Elisa Netscher

Elisa Netscher (7 Desember 1825 – 2 April 1880) adalah pegawai negeri, residen, gubernur dan penulis berkebangsaan Belanda.

Pendidikan

Netscher menempuh pendidikan pegawai dan pada tahun 1848 ditunjuk ke Bagian Urusan Politik di Sekretariat Umum di Hindia Belanda.

Karier

Karena pengetahuannya dalam bahasa Melayu, Netscher berkali-kali ditunjuk sebagai pejabat senior oleh pemerintah, yang dibebani dengan sokongan politik yang penting. Ia mengunjungi Karesidenan Riau sebanyak 3 kali (1849, 1856, dan 1857) dan pada tahun 1858 menemani komisaris gubernemen untuk Sulawesi dan tanah jajahannya pada waktu meletusnya Perang Bone. Dalam kesempatan ini, terbukti ia menerima pernyataan puas dari administratur dinas tersebut. Pada tahun 1861, Netscher diangkat sebagai residen Riau dan untuk pekerjaannya tersebut ia dianugerahi Virtus nobilitat (keksatriaan dalam Orde Singa Belanda) 3 tahun kemudian; ia berhasil mengatasi kekisruhan yang terjadi di daerah itu hingga keadaan kondusif dan membuka jalan bagi berdirinya perusahaan-perusahaan pertanian di Deli dan Langkat.

Pada tahun 1870, Netscher diangkat sebagai gubernur di Pesisir Barat Sumatera (pendahulunya antara lain Andreas Victor Michiels dan Jan van Swieten); ia menawarkan diri untuk mengambil alih tanggung jawab perundingan secara pribadi dengan Kesultanan Aceh namun dialihkan ke tangan F.N. Nieuwenhuijzen. Ketika perang diumumkan, Netscher diserahi tugas menjaga perdamaian dan ketertiban daerah-daerah yang berdekatan dengan zona perang. Dengan Surat Keputusan Kerajaan pada tanggal 16 Maret 1878, ia diangkat sebagai anggota Dewan Hindia; ia menangani emansipasi budak dan mengatur kembali peradilan di Pantai Barat Sumatera. Setelah masa jabatannya habis, Netscher menerbitkan sejumlah makalah, terutama karya-karya yang diatasnamakan Perhimpunan Batavia.

