Prasasti Salingsingan

Prasasti Salingsingan/Kikil Batu bertarikh 802 Saka (2 Mei 880) pada lempeng pertama, sedangkan lempeng ke dua bertarikh 827 Saka (28 November 905). Prasasti dikeluarkan oleh Sri Maharaja Rakai Kayuwangi, dan di tambahkan lempeng ke dua pada masa Dyah Balitung dari Kerajaan Medang. Dua lempengan tembaga berukuran 38,5 x 14 cm; yang pertama bertuliskan 11 baris di bagian depan dan 10 baris di bagian belakang; yang kedua bertulisan pada satu sisinya dengan 11 baris tulisan. Lempeng pertama sisi belakang isinya sama dengan lempeng kedua . lsinya dua peristiwa sekaligus. Yang pertama, tahun 802 Saka, tentang peresmian bangunan suci Salingsingan sehingga bagian inilah yang disebut prasasti Salingsingan. Yang kedua, tahun 827 Saka, tentang upacara di desa Kikil Batu sehingga bagian ini yang disebut prasasti Kikil Batu.[1]

Isi Prasasti sunting

I. a.

  1. // swasti sakawar~atTta 9uamwilan atus ali}J. bai~akha masa. tithi caturdasi !~napak~a. tu . u . so . wara. tat kala sa9 pailaruhan pu ca
  2. tura mamuat gawai warag ba!J mas tungal brat sangappan kati rambutnya udi payupirak mawanku madanda mapuilcak mas tungal brat sa
  3. flgappan kati masnya udi tig<l_9 kati puo.ya §if maharaja rakai kayuwaili i bhatara i saligsingan ri kana kala san panaruhan dinamakka
  4. n tan katamana dai nilj parai:iakkan muav sikappan halu warak krig patinhalan pa~amm apuy walyan mua!J rumwan sahana
  5. ni~ punpunan nira pandai tambaga gan!ia i pangumulan i han danuan i kamalag-yan i gulu i talaga saprade§a ni mallhu
  6. ju!J karaq taku jati luitan kuninan sunda hujuIA gahga sakweh ni~tumiitinatag nabuat hajya i watati.an i rikann i
  7. '/ muwal)liakan kinon muliha ikan3!} inambil maitinta ya naranya si takas rai kris mull9 rai bancar anu inala
  8. p haji umi.nta ya anak rakai guquhan pu bhaita. naran ni kan~ paraIJakkan srakinam patil} i punsur manurunnakan
  9. ujar haji sa!J maimnjikan pu 1 lugi samgat pa<;lag~ mamw~ aka§a samgat manimpiki pu acu9 mat~qa i manimpiki ri kanas kala
  10. pu suget parujar pi:ililj. tuhan i panaruhan pi 2 wujuk manu rat citralekha i!J imm~ mas punta uiigalJ, waiti matailya
  11. daiya nm anak b~ua sahana nin ataggan s~ pailaruhan ka ba.Qi prayatna rin ujar haji tan wihana saprakara ni~ pana tag

I. b.3

  1. saa panaruhan ramanta i pailaruhan milu mana?ah 0!!! f!:gji pu majat tuha kalary pu Jucira. gusti pu @:tu ti mua pu sudhara
  2. pariujar pu dhiti. winkas pu mukha. wariga pu dayana. tuha warnh pu bama 4 muaD pu ayana. rIDna marata kaki swa~~i. pu uda. - ~ .
  3. tuha gusali pu matra. tuha kala.9 i karr!alagyan pu Santa gusti pu u~~a] parujar pu panja~ . winkas pu parasi. san ra gugur
  4. tuha gusali rama ni sarad. tuha kala!J pu talaga. pu sanka rama ni_£.atha. gusti pu pillul rama ni astira. parujar pu liwu rama ni ra
  5. k~ai:ia. tuha gusali pu saiika r~ ni mU!a. winkas pu bJi rama ni tuilgli. rama marata- pu basa rama ni sanjaya na anu9 hana de sa9 pa
  6. i1 aruhan prayatna rig ujar haji riuniwail) rakryan ma wa~ tan .!_aina ri ataggan sag parlaruhan. sag paii.aruhan at~ pra
  7. marya i ri ya. swasti sakawar~atlta 827 margga~ira masa waturda§i 5 kapak~a mawulu palllll . wr [ha] spati wara ka 6
  8. tk3.la sag tuha gusali bapa ni ika mawam mana?aha i raman ta i kikil watu ma-kabehhan. majaryyakan sira ha~a9nan sawi 7
  9. J patil) i kikil wat~ i rikanaJ} ~la pu kata~ . kalu!) 8 pu dawa. gusti pu ba~lda. winkas pu taliki. rama kaki gati. kaki gunu9. pu jinhi pu
  10. pula. pu kamali. pu parahita. kali 9 i kakaran pu tgul).. winkas pu ekii. hulu tu-ru ~ I O i SUfU tba] WU I l manol.

II. a.

  1. sag pailaruhan rimanta i panaruhan milu manapalJ, ujar haji. pu rnujat tuha kal33 pu lucira. gu~ti pu astati. 1 2
  2. muaJ] pu sudhara. parujar pu dhiti. winkas pu mula. wariga pu dayana. tuhaw:>r~h pu bami muan pu ayana. rima ma
  3. rata kaki swa~ti. pu uda. tuha gusali pu matra. tuha kalas i kamalagyan pu §anta. gusti pu undal. parujar pu pu
  4. 'f:ija!J. winkas pu0

parasi. sau ra gugur. tuha gusali rama ni 1 3 sarad tuha kala1J pu talaga. pu sanka rama ni catha gusti pu pinul rama ni

  1. astira. parujar pu liwii rama ni raksal)a. tuha gusali pusanka rama ni miila . winkas pu hli rama ni turigu. rama maratapu basa rama ni sa
  2. rtjaya. na anu9 ~ana de Sll!) pailarup.an prayatna ri9 ujar haji iluniwai!nakryan mawanua tan tama ri ataggan sau panaruhan
  3. s~ pariaruhan atal} pram-aria i ri ya. swasti sakawarsatTta 827 marggafoa masa. tithi caturdaSi k~si:ia. ma. pa. WJ . wa
  4. ra tatkfila s~ tuha gusali rama i:ii iKa mawail} managaha i rii.inanta i kikil batu

makabaihan majaryyakan sira hapa

  1. nan. patil). ri kag kala pu kat~ rama ni dawa. kalaIJ pu gub~. gu~ti pu bap<fa. winkas pu pradu. rama kaki ati. kaki
  2. gunu9. pu jintI pu kamala. pu kamali. pu parahita. kalu 14 i kakaran pu tgul,t

winkas pu ika. hulu turus i suru tba

  1. 1 pu manol.

Referensi sunting

  1. ^ Boechari. 1985-86. Prasasti koleksi Museum Nasional, vol. 1. Jakarta: Proyek pengembangan Museum Nasional.

Bacaan pendukung sunting

  1. Oud-Javaansche Oorkonden – JLA Brandes
  2. Fungsi Gunung Bromo pada Masyarakat Jawa Kuna Pada Masa Sindok – Ismail Lutfi
  3. Sejarah Nasional Indonesia: Zaman Kuno Mpu Sindok – Wibowo