Melayu Kedah
Suku Melayu Kedah merupakan salah sub-suku Melayu yang terbesar di Malaysia. Mereka merupakan antara penghuni terawal Semenanjung Malaya. Kumpulan ini membentuk kira-kira 15% Suku Melayu di Malaysia.
| Daerah dengan populasi signifikan | |
|---|---|
| Perlis, Kedah, Pulau Pinang, Bahagian Utara Perak, Selatan Thailand & Selatan Myanmar | |
| Bahasa | |
| Melayu Kedah, Bahasa Melayu, Bahasa Thai, Bahasa Burma | |
| Agama | |
| Sunni Islam | |
| Kelompok etnik terkait | |
| Suku Melayu |
Sejarah
Kerajaan Kedah pernah menjadi salah satu kerajaan purba yang terbesar di Nusantara. Kerajaan ini membentang daripada Bahagian Tanintharyi di selatan Myanmar sehingga ke bahagian utara Semenanjung Malaya. Empayar Kedah juga pernah meliputi seluruh bahagian selatan Thailand. Ini menyebabkan sehingga ke hari ini majoritas melayu Myanmar dan sebahagian suku melayu Thailand berketurunan daripada Melayu Kedah.
Menurut sumber sejarah, Kerajaan Kedah merupakan salah satu kerajaan yang terkenal oleh pedagang dari Jazirah Arab. Ini menyebabkan perkahwinan campur antara suku Melayu dengan pedagang Arab. Disebabkan kuatnya pengaruh arab terhadap Bahasa Melayu Kedah, kita boleh menyimpulkan bahawa sebahagian besar daripada Melayu Kedah mempunyai darah campuran Arab. Namun, ini tidak bermakud bahasa setiap Melayu Kedah merupakan keturunan arab. Misalnya, sebagian mereka yang di Pulau Pinang berkemungkinan mempunyai darah India, manakala mereka yang berada di Thailand mempunyai darah campuran etnis Thai.
Lembah Kedah
Majoritas daripada penduduk Lembah Kedah merupakan berketurunan suku Melayu Kedah. Lembah ini meliputi Provinsi Satun di Thailand serta 3 negara bahagian utara Malaysia (Perlis, Kedah dan Pulau Pinang). Ia meliputi kawasan berkeluasan kurang lebih 25,908 km persegi.
Nama Etnis
Pada hari ini, kebanyakkan suku Melayu Kedah menggelar diri mereka sebagai Orang Utara berikutan tempat asal mereka di utara Semenanjung Malaya. Begitu juga bahasa mereka yang dikenali sebagai Pelet Utara atau logat utara.
Dialek
Bahasa Melayu Kedah boleh dibahagikan kepada beberapa sub-dialek, antaranya Kedah Pesisir (Standar), Kedah Utara, Perlis-Langkawi, Pulau Pinang, Baling-Pattani, Satun dan lain-lain.
| Bahasa Melayu Kedah | Bahasa Indonesia |
|---|---|
| Hang | Kamu |
| Cek | Saya |
| Depa | Mereka |
| Hangpa | Kalian |
| Sepa | Kami |
| Pi | Pergi |
| Mai | Datang, Mari |
| Awat, Pasepa | Mengapa |
| La | Sekarang |
| Sat | Sebentar, Sekejap |
| Mengkala | Bila, Apabila |
| Ketegaq | Degil |
| Jom | Ayuh, Mari |
| Kot | Mungkin, Barangkali |
| GeRek | Basikal |
Adat dan Budaya
Sebahagian besar adat serta budaya masyarakat Melayu Kedah mempunyai persamaan dengan Suku Melayu Semenanjung Mlaysia. Perbedaan utama ialah dialek mereka yang agak berbeda dengan Bahasa Melayu standar. Antara Kebudayaan Melayu Kedah ialah:
- Tarian - Mek Mulung, Jikey (Kedah), Beduan, Ala-Canggung (Perlis), Boria (Pulau Pinang)
- Pakaian - Baju Kurung Kedah
- Berendul
- Ghazal Kedah
- Seni mempertahankan diri - Silat Cekak
Tokoh-tokoh Melayu Kedah
- Tunku Abdul Rahman Putra Al-Haj - Perdana Menteri Malaysia Pertama, Bapa Kemerdekaan Malaysia, Keluarga diraja Kedah
- Tun Dr Mahathir bin Mohamad - Pertana Menteri Malaysia Keempat
- Dato' Seri Abdullah bin Haji Ahmad Badawi - Perdana Menteri Malaysia Kelima
- Dato' Seri Anwar bin Ibrahim - Bekas Naib Perdana Menteri Malaysia
Sumber
- Asmah Haji Omar (2008). Susur Galur Bahasa Melayu. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka (DBP).
- (Inggris) Dato’ James F. Augustin (1996) Bygone Kedah. Alor Setar: Lembaga Muzium Negeri Kedah Darul Aman
- Intisari Kebudayaan Melayu Kedah (1986). Alor Setar: Majlis Kebudayaan Negeri Kedah.