raja. Salah satu hal yang menarik dari hak yang diberikan Raja kepada Merjaya adalah hak untuk menggunakan dampar pembagian kerajaan (dampa blah karajyan). Apa yang di maksud dari hak dampa blah karajyan tidaklah jelas.

Prasasti Sirah Keting menyebut gelar abhiseka rajanya, yaitu dengan nama Sri Jayawarsa Digjaya Sasastraprabhu, Sri jayawarsa juga menyebutkan dirinya sebagai cucu anak dari Sang Apanji Wijayamertawarddhana yang kemudian bergelar abhiseka sebagai Sri Isana Dharmawangsa Teguh Anantawikramottunggadewa.

Alih aksara :

Sisi Depan (D33)

1. ║o║om swasthā dirghāyūrāstu 2. ║o║sang hyang wisnu sirāçarira

   sira ring bhuwana 

3. subhaga wasta ring prajā swastha

   śrī jayawarsa di

4. gjaya śāstra prabhu saphala

   siněmbahing sa

5. rāt saksāt bhaskara candratirtha

   sira tā

6. mrta ri hajěng ikang sarāt kabeh

   astwā 

7. ninggya sahaçracandra pangaděg

   nira sini

8. wi haneng jagat krtā║swasti

   śaka 

9. warsātīta 1026 ka(r)ttikamā 10. sa tithi pañcadaśī śukla paksa

   amrtam

11. sasamangkana ha pa ca nilangkir

   graham

12. cāra wawakārana śiwayoga

   krtamandala

13. hyang kuwera dewatā mûsaka rāśi

   iri

14. kā diwāśanira sira śrī

   śāstraprabhu sira sang 

15. potra (l)ali ……i…..ngaparap anak 16. ni sira sang apañji

   wijayāmrtawarddha(na) 

17. sira srī

   iśānadharmmawangśātguhanantawi 

18. kramotunggadewadhipatināmasanga 19. skārābhiśeka. Irika diwāśa

   nikāng a

20. titih mangaran marjaya.

   Inanugrahan de ni

21. rar śrī jayadrtaprabhu ikā ta

   raksa(kmi) …(h)……..ira 

22. (katĕ)guh……….

Sisi Belakang (D33)

1. ya makmitana sang hyang ajñā

   haji 
   anugraha rasāmṛta su

2. baddhākna pagěḥnyānugraha nira

   sira śrī jaya prabhu irikang 

3. atitiḥ mangaran marjaya yadyan

   ikang marjaya

4. mantuka ring koluyan makasonga

   kawanangan sang hyang rā

5. jānugraha kāngkěn kā

   manggalāstawānya ring rāt

6. kalilirana deni wka wetya mne.

   hlěm ta ri dlāha ning 

7. dlāha de sang anagata prabhu

   kasaksyan de tanda (ra)

8. kryān ring pakirakiran

   makamanggala sira dewa ra

9. ja tuhan mapatih sang apañji

   jayādhara karuhun 

10. sira mpungku çewasogata samgět i

   tirwan samgět 

11. sanga Pañji samaya samgět ran&u

   kabayan 

12. sangapañji madimana sogata mpu

   wuja 

13. taṇḍa sang adhimantrī rakryan ka

   nuruhan sa

14. ……………… yaprabhu sang apa 15. ñji tkajaya rakryān huwung.

   atĕhĕr manumbuk i ra

16. kryān pulung kajang atĕhĕr

   masalĕsih samgat i

17. wka mapañji waśengrāt dumadyakĕn

   sang hyang ajñā 

18. haji rājānugraha kunang ri

   sdĕngan yan hanānyāyu…

19. ksāngruddha kanāna dĕnda kā 1 su

   5 atĕhĕr ma

20. sapatha kabyĕt karmmaknan

   salwirnikeng janma i

21. katmahanya ring ihatraparatra

   salwirning janma

Sisi Kanan (D33)

1. ………..(ri)prabhu……….. 2. ….…(ng)danguky……..madu 3. du(lang)……….(ingha) 4. (mak aliwwan awr) 5. (sabha)…………….ado 6. do kasusursusuran 7. domdoman rāçī 8. ado(dota) besa 9. mās acuring atěhě 10. riwnanganyāngang ( )ḍampa 11. blaḥ karājyan muwaḥ 12. rihanani( )nira 13. dāna nikang marjaya 14. denira sira çrī jayaprabhu āpa 15. n pāwak rikā(di) i……..prabhu bha 16. tāra saksāt wisnwāngśā 17. watāra tan wnang tan wa 19. ra wwang huwus mamuhuta 20. ng I kabhaktin ri sira matang 21. nyan wineh kaki marja

Sisi Kiri (D33)

1. nya mon brahmaṇa 2. mon kṣatriya 3. mon weçya 4 4. mon sudra angru 5. ddhānga pakari anugra 6. (ha) rikāng iki 7. wwang mangkana kramanya 8. astu bhasmībhūtātma 9. han hawu atěhě 10. r çrahakna huripnya ring 11. yama dewata ║ 12. āstu ║o║ 13. ka 14. ta kamung hyang śrī ha 15. ricandana agasti 16. maharśi pūrbwa daksina 17. passima uttara maddhya 18. agneya neriti bā 19. yabya airśanya ū 20. rddhamadhah sira patra 21. …..har sara….d….