Karya

• 1855. Proeve tot opheldering van de gronden van de Maleise spelling. (vertaling door Netscher van een artikel van W. Robinson). Perhimpunan Batavia bag. XXVI.
• ?. Antwoord op enige opmerkingen en bedenkingen naar aanleiding der proeve tot opheldering van de gronden der Maleise spelling, door W. Robinson, uit het Engels vertaald door E. Netscher. Tijdschrift Batavisch Genootschap VI halaman 156.
• 1863. (bersama dengan J.A. van der Grijs). De munten van Nederlands Indië beschreven en afgebeeld. Batavia: Bataafs Genootschap.
• ?. Kroniek van Sambas en Soekadau, in het oorspronkelijke Maleis, voorzien van de vertaling en aantekeningen. Tijdschrift B.G.I.L.
• ?. C.A.L.M. Schwaner. Historische, geografische en statistische aantekeningen betreffende Taneh Boemboe; aangetroffen onder de bij het gouvernement van Nederlands Indië berustende papieren van Schwaner, bewerkt door E. Netscher en H. von de Wall. 8. Tijdschrift van het Bataafs Genootschap.
• ?. Iets over enige in de Preanger Regentschappen gevonden Kawi Handschriften. Tijdschrift I. Hal. 469.
• ?. Inscriptie van Kawali. Tijdschrift II. Hal. VII.
• ?. Ringen met inscriptie. Tijdschrift II. Hal. VIII.
• ?. Navraag naar oude ringen met inscripties. Tijdschrift II. Hal. I.
• ?. Oudheden in Cheribon. Tijdschrift II. Hal. XV, IV dan 208.
• ?. Inscriptie op steen in de assistent-residentie Buitenzorg. Tijdschrift II, Hal. I.
• ?. Zilveren munten en gouden sieraden uit de residentie Banjoemas. Tijdschrift II, Hal. V.
• ?. Inscripties te Soerabaja. Tijdschrift II. Hal. IX.
• ?. Inscripties nabij Salatiga. Tijdschrift II. Hal. X.
• ?. Beschrijving van een gedeelte van de residentie Riouw. Tijdschrift II. Hal. 108.
• ?. Inscriptie van Ponorogo. Tijdschrift II. Hal. VIII.
• ?. De twaalf spreukgedichten. Een Maleis gedicht doorRadja Ali Hadji van Riouw. Uitgegeven en van de vertaling en aantekeningen voorzien. Tijdschrift II. Hal. II.
• ?. Oude munten uit de Nederlands Indische archipel. Tijdschrift III. Hal. X.
• ?. Zeldzame muntstukken van N.I. Tijdschrift III, XIX. Hal. VII dan 344.
• ?. Oude kris, uit de residentie Palembang. Tijdschrift III. Hal. IX.
• ?. Oude munt uit Palembang.Tijdschrift III. Hal. XIII.
• ?. Munten der Chinezen te Sambas. Tijdschrift III. Hal. XXIV.
• ?. De titel Anom of Moeda van Indische vorsten. Tijdschrift III. Hal. XI.
• ?. Oudheden uit de residentie Bagelen. Tijdschrift III. Hal. V.
• ?. Oudheden opgedolven in Bantam. Tijdschrift III. Hal. VII.
• ?. Iets over de Loeboes en Oeloes in de binnenlanden van Sumatra, naar mededelingen van F.J. Willer. Tijdschrift IV. Hal. 56.
• ?. De Batoe koelies nabij Buitenzorg. Tijdschrift IV. Hal. 380.
• ?. Oorsprong van het wapen van Batavia. Tijdschrift IV. Hal. 284.
• ?. Sieraden en munten, opgedolven in de residentie Banjoemas. Tijdschrift IV. Hal. 107.
• ?. 'Geschiedenis der eerste Alduadris, met een vertaling. Tijdschrift IV. Hal. 285.
• ?. Inscriptie op een koperen plaat uit Soerabaja. Tijdschrift IV. Hal. 207.
• ?. Iets betreffende de verhouding der Pasoemah-landen tot de sultans van Palembang. Tijdschrift IV. Hal. 186.
• ?. Inscriptie van Pagerroejoeng en Batoe Beragoeng (Sumatra's Westkust). Tijdschrift IV. Hal. 107.
• ?. Overlandreis uit Indië naar Nederland in de zeventiende eeuw. Tijdschrift IV. Hal. 281.
• ?. Indrukken van voeten op stenen. Tijdschrift IV. Hal. 460.
• ?. Stenen armbanden. Tijdschrift IV. Hal. 459.
• ?. Zeldzame munt in Nederlands Indië. Tijdschrift IV. Hal. 108.
• ?. Indische munten. Tijdschrift V. Hal. 487.
• ?. Fotografische afbeeldingen van oudheden. Tijdschrift V. Hal. 314 dan 486.
• ?. Ruines van Panataran. Tijdschrift V. Hal. 487.
• ?. Gouden Hindoe-munt van Sumatra. Tijdschrift V. Hal. 485.
• ?. Munt van Atjeh. Tijdschrift V. Hal. 313.
• ?. Battasche taalstudie. Tijdschrift V. Hal. 315.
• ?. Sieraden en munten, opgedolven in Cheribon. Tijdschrift V. Hal. 150.
• ?. Oorspronkelijke munt van Cheribon. Tijdschrift V. Hal. 485.
• ?. Oude Martavanen met inscripties. Tijdschrift V. Hal. 151.
• ?. Oude Javaanse munten en versierselen. Tijdschrift V. Hal. 314.
• ?. Favorlangse leerredenen enz. Tijdschrift VI. Hal. 103.
• ?. Afbeelding der ruïne te Boro-Boedoer. Tijdschrift VI. Hal. 279.
• ?. Oude munten van Bantam. Tijdschrift VI. Hal. 102.
• ?. Gouden munt van Atjeh. Tijdschrift VI. Hal. 463.
• ?. Munten van de oostkust van Sumatra. Tijdschrift V. Hal. 485.
• ?. Oude ringen en munten, gevonden in de Preanger-Regentschappen. Tijdschrift VI. Hal. 464.
• ?. Nederlands-Indische munt van 1644. Tijdschrift VI. Hal. 461.
• ?. Gedenkpenningen voor Nederlands Indië. Tijdschrift VI. Hal. 459, 573; Hal. VII. Hal. 93 dan 262.
• ?. Engelse munten voor Nederlands Indië. Tijdschrift VI. Hal. 100.
• ?. Raadgeving. Maleis gedicht van Radja Ali, onderkoning van Riouw, met een vertaling. Tijdschrift VII. Hal. 67.
• ?. Hindoemunten of penningen. Tijdschrift VII. Hal. 177.
• ?. Huwelijkspenningen. Tijdschrift VII. Hal. 444.
• ?. De Batoe goeliga (bezoar). Tijdschrift VIII. Hal. 93.
• ?. Oude muntbiljetten. Tijdschrift VIII. Hal. 76.
• ?. Tochtjes in het gebied van Riouw en onderhorigheden: a. Het eiland Lingga. b. Soengei Boeloe. c. De baai van Sekana. d. Reteh. e. Het rijk Siak. f. Boekit Batoe. g. Siak Sri Indapoera. h. Pekan Baroe. i. De Karimon-eilanden. Tijdschrift XII. Hal. 233 dst.
• ?. Tochtjes in het gebied van Riouw en Onderhorigheden. Tijdschrift XIV. Hal. I dan 340.
• ?. De Nederlanders in Djohor en Siak van 1602 tpt 1895.
• 1870. Historische beschrijving van Batavia. Verhand. Bat. Gen. bag. XXXV.
• ?. Genealogie van het Vorstenhuis van Siak Sri Indrapoera. Folio. 16 halaman. Tanpa nama dan tempat, tanpa penerbit.

Sumber

• 1880. Elisa Netscher. In memoriam De Indische Gids II. Halaman 180-184.