Adapun alih bahasa Prasasti Sirah Kĕting adalah sebagai berikut :

Sisi Depan (D33)

1. ║o║ om swasthā dirghāyūrāstu 2. ║o║ Dewa Wisnu sendirilah yang

    menjelma ke dunia 

3. sangat termasyur di kalangan.

   rakyat. Berbahagialah çrī.   
   jayawarsa di

4. gjaya çāstra prabhu menerima

   sembah dari

5. seluruh dunia. Beliau adalah.

   matahari, bulan, dan air 

6. amrta dari pengharapan seluruh

   dunia itu. 

7. Saat inilah seribu bulan

   kekuasaan beliau 

8. disembah di dunia yang

   tenteram║selamat tahun saka 

9. telah berlangsung selama 1026

   tahun, bulan karttika, 

10. tanggal 15 paruh terang, 11. hariyaŋ, pahiŋ, śanaiścara,

   nilangkir adalah graham

12. cāra nya, wawa adalah kārana

   nya, śiwa yoganya, krta.  
   mandalanya, 

13. kuwera adalah dewatanya, mŭsaka

   adalah rāśinya. 

14. Disanalah dia śrī jaya prabhu

   adalah 

15. ……………………….. bernama anak 16. nya sang apañji

   wijayāmrtawarddha(na) 

17. dia adalah śrī

   iśānadharmmawangśātguhanantawi

18. kramotunggadewadhipatinamasanga 19. skārābhiśeka ditetapkan

   diberikan 

20. bernama marjaya. Dianugerahkan

   oleh

21. śrī jayadrtaprabhu itu. 22. Memberikan perlindungan..

Sisi Belakang (D33)

1. Sebab sang hyang memerintah raja

   menganugerahkan air suci

2. subaddhākna keteguhan

   dianugrahkan dia çrī jaya prabhu 
   lalu

3. berkedudukan bernama marjaya

   yadyan itu marjaya 

4. mantuka ke koluyan makasonga

   sekelompok, sang hyang 

5. rājā menganugerahkan menyuruh kā

   manggalāstawānya di dunia

6. diwariskannya oleh wka wetya mne

   hlĕm ri dlāha di 

7. dlāha yang akan datang oleh

   prabhu kasaksyan yang bertanda

8. (ra)kryān ring pakirakiran dewa

   nya dewaraja

9. tuan mapatih sang apañji

   jayādhara karuhun

10. dia mpungku çewasogata samgĕt i

   tirwan samgĕt

11. Pañji datang bersama-sama samgĕt

   raṇu kabayan 

12. sangapañji madimana sogata

   (penganut agama Buddha) mpu 
   wujataṇ 

13. Sang adhimantrī (perdana

   menteri) rakryan kanuruhan 

14. ……………….yaprabhu. sang apa 15. ñji tkajaya. Rakryān huwung.

   Kemudian melengkapi

16. rakryān pulung kajang. Kemudian

   samgat i

17. wka mapañji waśengrat ditengahi

   oleh sang hyang ajña

18. haji rājā menganugerahkan karena

   itu ukuran mengenai hanānyayu

19. ksangruddha kena denda kā 1 su 5

   kemudian

20. bersumpah semua. manusia (orang-

   orang) bergerak ke mana-mana di

21. katmahanya di ihatraparatra.

   orang-orang bergerak ke mana- 
   mana

Sisi Kanan (D33)

1. ………. Prabhu ……. 2. …………….. minum 3. madu (?)…………….. 4. …………………….. 5. …………………….. pakaian 6. ………… menyusuri 7. membagi-bagikan gundukan 8. pakaian besar 9. emas (kekayaan) dikeluarkan

   kemudian

10. ……………………tahta 11. pembagian kerajaan dan 12. ada di wānirakti dia sima 13. hadiah itu marjaya 14. oleh dia çrī jaya prabhu 15. ……itulah prabhu bha 16. tara dengan jelas wisnu wangsa 17. watara tidak mengikat tidak 18. berbelas kasih di anugrah dia 19. manusia berakhir pada waktu 20. kebaktian dia itulah 21. sebabnya diberikan yang patut

   dimuliakan marjaya

Sisi Kiri (D33)

1. maupun brahmaṇa 2. maupun kṣtriya 3. maupun 4 weçya 4. maupun sudra angru 5. pemberian pakari diberikan 6. yang ini 7. rakyat begitulah katanya 8. semoga bhasmībhūtātma 9. …. abu kemudian 10. diberikan hak hidupnya kepada 11. dewa yama ║ 12. āstu║o║ 13. ……. dengar 14. …..hyang śrī hari 15. candana agasti 16. maharsi purbwa daksina 17. pascima uttara maddhya 18. agneya neriti ba 19. yabya airsanya u 20. rddhamadhah ….. 21. …………………